Federaal regeerakkoord dreigt meer mensen dieper in armoede te drijven

Het Vlaams Netwerk tegen Armoede en het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) vrezen dat het nieuwe federale regeerakkoord meer mensen dieper in de armoede zal duwen. De besparing van 2,8 miljard euro op de sociale zekerheid zal de koopkracht van mensen in armoede aantasten en haalt de sociale bescherming onderuit.
“Elke persoon in armoede is en blijft er één te veel. Iedereen heeft recht op een menswaardig leven”, staat te lezen in de eerste paragraaf van het hoofdstuk Armoedebestrijding van het federaal regeerakkoord. Daarvoor zal de regering twee grote hefbomen gebruiken: werk en controle, zodat “armoedebeleid zich kan focussen op zij die niet kúnnen werken en hulpbehoevend zijn”. Daarmee wordt de toon meteen gezet. We maakten samen een analyse van het federaal regeerakkoord en publiceerden deze op 25/2/2025 op DeWereldMorgen.be.

Ook na halve eeuw leefloon krijgen niet alle rechthebbenden bestaansminimum

Ides Nicaise, voorzitter van ATD Vierde Wereld Vlaanderen, maakte in De Morgen op 20/2/2025 een balans op van vijftig leefloon dat een garantie op inkomen moet voorzien voor de meest kwetsbaren in onze samenleving. Helaas ligt het leefloon na vijftig jaar nog steeds onder de Europese armoededrempel. De afgelopen regeringen deden inspanningen om alle inkomens op te trekken richting de armoedegrens. De huidige federale regering heeft deze doelstelling losgelaten met de besparing van 2,8 miljard euro op de welvaartsenveloppe. Wetenschappelijk onderzoek toont ook aan dat zo'n 40% van de rechthebbenden het leefloon niet opneemt.

Sloop onze koopkracht niet

Het regeerakkoord van de nieuwe federale regering dreigt meer mensen dieper in de armoede te duwen. De besparing van 2,8 miljard euro op de laagste inkomens zal de koopkracht van mensen in armoede aantasten en haalt de sociale bescherming onderuit. Bovendien zal de beperking van de werkloosheid in de tijd de kansen afnemen van mensen in hun zoektocht naar werk en richting OCMW en leefloon drijven. Daarom kwamen we met heel wat verenigingen op straat op 13/2/2025 om de stem van mensen te laten horen die de dupe zullen zijn! Dat is ook de pers niet ontgaan!

Het federaal regeerakkoord zet mensen in armoede in de kou

Decenniumdoelen is opgelucht dat de federale onderhandelaars geluisterd hebben naar het middenveld en de academici die waarschuwen om niet te raken aan de indexering van de leeflonen en de werkloosheidsuitkeringen. Het systeem van de automatische indexering dient immers om de koopkracht te beschermen als het leven duurder wordt, zowel voor wie werkt als voor wie van een uitkering moet leven.

Wat heeft Arizona-coalitie in petto voor mensen in armoede?

BAPN, het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding, en haar regionale netwerken, zijn bezorgd dat een aantal hervormingen in het nieuwe regeerakkoord de armoede in België zullen verergeren. Daarom roepen we de nieuwe Arizona-coalitie op om de armoedesector te betrekken in de implementatie van een aantal sociaaleconomische kernmaatregelen en zo de ervaringskennis van mensen in armoede in rekening te brengen.

Armoedecijfers gaan goede richting uit, maar nog altijd 1 op 10 Belgen leeft in armoede

Volgens het rapport van Statbel gaan de armoedecijfers de goede richting uit. Beleidsmaatregelen, zoals de indexering van uitkeringen, hebben een reële impact op het stabiliseren van de cijfers. Maar de statistieken tonen slechts een deel van de realiteit. De cijfers zeggen niets over mensen die moeilijk rondkomen nadat ze alle kosten hebben betaald, de toename van dakloosheid, een publiek dat buiten de statistieken valt. Ook zien we dat mensen die het moeilijkst hebben steeds verder in de problemen raken, en dat zijn nog met moeite aansluiting bij de samenleving vinden. Daarnaast dreigt de stabilisering van de armoedecijfers echter tenietgedaan te worden door de toekomstige plannen voor de beperking van de werkloosheid in de tijd, bevriezing van de indexering van de uitkeringen, herberekening van de pensioenen, enz. Achter de cijfers zitten ook vele verhalen van mensen die het moeilijk hebben, zoals Kees van De Springplank in Sint-Niklaas en Yassin van Betonne Jeugd in de media laten blijken.

