Halve eeuw focus op eigendom verwerven, maakt blind voor mensen die dat niet kunnen
Het beleid van de voorbije halve eeuw heeft Vlamingen zoveel mogelijk aangemoedigd om zelf een eigendom te verwerven. Het had en heeft evenwel te weinig aandacht voor mensen die dat niet kunnen. "Zij zijn op huren aangewezen, maar zowel op de private als de sociale markt vallen zij uit de boot". Dat stelt Hugo Beersmans van Woonzaak naar aanleiding van de "Pano"-reportage van 17/2/2021.
Wat iedereen op het terrein al jaren aanklaagt, bracht "Pano" nu duidelijk in beeld in een sprekende reportage over de huurmarkt.
Zowat 20 procent van de Vlamingen huurt een woning of appartement. Een ruime helft van hen betaalt voor dat huurpand meer dan een derde van haar of zijn inkomen. 31 procent houdt na het betalen van de huur te weinig over om menswaardig te leven. Een voldoende toegankelijke en ruime tegemoetkoming voor deze huurders blijft uit. Het huidige systeem van huursubsidies blijkt onvoldoende te werken. De onnodig strenge voorwaarden doen mensen uit de boot vallen. Een voldoende toegankelijke en ruime tegemoetkoming voor huurders met een laag inkomen blijft uit.
Kwaliteitscontrole vooraf in plaats van achteraf
Nu zijn er vaak pas kwaliteitscontroles wanneer er al bewoners zijn. Daardoor krijg je de bizarre situatie dat huurders uit hun huurwoning worden gezet omdat de verhuurder geen deftige woning aanbiedt.
Veel logischer is het om voorafgaand aan de huur het pand te controleren. Pas als het pand die controle doorstaat, met bijhorend conformiteitsattest, kan het verhuurd worden. Is dat niet het geval, dan moet het eerst in orde gebracht worden.
Sociale huurmarkt
Met een private huurmarkt die niet functioneert zoals het hoort, zou je verwachten dat de sociale huurmarkt soelaas brengt. Toch is niks minder waar. Amper 6 tot 7 procent van de Vlaamse huishoudens kan terecht in een sociale huurwoning. Dat zijn een goede 160.000 gezinnen en alleenstaanden. Ondertussen staan er nog eens evenveel huishoudens op de wachtlijst en hebben er nog eens 100.000 extra huishoudens recht op. Zij behelpen zich op de private huurmarkt.
Meer dan een kwart miljoen Vlamingen slaagt er dus niet in om zijn recht op wonen in de praktijk te brengen.
Het blijft daarom een gemiste kans dat de opbrengst van de afschaffing van de woonbonus niet gebruikt werd om diegenen te helpen die er niet in slagen om hun recht op wonen op eigen kracht in te vullen.
Woonzaak
Net daarom besliste een ruim collectief organisaties, waaronder het Netwerk tegen Armoede, onder de noemer Woonzaak om een klacht neer te leggen bij het Europees Comité voor Sociale Rechten over het gebrekkige Vlaamse woonbeleid. In Frankrijk leidde een veroordeling alvast tot ambitieuzere beleidsdoelstellingen. Zo’n klacht in combinatie met een brede campagne, moet ook een nieuw elan kunnen geven aan het woonbeleid in Vlaanderen.