28-06-2021

30 jaar BAPN: een interview met Nele Schroyen

Terug

In 2021 bestaat het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) 30 jaar. BAPN wil het moment aangrijpen om samen met een aantal sleutelfiguren voor het federale en Europese armoedebeleid terug te blikken op het verleden en vooruit te kijken naar de toekomst. BAPN wil met hen samen bekijken in welke context BAPN werd opgericht en welke stappen er de laatste 30 jaar vooruit werden gezet op vlak van armoedebestrijding en de participatie van mensen in armoede. Daarnaast kregen ze de vraag wat er dient te veranderen zodat het federaal en Europees beleid werkelijk een verschil kan maken voor mensen in armoede.

Nele Schroyen, beleidsmedewerker Onderwijs van het Netwerk en tijdelijk ook bij BAPN tewerkgesteld, is één van hen: “Mijn engagement voor de netwerken armoedebestrijding wordt gevoed door de overtuiging dat je enkel aan effectieve armoedebestrijding kan doen, als je naar mensen in armoede luistert en hen ernstig neemt.”

Hoe ken jij het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding?

Ik heb BAPN van binnenuit leren kennen in oktober 2010. Toen had ik een jaar loopbaanonderbreking genomen van mijn onderwijsopdracht om vrijwilligerswerk te gaan doen, en mijn eerste vrijwillige job was bij BAPN. Mijn schoonzus werkte er als beleidsmedewerker. Ze introduceerde me bij de coördinator, Paul Vaernewyck, om te helpen bij de voorbereidingen van de Werelddag van Verzet tegen Armoede (17 oktober). In die tijd werd er nog een nationaal evenement georganiseerd in Brussel, met een optocht doorheen de Brusselse straten en een podium op het Katelijneplein. BAPN was ook in die tijd een klein team van 5 mensen. Zij stonden in voor de organisatie van en publicatie rondom het evenement – en een paar helpende handen was welkom. Ik ben daar warm onthaald en heb er tot eind december meegedraaid, tot ik naar Zuid-Afrika vertrok voor een ander project. Tijdens die maanden bij BAPN, zat ik in een klein team dicht bij de materie en kwam ik op en rond 17 oktober met de regionale netwerken en mensen in armoede in contact. Zo hebben mijn hoofd en hart zich geopend voor de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting. Het heeft me niet meer losgelaten. Toen ik na mijn loopbaanonderbreking terug ging lesgeven, ben ik als vrijwilliger in de sector actief gebleven. Uiteindelijk heb ik in januari 2016 de overstap gemaakt: toen kon ik starten als beleidsmedewerker onderwijs voor het (Vlaams) Netwerk tegen Armoede. En daar werk ik nog steeds, zij het deeltijds. Het nieuwe BAPN-team gaf me intussen nog de kans om voor hen het project rond de evaluatie van het GPMI (geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie) met mensen in armoede af te werken.

Hoe is de situatie van mensen in armoede de afgelopen jaren veranderd?

Ik schrik er zelf van maar nu ik het zo zie, kan ik inderdaad terugkijken op 10 jaar armoedebestrijding. Als beleidsmedewerker sta je niet altijd tussen de mensen in armoede, maar vorm je een tussenschakel. Je verzamelt signalen en helpt aanbevelingen formuleren en overbrengen aan het beleid. De cijfers over armoede worden regelmatig opgetekend door onderzoekers. Dat is minder mijn taak, maar we zien de armoede zeker niet afnemen. Dat is een eerste vaststelling.

Een andere vaststelling is dat op beleidsniveau de trends veranderen naargelang de ‘heersende machten’. Maar een constante is de toenemende focus op individuele verantwoordelijkheid van de persoon die in armoede leeft. Dat heeft als neveneffecten een toenemende controle op diens doen en laten, de voorwaardelijkheid van steun, en een beleidsdiscours dat beweert dat men van bovenaf ‘de armoede niet kan oplossen’. Voor beleidsmedewerkers betekent dat steeds opnieuw de politiek ervan overtuigen dat ze wel degelijk een rol kunnen/moeten spelen. Dat terwijl er een politieke stroming is die het middenveld overbodig vindt … Gemakkelijker wordt ons werk er niet op, maar vooral voor mensen die in armoede leven, zijn dat frustrerende en pijnlijke ervaringen. Het contact en de samenwerking met hen is essentieel in mijn werk. Zij motiveren me om vol te houden, en helpen om de juiste focus te kiezen, de juiste battle aan te gaan.