Dossier Werkloosheid: Werkzoekenden in armoede aan het woord

Het versterkte activeringsbeleid naar werk in Vlaanderen en de hervorming van werkloosheidsuitkeringen op de federale onderhandelingstafel geven aanleiding tot maatschappelijke en politieke debatten over werk en werkloosheid. De stem van mensen in armoede op zoek naar werk ontbreekt vaak in de debatten en de verschillende maatregelen. In samenwerking met verschillende lokale armoedeverenigingen brengt het Netwerk tegen Armoede advies over de zoektocht naar werk vanuit de ervaringsdeskundigheid van mensen in armoede. Werk kan een hefboom zijn uit armoede, maar dat is niet automatisch het geval. Werken betekent niet voor iedereen een duurzame job met goede verloning. Vanuit de verschillende drempels die mensen in armoede ervaren, formuleren ze 4 centrale aanbevelingen om van werk een hefboom uit armoede te maken.

Participatie van mensen in armoede centraal in een krachtig Vlaams Actieplan Armoedebestrijding

Tijdens het Horizontaal Permanent Armoedeoverleg hadden we de kans om samen met Vlaams minister van armoedebestrijding Caroline Gennez onze visie te delen over de opmaak van het nieuwe Vlaams Actieplan Armoedebestrijding (VAPA).

Over leven in armoede - Twintig jaar strijd in tien verhalen

Op 21/1/2025 heeft het Netwerk tegen Armoede het boek ‘Over leven in armoede - Twintig jaar strijd tegen armoede in tien verhalen' voorgesteld aan een 150-tal aanwezigen uit verenigingen, partners en pers. Het boek reflecteert over twee decennia armoedebestrijding aan de hand van de tien persoonlijke verhalen van Cindy, Daniël, Mary, Maxim, Bianca, Yassin, Leen, Rafaël, Anita en Christophe. Ze geven een gezicht en stem aan de 22 à 25.000 mensen die het Netwerk tegen Armoede en de lokale verenigingen bereiken. De verhalen zijn een spiegel van het verleden én een uitnodiging voor de toekomst. Vier van de tien geïnterviewden gaven inzicht in hun eigen en de gezamenlijke strijd tegen armoede tijdens een panelgesprek met interviewer Stefanie Van den Broeck. Nadien staken ze hun engagement voor de volgende tien jaar in een tijdscapsule en nodigden de aanwezigen uit hetzelfde te doen. Het evenement sloot af met een expo met krachtige portretten van fotograaf Aurélie Geurts.

Millenniumconferentie 'Arm maakt ziek, ziek maakt arm'

Op 14/1/2025 organiseerde De Geneeskundige Kring van Aalst met de steun van AZORG haar 13de Millenniumconferentie met als centraal thema: 'Arm maakt ziek, ziek maakt arm'. Algemeen coördinator Heidi Degerickx en collega Christophe Teirlinck van het Netwerk tegen Armoede gaven er inzicht in de drempels en hefbomen in de gezondheidszorg voor mensen in armoede. Ze gingen er ook in debat met Noël Slangen en Peter Adriaenssens o.l.v. Phara de Aguirre. Onze vereniging Mensen voor Mensen in Aalst werkt mee aan de videogetuigenissen voor de conferentie.

