De Werelddag van Verzet tegen Armoede vindt jaarlijks plaats op 17 oktober. Het is dé gelegenheid bij uitstek om wereldwijd de armoedeproblematiek onder de aandacht te brengen. Het Netwerk tegen Armoede koos dit jaar het ‘recht op maatschappelijke participatie’ als centraal thema. Mensen in armoede hebben vaak met uitsluiting te maken. Dat is tijdens de coronacrisis nog meer op scherp gesteld doordat afstandsonderwijs vaak niet lukte, door een krappe behuizing tijdens de lockdown, door hogere prijzen voor basisproducten ... Mensen in armoede willen gewoon mens kunnen zijn, ze willen graag ergens deel van uitmaken, zichzelf kunnen zijn en ontwikkelen … kortom deel uitmaken van de samenleving. Ze willen gezien en gehoord worden en de armoedecirkel doorbreken.
Het Netwerk tegen Armoede lanceerde de campagne rond 17/10 op maandag 11/10/2021.

“We roepen met onze 58 verenigingen iedereen op om samen met mensen in armoede sterke oplossingen te bedenken die echt voor hen werken. Ze vragen geen oplapmiddelen, maar echte kansen door structurele maatregelen”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx.

Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp: “We roepen op om sterke oplossingen samen met mensen in armoede te bedenken en bijvoorbeeld werk te maken van toegang tot een gezonde woning, groene publieke ruimte, betaalbare energie, gelijke onderwijskansen, een inkomen boven de armoedegrens zodat ze zichzelf en hun kinderen goed kunnen voeden en een arbeidsmarkt waar ze werkbaar en duurzaam werk vinden”.

Mensen in armoede willen graag volwaardig deel uitmaken van de samenleving en een menswaardige behandeling. Het Armoededecreet van 2003 vormt de wettelijke basis voor het recht van mensen in armoede om hun stem te laten horen op een gelijkwaardige manier in het democratische beleidsproces. Dat is ook de opdracht van het Netwerk tegen Armoede en de 58 verenigingen: mensen in armoede verenigen, hen ondersteunen, hun stem versterken, structurele knelpunten verzamelen en er sterke oplossingen tegenover stellen in dialoog met de samenleving en het beleid. Kwetsbare mensen worden vaak onvoldoende gehoord door beleidsmakers. Als ze hun stem in groep laten horen, worden ze meer zichtbaar voor de samenleving en verhoogt de kans dat armoede beter bestreden wordt.

Armoede is een structureel probleem dat zich op verschillende levensdomeinen manifesteert. Het wordt vaak gezien als de individuele verantwoordelijkheid van een persoon, maar de samenleving heeft een collectieve verantwoordelijkheid in de strijd tegen armoede. Mensen in armoede hebben vaak een laag inkomen, ze wonen vaak in (sociale) woningen van slechte kwaliteit die onvoldoende geïsoleerd zijn met hoge energiekosten tot gevolg, ze ervaren heel veel stress door constant in overlevingsmodus te zijn, ze kijken aan tegen hoge schoolkosten, werken in precaire arbeidsomstandigheden … Om deze structurele problemen aan te pakken zijn structurele oplossingen nodig. Al te vaak worden die oplossingen bedacht voor mensen in armoede zonder hen te betrekken. Ze ervaren veel drempels en hebben weinig keuze.

Het Netwerk tegen Armoede en de verenigingen gingen aan de slag met het thema maatschappelijke participatie rond de verschillende levensdomeinen. Ze verzamelden voorstellen en ideeën waarmee ze in dialoog willen gaan met beleidsmakers op lokaal, regionaal en nationaal niveau. Ze hadden daarbij aandacht voor drie subthema’s: de waarde en keuzevrijheid van wat je in je eigen tijd doet - hoe de kloof te overbruggen door goede toeleiding, brugfiguren en verenigingen als brugorganisatie - mensen in armoede moeten de kans krijgen om mee beleid te maken.

Tijdens de Ontmoetingsdag met de verenigingen in juni 2021 kregen de deelnemers vijf vragen rond participatie voorgeschoteld. Ze vulden tekstballonnen in en gingen ermee op de foto of gaven toelichting voor de camera. Dat leverde antwoorden op als:

• “Je mening mogen geven en gehoord worden"
• "Kans om ergens bij te horen"
• "Veel begrip"
• "Een groep waarin je je goed/veilig voelt"
• "Kracht"
• "Zelfvertrouwen”
• "Respect van beide kanten"
• "Dat je erkend wordt ook al heb je problemen"
• "Dat ik mee mag doen, welkom ben”.

Op 11/10/2021 gaven het Netwerk tegen Armoede en de 58 verenigingen het startschot van de campagne rond de Werelddag van Verzet tegen Armoede. In de week vóór en na 17/10 staat een dertigtal acties en activiteiten op het programma, verspreid over Vlaanderen en Brussel. De verenigingen gaan in gesprek met hun bezoekers over problemen en drempels die ze in hun omgeving ervaren. Daarmee gaan ze dan verder in dialoog met het lokaal bestuur om samen oplossingen uit te werken. Een aantal verenigingen organiseerde met de steun van Vrijuit ook een creatief traject met een kunstenaar, toneelmaker of fotograaf … Ze tonen nadien het resultaat van het participatieve proces en het samen mee-maken aan het grote publiek tijdens een voorstelling of tentoonstelling.

De website www.17oktober.be staat centraal in de campagne. Hij geeft meer inzicht in het thema en de verdere uitwerking ervan, bevat een kalender met alle acties en activiteiten, campagnemateriaal, foto’s en filmpjes over het thema, artikels ... De campagne wordt ondersteund door een tv-spot op één en op sociale media. De spot toont ook hoe mensen in armoede samen met een beleidsmaker de krijtlijnen uittekenen van hun ideale buurt.