Wat zijn volgens jou de grootste uitdagingen met betrekking tot armoedebestrijding?

Urgente maatregelen zijn zorgen voor een menswaardig minimuminkomen of -uitkering voor iedereen. BAPN zegt het al jaren, zowel federaal als Europees: de laagste inkomens moeten omhoog. Ook voor ‘mijn’ thema, onderwijs is dat van belang. Het zou niet mogen dat in België kinderen leerachterstand oplopen of hun toekomstdromen niet kunnen waarmaken omdat hun ouders de schoolkosten niet kunnen betalen. Gelijke onderwijskansen zijn niet louter een financiële kwestie, maar het speelt wel mee, zoals bij alles. De wooncrisis is mijns inziens ook een prangend probleem. Ik woon in Brussel, en als ik zie hoeveel leegstand hier is, en hoeveel sociale/betaalbare woningen er tekort zijn, dan bloedt mijn hart. Daar moeten oplossingen voor zijn.

Wat is het belang van een organisatie als BAPN, hoe kan zij het verschil maken?

Mijn engagement voor de netwerken armoedebestrijding wordt gevoed door de overtuiging dat je enkel aan effectieve armoedebestrijding kan doen, als je naar mensen in armoede luistert en hen ernstig neemt. Organisaties als BAPN maken mee mogelijk dat de hun stem door beleidsmakers op de verschillende niveaus gehoord wordt. Door met hen in gesprek te gaan, kunnen we mogelijke gevolgen of neveneffecten blootleggen die enkel zij die er middenin zitten, kunnen zien. De tussenstap via de netwerken is nodig omdat we mekaar anders niet begrijpen. Ik ‘hertaal’ al 5 jaar beleidsteksten en, nieuwe regelgeving, naar mensen in armoede, en hun reacties en aanbevelingen naar beleidsmakers. Dat die stap nodig is, weet iedereen die al eens een ‘Nota aan de regering’ of iets dergelijks heeft geraadpleegd. Organisaties als BAPN hebben daar een faciliterende rol in én fungeren als ‘waakhond’. Ze volgen de tendensen van kortbij op, zijn vaak snel op de hoogte van nieuwe regelgeving die in de maak is, en kunnen snel op de rem gaan staan of het debat aanzwengelen. Er zou heel veel ‘achter hoek en kant’ geregeld worden, met negatieve gevolgen voor de doelgroep, als er geen middenveldorganisaties waren die de zaken onder een vergrootglas houden.

Wat wens je BAPN nog toe voor de toekomst?

Ik wens BAPN voor de toekomst een rustiger vaarwater als organisatie. De strijd tegen armoede is woelig, maar maakt een verschil. Het wordt tijd dat dit ook op federaal niveau erkend wordt, via een structurele verankering. De stress van elk jaar te moeten vrezen voor je subsidies staat haaks op het duurzaam engagement dat nodig is voor dit werk. Ook zou de strijd tegen armoede ook op federaal niveau geholpen zijn met een solide basis, bijvoorbeeld decretaal bepaald, voor armoedeoverleg. Participatie van mensen in armoede aan het beleid is essentieel om efficiënt en effectief beleid te voeren. In Vlaanderen is dat tot op heden geregeld (in het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding wordt armoedeoverleg als methodiek ingeschreven), en het is eigenlijk een kleine stap voor de federale regering om hetzelfde te doen. Een kleine stap voor de regering, een groot verschil voor mensen in armoede.

30 jaar BAPN: een interview met Nele Schroyen

Lees het interview op de website van BAPN

Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN)

Meer info over BAPN

Volg ons


Blijf op de hoogte

Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief

Steun ons nu

Uw steun helpt mensen om een toekomst uit te bouwen en de strijd aan te binden met armoede en sociale uitsluiting. Help mensen in armoede zichzelf te helpen.

Steun ons
Deze website maakt gebruik van cookies om uw gebruikersgemak te verbeteren.
Ik ga akkoord.  Lees meer.