Open nieuwjaarsbrief Vlaams Netwerk tegen Armoede 2025

Beste wijzen van dit land
Bouwen we in 2025 samen aan een herberg waar plaats is voor élke mens?
Het is weer de tijd van de goede voornemens. Brengt u samen de blijde boodschap aan de Koning op Driekoningen? Gezinnen en kinderen in armoede verwachten geen goud, wierook en mirre. Samen met hen vragen we niet veel. Wel hopen ze op een minimuminkomen boven de armoedegrens, een betaalbare woonst en werkbaar werk. Dat zijn de drie cruciale hefbomen om de armoedecirkel te doorbreken van 2 miljoen Belgen die 2025 starten in moeilijke, soms onmenselijke omstandigheden. Laat u daarbij adviseren door mensen met armoede-ervaring.

De Warmste Week vlamt tegen eenzaamheid

Vanaf 18/12 t.e.m. 24/12 draait De Warmste Week op volle toeren. Het Warmste Huis staat opnieuw in Brugge, waar Fien Germijns, Sander Gillis, Kawtar Ehlalouch, Joris Brys en Maureen Vanherberghen 7 dagen lang non-stop radio maken. In Brugge draait alles om de actievoerders voor De Warmste Week. Je kan vanaf nu jouw tijdslot reserveren via dewarmsteweek.be. Ga naar Mijn Warmste Week, scroll naar jouw actie, klik op 'Boek tijdslot voor promovideo in het Warmste Week Dorp' en laat ze weten wanneer ze je mogen verwachten. Er zijn ook 13 projecten van onze verenigingen geselecteerd rond het centrale thema 'Eenzaamheid'.

Armoede is een kwestie van overleven, soms een leven lang

Op 13/12/2024 stelt USAB van UAntwerpen het Jaarboek Armoede en Ongelijkheid 2024 over thema levensloop en de link met armoede en ongelijkheid voor. Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp zal er samen met algemeen coördinator Heidi Degerickx gastspreker zijn om politiek debat in te leiden. Cindy vertelde op 7/12 op Radio 1 dat armoede zijn littekens nalaat, soms een leven lang. Jill Coene van Universiteit Antwerpen gaf verdere toelichting over het Jaarboek Armoede. Ze pleitte voor de verhoging van de laagste inkomens als perspectief om uit armoede te geraken. Mieke van Centrum Kauwenberg in Antwerpen getuigde op 13/12 op radio en tv over hoe ze als alleenstaande moeder van 3 kinderen de eindjes aan elkaar moet knopen. Het Netwerk tegen Armoede schreef mee aan het Jaarboek Armoede door het perspectief van de levensloop van mensen in armoede in te brengen.

Naar een volwaardige arbeidsdeelname van vrouwen met een migratieachtergrond

De werkzaamheidsgraad van vrouwen die buiten de EU geboren zijn, behoort tot de allerlaagste van Europa. De Vlaamse Regering ziet in o.a. vrouwen met een migratieachtergrond, zowel werkzoekend als niet-beroepsactief, een potentiële arbeidsreserve. LEVL, Furia, Netwerk tegen Armoede, ella vzw en Femma lieten deze vrouwen zelf aan het woord en brengen enkele hefbomen voor een volwaardige arbeidsdeelname in kaart.

Advies Netwerk tegen Armoede over het wetsvoorstel derdebetalersregeling

Het Netwerk tegen Armoede adviseert positief over het nieuwe wetsvoorstel dat de derdebetalersregeling verplicht wil maken voor alle soorten van zorg door alle zorgverstrekkers en voor iedereen. Ziek maakt arm en arm maakt ziek. Mensen in armoede stellen vaak gezondheidszorg uit omwille van financiële redenen. De ongelijkheid in toegang tot gezondheidszorg neemt elk jaar toe. Sinds 2022 is de derdebetalersregeling verplicht bij huisartsen voor patiënten die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming (VT). Het Netwerk tegen Armoede merkt dat mensen daardoor minder vaak zorg uitstellen. Meer en meer huisartsen passen de derdebetalersregeling ook universeel toe voor alle patiënten. Daar wint iedereen bij op het vlak van administratieve vereenvoudiging en een lagere drempel tot zorg.

