Wat na de pandemie? Signalen en aanbevelingen na 2 jaar corona

Twee jaar coronacrisis weegt zwaar op de samenleving, op elke mens. Voor mensen die al in armoede leefden of kwetsbaar waren, heeft de crisis er extra zwaar op ingehakt. Van begin 2020 verzamelde het Netwerk tegen Armoede signalen en getuigenissen over de impact op het leven van mensen in armoede. Na twee jaar is de crisis helaas nog niet helemaal bezworen. Intussen komen daar de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne bovenop en worden de gevolgen op middellange en langere termijn duidelijk. De structurele problemen die de coronacrisis op scherp stelde verdienen ook structurele oplossingen en maatregelen. De signalenbundel beschrijft de situatie na twee jaar coronacrisis en bevat signalen en ervaringen van mensen in armoede uit de verenigingen, maar ook aanbevelingen rond zeven thema’s: inkomen, sociaal isolement en vrije tijd, communicatie en toegankelijkheid van diensten, zorg en gezondheid, onderwijs, wonen en lokaal sociaal beleid.

4 op 10 gezinnen heeft het moeilijker, vooral eenoudergezinnen

Naar aanleiding van de Dag van het Gezin op 15 mei hield de Gezinsbond een enquête bij haar leden naar de impact van de stijgende (energie)prijzen op de gezinsportemonnee. Daaruit blijkt dat bijna 4 op 10 gezinnen niet rondkomt. Bij eenoudergezinnen is dat zelfs 7 op 10. Het Netwerk tegen Armoede trekt mee aan de alarmbel.

Netwerk tegen Armoede zoekt versterking met drie nieuwe collega's

Het Netwerk tegen Armoede is op zoek naar drie nieuwe collega's om het team te versterken en de 57 verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen te ondersteunen en inhoudelijk te versterken. We zoeken een netwerkondersteuner, een netwerkcoördinator en een beleidscoördinator. Interesse? Stel je ten laatste op 2 juni 2022 kandidaat.

Ontmoetingsdag in de ZOO op 12/5/2022

Op 12/5/2022 verzamelde het Netwerk tegen Armoede met een 30-tal verenigingen uit Vlaanderen en Brussel in de ZOO van Antwerpen voor een Ontmoetingsdag. Het bracht een 280 mensen op de been. Deze leuke uitstap was een ideale gelegenheid om elkaar terug te zien en beter te leren kennen. Een ontspannende dag met een bezoek aan de dieren, maar we koppelden er ook een inhoudelijk luik aan rond het centrale thema wonen van de campagne voor 17/10. Een heel geslaagde dag, dankzij het mooie weer en ook de sociale tarieven van Iedereen Verdient Vakantie in het kader van vakantieparticipatie.

Dossier Dienstencheques: voordelig en efficiënt - Ook voor de huishoudhulp?

Het systeem van de dienstencheques trad begin 2004 in voege om de combinatie werk en gezin te ondersteunen, zwartwerk tegen te gaan en jobs te creëren voor kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt. Vlaanderen investeert sindsdien fors in dit systeem. Volgens een evaluatie door het Departement Werk en Sociale economie in 2021 slaagt het stelsel grotendeels in het bereiken van de doelstellingen. Evaluaties van het systeem beperken zich echter voornamelijk tot onderzoek naar tevredenheid van klanten en kosten-batenanalyses voor de overheid. Het Vlaams Netwerk tegen Armoede vraagt meer aandacht voor het perspectief van de werknemer in dit verhaal. Het stelde samen met mensen in armoede een dossier op met ervaringen en aanbevelingen. Daarmee hopen we de kwaliteit en werkbaarheid van het dienstenchequesysteem ook voor de werknemers zelf te verhogen.

Kwetsbare jongeren in gesprek met minister van Jeugd Benjamin Dalle

Op woensdagnamiddag 11/5/2022 ging het Netwerk tegen Armoede met een delegatie kwetsbare jongeren naar het kabinet van minister Benjamin Dalle om over mentaal welzijn en vrijetijdsparticipatie te praten bij kinderen en jongeren in armoede. In het gezelschap 10 kinderen en jongeren van de verenigingen Betonne Jeugd, Recht-Op Jongeren en Centrum Kauwenberg en twee jeugdwerkers van Jongerenwerking Den Tube (buurtwerk 't Lampeke).

