De regionale netwerken armoedebestrijding verenigd in het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) juichen toe dat de federale regering in de begroting 2022 een prioriteit maakt van de strijd tegen energiearmoede. Het betaalbaar houden van de energiefactuur voor kwetsbare gezinnen door de uitbreiding van het sociaal tarief te verlengen en door de toekenning van de energiecheque is een goede beslissing in de huidige context van immens stijgende aardgasprijzen. Deze maatregelen zijn broodnodig om mensen met een laag inkomen de winter menswaardig te laten doorkomen. Om mensen in armoede na de gezondheids- en sociaal-economische crisis van het voorbije anderhalf jaar opnieuw een perspectief te geven zijn echter meer structurele, langetermijnmaatregelen. We willen dus een lans breken voor het duurzaam verankeren van het sociaal energietarief.

Het Netwerk tegen Armoede reageerde in De Ochtend op Radio 1 op 11/10/2021 en in Het Journaal op één op 12/10/2021. Tessa en Cindy getuigden over hun energiekosten.

Algemeen coördinator Heidi Degerickx en Tessa reageerden op 15/10/2021 ook nog in Het Journaal van 19u op één op de korting van 43 euro op de energieprijzen, die de Vlaamse overheid eenmalig toestaat.

Tessa: "Als je woning niet genoeg geïsoleerd is of er zijn tochtgaten, dan is dit een druppel op een hete plaat."

Algemeen coördinator Heidi Degerickx: "De kwaliteit van de huurwoningen en het tekort aan betaalbare (sociale) woningen zou moeten aangepakt worden, en niet alleen de hoge gasprijzen."

Algemeen coördinator Heidi Degerickx in De Ochtend op Radio 1 op 11/10/2021 over de verlenging van de uitbreiding van het sociaal tarief voor de energiefactuur:
Het is zeker een rechtvaardige beslissing in de huidige omstandigheden. De maatregel moet duurzaam verankerd worden. Mensen met een laag inkomen hebben dat ook op lange termijn nodig. Er is een groeiende groep mensen in armoede die werken, hebben er ook nood aan.

Het gaat over 1 miljoen gezinnen (in totaal 2 miljoen Belgen), zowel mensen die al recht hadden op een sociaal tarief, en nu ook tijdelijk mensen met een vervangingsinkomen.

Verder over energiebesparende maatregelen: "Mensen met een laag inkomen wonen vaak in huizen van slechte kwaliteit of die slecht geïsoleerd zijn, wat hun energiefactuur opdrijft. Ze beslissen zelf niet over hun woning."

Tot slot gaf ze ook een reactie op de plannen in verband met langdurig zieken: "We staan er niet achter dat er gemorreld wordt aan de ziekte-uitkering. Het lijkt niet de juiste weg om alleen met sancties uit te pakken. De drempel om in te stappen in de arbeidsmarkt is heel hoog. You're in it or you're out! Er is nog veel winst te boeken door in te zetten op mogelijkheden om de transitie naar de arbeidsmarkt te vergemakkelijken."

We hopen dat het energiefonds via het OCMW ook mensen ten goede kan komen die net boven de armoedegrens zitten.

Ze voegde tot slot nog toe in het Journaal op één op 12/10/2021 om 13u: "Gezinnen in armoede hebben niet de ruimte om energiefacturen te betalen".

Tessa en Cindy van Vierdewereldgroep Mensen voor Mensen Aalst getuigden in Het Journaal op één op 12/10/2021 om 19u over wat het sociaal tarief voor energie voor hen betekent.

Tessa: "Dankzij het sociaal tarief is het een verbetering, maar het is nog altijd moeilijk. Mijn kinderen zullen veel kou hebben."

Cindy: "Ik bespaar zeker en vast 650 euro per jaar. Het is een enorme steun, maar het lost niet alles op, zeker en vast niet. Want je moet sowieso nog bezuinigen op andere zaken, zoals medische kosten."

Het sociaal tarief werd dit jaar uitgebreid naar iedereen met een verhoogde tegemoetkoming om de sociaal-economische gevolgen van de covid-crisis op te vangen. De federale regering besliste om deze maatregel die nu loopt tot 31 december met 3 maanden te verlengen tot eind maart 2022 waardoor 1 miljoen gezinnen (crf. 2 miljoen mensen) langer beschermd zullen worden gedurende de wintermaanden. “Het feit dat voorrang wordt gegeven aan het betaalbaar houden van de energiefactuur voor mensen in armoede is een rechtvaardige beslissing”, zegt Caroline Van der Hoeven, coördinator van het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding. “Ongeveer 1 op 5 Belgen heeft moeite om de energiefactuur te betalen. Achter dit cijfer gaat een zeer harde realiteit schuil van mensen die zonder extra steun niet in hun basisbehoeften kunnen voorzien, zichzelf niet of onvoldoende kunnen verwarmen en letterlijk in het donker zitten”, aldus Van der Hoeven.

Het verlengen van het sociaal tarief en de energiecheque bieden echter enkel een oplossing op korte termijn. “We weten dat deze periode te kort zal zijn voor een grote groep kwetsbare gezinnen om een structurele oplossing te vinden om hierna hun energiefactuur te kunnen blijven betalen, zeker met de coronacrisis die nog steeds zwaar op mensen in armoede weegt én de stijgende energieprijzen. Daarom roept BAPN op om de uitbreiding van het sociaal tarief voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming structureel te verankeren”.

Het tegengaan van energiearmoede is bovendien ook maar een deel van het verhaal om mensen in armoede opnieuw een echt perspectief te kunnen geven. Mensen met een laag inkomen werden het hardst getroffen door de covid-crisis. De grootste oversterfte was bij mensen in armoede, werknemers in precaire jobs waren het minst goed beschermd door de sociale zekerheid, door de grote stijging van de uitgaven voor basisgoederen (voeding, elektriciteit, gas,…) raakten vooral zij in de problemen om hun facturen en huur te betalen. De overstromingen in juli, hebben deze situatie voor een grote kwetsbare groep nog verder verergerd. Vooral mensen in armoede werden getroffen omdat zij in de minder goedgelegen (overstroombare) gebieden aan de Vesder wonen. Ze verloren hun woonst en hun bezittingen en velen zijn niet of onvoldoende verzekerd omdat hun inkomen dat niet toelaat.

Er is een pakket aan maatregelen op verschillende vlakken nodig om na deze crisissen mensen in armoede ook een kans op herstel te geven. “Eén cruciale maatregel waar al jarenlang een brede consensus rond is, is het zo snel mogelijk optrekken van de laagste inkomens tot boven de Europese armoedegrens” besluit Van der Hoeven. Zonder een waardig inkomen is het immers bijna niet mogelijk om te overleven, laat staan dat het mensen toelaat om uit het dal van de crisis te kruipen of zich te beschermen tegen grote maatschappelijke veranderingen, zoals bijvoorbeeld de klimaatcrisis en de digitalisering. BAPN betreurt daarom dat er in het huidig begrotingsakkoord geen extra budget voorzien wordt om de laagste uitkeringen effectief op te trekken aan de Europese armoedegrens. “Wij roepen de federale regering op om alsnog de nodige inspanning te leveren om voor iedereen een menswaardig inkomen te garanderen”.