Forumdag inkomen

70 mensen zakten af naar Brussel om het over één cruciaal onderwerp te hebben: inkomen. Mensen in armoede gingen in dialoog met elkaar om pijnpunten en sterktepunten van het beleid bloot te leggen op onze Forumdag. We gingen aan de slag met het Groeipakket en namen schuldhulpverlening onder de loep. Daarnaast zetten we de eerste stappen van de volgende campagne van 17 oktober 2025: inkomen. Maar hoe beeld je inkomen eigenlijk uit? We lieten onze creativiteit los. Het resultaat was een bruisende dag die een sterke basis vormt voor het beleid van morgen.

Terugblik inspiratiedagen lokale bondgenoten kinderarmoede

De inspiratiedagen voor de Lokale Bondgenoten van het najaar 2024 zijn achter de rug. We blikken terug met veel dankbaarheid, warm omringd door een sterk team en enthousiaste deelnemers. De dagen vonden plaats in de VAC’s in Gent en Brugge, Villa Verbeelding in Hasselt en bij 2 lokale bondgenoten: D'Broej Ratatouille in Brussel en Kras Jeugdwerk in Antwerpen. Telkens was er een hoge opkomst en kwamen de projectcoördinatoren vergezeld door (meerdere) bondgenotenpartners. Er was een grote bereidheid om aan ervaringsuitwisseling en expertisedeling te doen. De deelnemers luisterden met veel aandacht en interesse naar de bijdrage van de opgeleide ervaringsdeskundige(n) en de meerwaarde van hun aanwezigheid bij initiatieven van de lokale bondgenoten kinderarmoede.

30 jaar De Schakel in Puurs

Op 19 november 2024 vierde De Schakel haar 30-jarige bestaan op een slotevenement in CC Binder in Puurs. Het evenement zoomde in op het belang van structurele armoedebestrijding en op de opdracht van De Schakel. Coördinator Marleen Van den Mooter opende de viering met een doortastende speech over 30 jaar armoedebestrijding met De Schakel. "In de ideale wereld was onze werking niet meer nodig, omdat armoede al lang is uitgebannen."

Rondetafelgesprek bij H.M. Koningin Mathilde over armoede en inclusiviteit

Algemeen coördinator Heidi Degerickx en ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp waren te gast bij H.M. Koningin Mathilde op het Koninklijk Paleis van Brussel voor een rondetafelgesprek over armoede en inclusiviteit. Ze benadrukten dat iedereen recht heeft op een menswaardig leven en reikten structurele oplossingen aan.

Digitale inclusie: Niet iedereen is mee

De versnelde digitaliseringstrend is onmiskenbaar; participatie in de samenleving verloopt meer en meer digitaal. De meeste Vlamingen gaan aan de slag met de digitale technologie en zijn mee. Maar voor meer dan de helft van de Vlamingen volgen de technologische veranderingen zich te snel op.
De eenzijdige digitalisering en de afbouw van fysiek toegankelijke dienstverlening sluit mensen uit. In de schoot van het Netwerk tegen Armoede brengen wij de stem en ervaring van mensen in armoede samen vanuit de 61 verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen. Zij geven klaar en duidelijk aan dat ze digitaal de snelle shift niet kunnen volgen.

Drie mama's over nieuwe voorrangsregels in kinderopvang

Kinderopvang dreigt in Vlaanderen nog meer dan vroeger een privilege te worden in plaats van een recht. De Vlaamse Regering heeft sinds 1/4/2024 de voorrangsregels aangepast waardoor gezinnen waarin beide ouders minstens 80% werken of een dagopleiding volgen voorrang krijgen in de opvang aan inkomenstarief. De nieuwe regels zijn er om werkende ouders te belonen, maar ook om ‘de rest’ te stimuleren om (meer) te gaan werken. Drie mama's delen hun ervaringen in de zoektocht naar betaalbare kinderopvang in een interview met de Gezinsbond. Eén van de mama's is verbonden aan de vereniging OnderOns vzw in Sint-Truiden.