Netwerk tegen Armoede goed vertegenwoordigd op Sociaalwerkconferentie 2022

Het Netwerk tegen Armoede was goed vertegenwoordigd op de Sociaalwerkconferentie van het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin op 5/5/2022 met een aantal sprekers uit het Netwerk en uit de verenigingen. Een heel inspirerende dag met interessante workshops en gesprekken.

Samenwerken aan fundamentele veranderingen op lange termijn

Op 3/5/2022 kon het Netwerk tegen Armoede dankzij testament.be een aantal donateurs en goede contacten uitnodigen voor een gesprek en een bezoek aan de Floraliën in Gent. Algemeen coördinator Heidi Degerickx en Christine Castille waren aanwezig voor het Netwerk, samen met Sarah Bordon-Soens van ‘t Schoederkloptje uit Zarren (ook lid van serviceclub Rotaract).

Nieuw toewijzingssysteem sociale huurwoningen werkt meer dak- en thuisloosheid in de hand

Maar liefst 170.000 gezinnen staan op de wachtlijsten voor een sociale woning. Er is een groot tekort aan sociale woningen, maar ook de manier waarop sociale woningen worden toegewezen dreigt mensen uit te sluiten. Een nieuw toewijzingssysteem dat de Vlaamse regering vanaf 2023 wil invoeren, dreigt de meest kwetsbare kandidaat-huurders met de grootste woonnood uit te sluiten. Verschillende organisaties verzetten zich hiertegen en starten een procedure bij de Raad van State. Het gaat om HUURpunt, Vlaams Huurdersplatform, CAW-groep, Netwerk tegen Armoede, SAAMO, Welzijnszorg, Liga voor Mensenrechten, Uit de Marge, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, LEVL, Vlaams ABVV en SOM.

Laat de digitale sneltrein te veel mensen achter?

De voorbije 2 jaar werd ons leven digitaler dan ooit. Heeft de digitale sneltrein ook voldoende haltes en zitjes voor mensen in armoede, nieuwkomers, ouderen, anderstaligen en laaggeletterden? Sociaal.net vroeg het aan een aantal organisaties en experts, waaronder onze vereniging De Lage Drempel in Mechelen.

Van krapte naar kansen op de Vlaamse arbeidsmarkt

Op 19/4/2022 vertegenwoordigde beleidsmedewerker Tine Claes het Netwerk tegen Armoede op de conferentie over de Vlaamse arbeidsmarkt van Hilde Crevits, het Departement Werk en Sociale Economie en VDAB. Vol verwachting kijken we nu uit naar het vervolg van de interessante gesprekken en denken we graag mee over de uitdagingen op de Vlaamse arbeidsmarkt, een resultaatgericht activeringsbeleid, een doorgedreven opleidingsbeleid en werkbaar werk. Onze klemtoon ligt daarbij, zoals steeds, op kansen voor duurzame tewerkstelling voor mensen in armoede.

Dossier 20 jaar leefloon: een evaluatie

Op 18 april 2002 werd het leefloon ingevoerd. Het moest een positiever beeld geven dan het verguisde bestaansminimum, zoals de uitkering tot dan heette. Het moest ook meer perspectief bieden aan steuntrekkers én voor meer jobs zorgen, zeker bij jongeren. Twintig jaar later maakt Het Nieuwsblad de balans op. Drie mensen met leefloon delen hun ervaringen. Het Netwerk tegen Armoede geeft zijn standpunt mee.

Hoe ‘Blind gesprongen’ de vinger op de wonden van de arbeidsmarkt legt

De arbeidsmarkt schreeuwt om extra werknemers. Om het doel van een werkgelegenheidsgraad van 80 procent te bereiken in 2030, moeten 670.000 extra mensen aan de slag. Dat blijkt geen fluitje van een cent te zijn. Nochtans is 9 % van de beroepsactieve bevolking ook op zoek naar een job, of loopt tegen hoge drempels aan om toegang te krijgen tot de arbeidsmarkt. Hoe komt het dat deze mensen en de jobs elkaar niet vinden? Het VTM-programma ‘Blind gesprongen’ legt enkele pijnpunten bloot die wij maar al te goed kennen bij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Lessen en aanbevelingen 2 jaar Activate Together ESF Vlaanderen

Op 22/3/2022 ging het Netwerk tegen Armoede in gesprek met de partners van het lerend netwerk Activate Together over het belang van integrale trajectbegeleiding op maat van mensen in armoede, die rekening houdt met uitdagingen op de verschillende levensdomeinen. Vandaag zijn de lessen en aanbevelingen vanuit 2 jaar ervaring met outreach en activering beschikbaar, die ook wij onderschrijven.