Schrijf je in voor de tweedaagse vorming "Armoede in Zicht"

Wat is armoede nu eigenlijk? En zie je dat aan iemand? Hoe kan je iemand helpen via of in je organisatie? Het Netwerk tegen Armoede biedt een vorming van twee dagen aan om een beter zicht te krijgen op wat armoede betekent. De vorming vindt plaats op 28 en 29 november 2024.

Slechte woonkwaliteit zorgt voor ongelijke onderwijskansen en onderwijsachterstelling

Woonzaak, waar het Netwerk tegen Armoede deel van uitmaakt, en een coalitie van leerkrachten, gezondheidszorgprofessionals en werkers in de sociale sector, schrijven gezamenlijk een open brief om de aandacht en actie te vragen voor een urgente kwestie: de impact van kwaliteitsvol wonen op de studies en de algehele ontwikkeling van kinderen en jongeren.

Armoedeverenigingen zetten aanbevelingen op agenda van lokale verkiezingen

De lokale verkiezingen van 13 oktober vallen net voor de Werelddag van Verzet tegen Armoede op 17/10. Daarom zetten het Netwerk tegen Armoede en de 61 lokale verenigingen hun aanbevelingen voor een lokaal armoedebeleid op de politieke agenda. De stem van mensen in armoede wordt helaas te weinig gehoord. “Wie beter dan mensen in armoede zelf kunnen oplossingen aanbrengen die écht werken. De lokale besturen nemen vaak beslissingen die invloed hebben op hun dagelijks leven, zonder hen te raadplegen. Daarom nemen ze het woord als raadgever voor het lokaal (armoede)beleid. Ze trekken de burgemeesterssjerp aan en geven aanbevelingen voor als zij het voor het zeggen zouden hebben,” zegt ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp. Met de campagne ‘Als ik burgemeester ben …’ laten ze de stem van mensen in armoede horen. De lokale verenigingen organiseren politieke debatten en acties om hun eisen en aanbevelingen kenbaar te maken.

Leo in winterstop na tocht van 2.500 km door 260 gemeenten in België

Leo Vercauteren (70) hangt vier maanden na de start van zijn wandeltocht dwars door België even de wandelschoenen aan de haak voor een winterstop. Intussen heeft hij zo’n 2.500 km afgelegd door zo’n 260 gemeenten. Het verbaast hem dat er in ons welvarend land nog zoveel armoede is. Leo is op 13/6 vertrokken in Tienen om kriskras door België te gaan. Hij roept met zijn tocht op om het Netwerk tegen Armoede en de 61 lokale armoedeverenigingen en Réseau Wallon de Lutte contre la Pauvreté te steunen in hun structurele strijd tegen armoede. “Een belangrijke boodschap naar aanleiding van de lokale verkiezingen van 13/10. We zwaaien Leo uit in De Fakkel in Herentals. Dat is een kans om aan de nieuwe lokale besturen de eisen voor het lokale armoedebeleid bekend te maken”, zegt ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp. Leo hervat zijn tocht begin maart 2025 richting kust om te eindigen in Oostende na zo'n 4.600 km en 581 steden en gemeenten.

Wat kan de lokale politiek aan armoede doen?

De lokale verkiezingen van 13 oktober 2024 zijn belangrijk, zeker ook voor mensen die leven in armoede. Sociaal.Net ging op pad en hoorde vier ervaringsdeskundigen. Houdt de politiek hen bezig? Gaan ze stemmen? En wat kan hun nieuwe lokale bestuur doen aan armoede? “Als we niet gaan stemmen, wie luistert er dan naar ons?”

Warm en welvarend Vlaanderen, maar niet voor iedereen?

Het regeerakkoord 2024-2029 van de nieuwe Vlaamse Regering heeft de ambitie om een warm en welvarend Vlaanderen uit te bouwen. Maar geldt dat wel voor iedereen? “We hebben het Vlaamse regeerakkoord gescreend op het vlak van armoedebestrijding voor de prioritaire thema’s werk, inkomen, onderwijs, wonen en vrijetijdsbesteding. We zien helaas een toenemende nadruk op individuele verantwoordelijkheid waarbij er meer en meer voorwaarden komen voor mensen om hun grondrechten te laten gelden. Het regeerakkoord verheft werk en activering terecht tot een cruciale hefboom in de strijd tegen armoede. Maar de sociale bescherming voor wie ziek is of niet kan werken, blijft vaag of onderbelicht”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx. Het Netwerk tegen Armoede nodigt de nieuwe Vlaamse Regering uit om de structurele dialoog met mensen in armoede aan te gaan om armoede écht te herkennen en erkennen. “Samen willen we structurele oplossingen uitwerken om armoede te bestrijden.”

Als ik burgemeester ben, luister ik naar de stem van mensen in armoede

Op een maand van de lokale verkiezingen van 13 oktober komen de campagnes in een stroomversnelling. De stem van mensen in armoede wordt echter nog te weinig gehoord. “We gingen met het Netwerk tegen Armoede en de lokale verenigingen in gesprek met mensen met armoede-ervaring. We laten hun stem horen als raadgever voor het lokaal (armoede)beleid, dat een directe impact heeft op hun leven. Ze trekken de burgemeesterssjerp aan en formuleren oplossingen en aanbevelingen voor de nieuwe besturen,” aldus ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp. Die oplossingen en eisen staan centraal in de campagne ‘Als ik burgemeester ben’ en de lokale acties van de verenigingen. Op 12/9 lanceerde het Netwerk tegen Armoede de campagne samen met de lokale vereniging Open Armen vzw in Halle. Die verwerkte tien lokale eisen en aanbevelingen voor het lokale bestuur in een fototentoonstelling in samenwerking met BEAT galerij, die opent op 23/9.

Niet alle leerlingen gelijk aan de start op 2/9

Bij het begin van het nieuwe schooljaar komt helaas niet iedereen gelijk aan de start. Ouders uit een kwetsbaar gezin moeten vaak heel wat drempels overwinnen om hun kinderen volwaardig les te laten volgen. De huidige tendens dat armoede je eigen schuld is, versterkt de ongelijkheid in het onderwijs. Dat blijkt ook uit het voorstel dat op de onderhandelingstafel ligt om de schooltoeslag of sociale toeslag in het Groeipakket af te pakken. Dat gaat volledig voorbij aan de realiteit en dreigt gezinnen nog verder in de put te duwen. Intussen zijn heel wat laptops aan vervanging toe en krijgen ouders de dure rekening gepresenteerd. Gratis schoolmaaltijden zijn geen wonderoplossing voor gezinsarmoede. Algemeen coördinator Heidi Degerickx: “Het nieuwe schooljaar zorgt voor heel wat stress bij ouders in kwetsbare gezinnen, vaak alleenstaande ouders. We roepen de nieuwe Vlaamse Regering op om een kostenbewust schoolbeleid te voeren, een maximumfactuur in het secundair in te voeren en de sociale toeslag en schooltoeslag in het Groeipakket te beschermen.”

Hoge factuur laptops ondermijnt gelijke kansen in het onderwijs

Net voor de start van het schooljaar is het nu alle hens aan dek omdat laptops aan vervanging toe zijn. Blijkbaar is er niet in alle scholen budget voorhanden of is de subsidie van de Vlaamse overheid uitgeput. Het Netwerk tegen Armoede en vzw Krijt hadden het nochtans eind juni al voorspeld in een opiniestuk gepubliceerd door Knack met de vraag “Wordt onderwijs een luxe?”. Het antwoord op die vraag neigt stilaan naar “ja”. We stelden toen reeds dat de schoolfactuur met tot wel 700 euro zou stijgen door de mogelijke verplichting om laptops aan te kopen. Er kwam helaas weinig tot geen reactie op. De heel terechte vraag bij de haalbaarheid van schoolkosten voor gezinnen komt nu helaas opnieuw naar boven. Algemeen coördinator Heidi Degerickx reageerde op de verontrustende berichten in het radionieuws op Radio 1 van 26/8 en in Het Nieuwsblad op 27/8/2024.