Goednieuwsshow over dalende armoedecijfers tijdens coronacrisis is misplaatst

Het Netwerk tegen Armoede zag voor, tijdens en ook nu in de naweeën van de coronacrisis stijgende problemen bij mensen in armoede. Er komt ook een steeds grotere groep in de problemen. “Dat de armoedecijfers niet substantieel gestegen zijn, kan geen aanleiding geven tot een goednieuwsshow. De cijfers waren al hoog voor de coronacrisis”, zegt algemeen coördinator Heidi Degerickx. “Vandaag leeft nog altijd 1 op de 10 Vlamingen en 1 op de 7 Belgen met een verhoogd armoederisico. Dat is simpelweg onaanvaardbaar in een welvarend land als het onze. Wij trekken vooral de conclusie dat de kloof niet groter geworden is omdat meer mensen, ook werkenden, het moeilijk kregen." Daarmee reageert ze op uitspraken van econoom Ive Marx, die suggereert dat mensen in armoede het nu beter hebben dan voor de coronacrisis. “Dat de huidige energiesteun voor mensen in armoede hen zou weerhouden om te gaan werken, is van de pot gerukt.” De indexering van hun uitkeringen is al lang en meermaals verdampt door duurdere energie en stijgende voedselprijzen, die veel zwaarder wegen in het budget van gezinnen met een laag inkomen.

Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp neemt deel aan panelgesprek over energietransitie

De eerste stap richting energietransitie voor mensen in armoede is werken aan de kwaliteit en de betaalbaarheid van de woning, nog vóór investeringen in hernieuwbare energie. Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp tijdens de talks over energietransitie van Greenpeace Belgium op 27/3/2022 voor hun 50e verjaardag: "Het heeft geen zin om zonnepanelen te leggen op een dak dat niet geïsoleerd is." Om de huurmarkt toegankelijk te maken voor energiezuinige renovaties en hernieuwbare energie moeten we sociale en private verhuurders meekrijgen. Er is nood aan strengere energienormen voor private huurwoningen, maar gekoppeld aan steun voor verhuurders. Het Netwerk tegen Armoede roept op om verhuurders te motiveren en ondersteunen om investeringen te doen in het energiezuinig maken van huurwoningen.

Netwerk tegen Armoede zoekt een beleidsmedewerker Onderwijs

Het Vlaams Netwerk tegen Armoede zoekt een beleidsmedewerker Onderwijs en armoede (80% tot 100%). Als beleidsmedewerker voor het thema Onderwijs lever je een directe bijdrage aan het garanderen van gelijke onderwijskansen voor alle kinderen en het doorbreken of voorkomen van de armoedecirkel bij gezinnen die op of onder de armoedegrens leven. Onderwijs kan een cruciale hefboom zijn in het doorbreken van armoede en het verhogen van de kansen van kinderen om een menswaardig en vervullend bestaan te leiden. Je werkt nauw samen met andere collega’s van het Netwerk tegen Armoede en onze 57 verenigingen. Deadline: 11 april 2022

Een warme schoolmaaltijd voor elk kind: een goed idee?

Het Netwerk tegen Armoede stelt een grote nood aan betaalbare warme maaltijden op school vast. Die nood is altijd al groot geweest bij kwetsbare gezinnen maar evenzeer bij gezinnen met voltijds werkende ouders. Het gezinsbudget staat alsmaar meer onder druk door de stijgende levensduurte, woon- en energieprijzen, en dat heeft helaas ook gevolgen voor wat er in de brooddoos van de kinderen zit. Door de coronacrisis beslisten scholen tijdelijk warme maaltijden te schrappen. Maar nu het weer mag, kiezen er ineens tientallen voor een definitieve stop. Dat is jammer, want voor kinderen in kansarmoede zijn zulke warme maaltijden noodzakelijk.

Investeer massaal in sociaal-rechtvaardig klimaatbeleid

De oorlog in Oekraïne, de astronomische energie- en brandstofprijzen, de alarmerende IPCC-rapporten: de crisis van vandaag is geopolitiek, sociaal en ecologisch tegelijk. De federale regering komt vrijdag samen om nieuwe energie- en klimaatmaatregelen te beslissen. Tijd voor een Marshallplan met massale investeringen voor energiebesparing, hernieuwbare energie en duurzame mobiliteit op een sociaal-rechtvaardige manier, zo stelt een brede coalitie van 16 sociale en milieuorganisaties.

Netwerk tegen Armoede in gesprek met minister van Wonen Diependaele

Het Netwerk tegen Armoede ging op 17/3/2022 in gesprek met Vlaams minister van Wonen Diependaele. Betonne Jeugd en Vagevuur brachten twee indrukwekkende verhalen mee van jongeren die worstelen met de zoektocht naar een kwaliteitsvolle woning op de private huurmarkt. De lange wachtlijsten voor een sociale woning, de lokale binding die hen parten speelt omdat ze vaak noodgedwongen verhuizen, en het schrijnende gebrek aan kwaliteit op de private huurmarkt en aan begeleiding en ondersteuning op de sociale huurmarkt. Het kwam allemaal aan bod.

Armoedenetwerken vinden maatregelen van energieakkoord noodzakelijke boei, maar zee blijft woelig

De regionale armoedenetwerken, verenigd binnen het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN), verwelkomen dat de overheid in de nacht van 14 op 15/3/2022 een akkoord heeft gesloten om de energiefacturen betaalbaarder te maken. De verlenging van de uitbreiding van het sociaal tarief voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming zorgt voor een beetje ademruimte voor een miljoen gezinnen die in energiearmoede leven. De armoedenetwerken betreuren echter dat de maatregel niet structureel is verankerd en dat de bedragen niet zijn bevroren. Bovendien werd geen enkele gerichte maatregel getroffen voor mensen van de lagere middenklasse en worden ze aan hun lot overgelaten. De federale overheid reikt een boei aan, maar de storm van de prijsverhogingen blijft woelig, zowel voor de meest kwetsbaren als voor de lagere middenklasse.

Tijdelijke noodoplossingen voor Oekraïense vluchtelingen moeten verder reiken dan de korte termijn

Door de oorlog in Oekraïne komt een gigantische uitdaging op ons af om alle oorlogsvluchtelingen op een kwaliteitsvolle, betaalbare en duurzame manier te huisvesten. Ruwe schattingen spreken van 200.000 mensen die een onderkomen zouden zoeken in ons land, waarvan 120.000 in Vlaanderen. Beweging.net, Vlaams Huurdersplatform, Vlaams Netwerk tegen Armoede, Welzijnszorg, ORBITvzw, Vluchtelingenwerk Vlaanderen en Reset Vlaanderen steunen de noodoplossingen die de Vlaamse regering nu uitwerkt, onder andere via snel te bouwen nooddorpen, maar roepen tegelijk op om verder te kijken dan de korte termijn.

Acht organisaties trekken naar Grondwettelijk Hof wegens schending recht op wonen

Afgelopen zomer 2021 besliste de Vlaamse Regering verschillende regels die een ernstige inbreuk vormen op het recht op wonen voor sociale huurders en kandidaat-huurders. Acht organisaties trekken daarom naar het Grondwettelijk Hof. Het gaat om Vlaams Huurdersplatform, Netwerk tegen Armoede, CAW Groep, Welzijnszorg, SAAMO, ATD Vierde Wereld, Uit De Marge en de Liga voor Mensenrechten.

Armoedenetwerken leggen voorstellen om energiearmoede tegen te gaan op tafel bij ministers Van der Straeten en Lalieux

De energieprijzen swingen de pan uit, eerst door de coronacrisis en nu door de oorlog in Oekraïne. Ondanks eerdere maatregelen om de energie voor kwetsbare mensen betaalbaar te houden, worden de prijzen steeds onbetaalbaarder voor hen. Op 10/3/2022 hebben federaal minister van energie Tinne Van der Straeten en federaal minister van Armoedebestrijding Karine Lalieux een aantal organisaties ontvangen om voorstellen en maatregelen te bespreken die energiearmoede kunnen tegengaan. De regionale armoedenetwerken, verenigd in het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN), hebben er vier aanbevelingen op tafel gelegd die ze eerder al geformuleerd hadden. “We vragen aan de federale regering de structurele verankering van de uitbreiding van het sociaal tarief voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming, de uitbreiding van het sociaal tarief naar een grotere groep mensen, de tijdelijke bevriezing van het sociaal tarief en de modulering van de accijnzen volgens het inkomen”, aldus coördinator Caroline Van der Hoeven van het BAPN.

Dossier eenzaamheid: de onzichtbare slachtoffers van de coronacrisis

45 procent van de Vlamingen is eenzamer dan ooit. Humo publiceerde op 8/3/2022 een dossier over eenzaamheid en liet daarin 3 onzichtbare slachtoffers van de coronacrisis aan het woord. Eén van hen is Orenda van Ontmoetingshuis De Moazoart in Lokeren, één van de verenigingen van het Netwerk tegen Armoede.

We zien dat mensen die het al moeilijk hadden voor de energiecrisis het nu nog moeilijker krijgen

Peter Heirman, beleidsmedewerker Wonen bij het Netwerk tegen Armoede was op 8/3/2022 te horen in De Ochtend op Radio 1 en het radionieuws over de gasprijzen die de pan uitswingen: "We zien dat mensen die het al moeilijk hadden voor de energiecrisis het nu nog moeilijker krijgen." Er is een uitbreiding van de groep mensen die recht heeft op een sociaal tarief, maar dat wordt telkens maar met drie maanden verlengd. "Zo creëert men veel onzekerheid: wat na die termijn?"

Armoede gaat om meer dan financiële problemen

In 62% van de bedrijven werken werknemers met financiële problemen, door structurele armoede, scheiding, ziekte of inkomensverlies van een partner. Dat vertaalt zich vaak in problematische afwezigheden en chronische stress. Met een armoedebewust hr-beleid maken bedrijven duurzame tewerkstelling mogelijk voor medewerkers in armoede. Ze krijgen er meer gemotiveerde medewerkers voor in de plaats. Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp en Corporate Partnerships Manager Christine Castille van het Netwerk tegen Armoede geven toelichting in het februarinummer 2022 van MagMetal van ABVV Metaal.

Middenveld verwelkomt voorstel tijdelijke bescherming vluchtelingen

Op donderdag 3 maart 2022 beslist de Raad van de Europese Unie over de activering van EU-richtlijn 2001/55/EG betreffende tijdelijke bescherming. Als de lidstaten deze richtlijn activeren, is dat een historische gebeurtenis, aangezien de richtlijn nooit eerder werd geactiveerd. Dat is volgens 11.11.11, ABVV-FGTB, ACV-CSC, Amnesty International in België, Caritas International, Ciré, Gastvrij Netwerk, Jesuit Refugee Service Belgium, MOC, Netwerk tegen Armoede, Orbit vzw en Vluchtelingenwerk Vlaanderen een positieve stap in de richting van een meer rechtvaardig migratiebeleid. De organisaties roepen België en alle EU-lidstaten op om voor de onmiddellijke activering van de richtlijn te stemmen.

Kwetsbare ouderen kunnen opnieuw hun huis verlaten

Bijna twee jaar na de opschorting van de controversiële controleprocedure, waarbij IGO-gerechtigden door postbodes werden gecontroleerd en hun huis niet meer durfden verlaten, is er eindelijk een akkoord voor een nieuwe procedure binnen de federale regering. Het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) is verheugd dat een aantal substantiële verbeteringen zijn aangebracht in de procedure. Een heel aantal zeer kwetsbare ouderen zullen automatisch niet meer gecontroleerd worden en de controleprocedure is ook duidelijker en beperkter. Daardoor moeten ouderen niet langer elke dag gekluisterd aan huis op de postbode wachten. Tegelijkertijd blijft BAPN ook bezorgd over een aantal leemtes in de huidige procedure. Daarom vraagt BAPN om na een jaar ook de uitvoering van deze controleprocedure te evalueren op basis van de ervaringen in de praktijk in 2022.

De strijd tegen kinderarmoede is een strijd tegen gezinsarmoede

Algemeen coördinator Heidi Degerickx nam op 23/2/2022 als spreker deel aan de voorstelling van 'Golfbrekers. Een staat van het gezinsbeleid in Vlaanderen 2021' van het Kenniscentrum Gezinswetenschappen van Odisee. Ze deed er een armoedetoets op het gezinsbeleid in Vlaanderen. Door de coronacrisis en de energiecrisis hebben meer en meer gezinnen risico op armoede, vooral eenoudergezinnen. Ze pleitte er voor een warme samenleving voor elk gezin.