Zowel de energie- als de huurprijzen gingen de voorbije maanden door het dak en aan die ongeziene prijsstijgingen lijkt maar geen einde te komen. Dat is een financiële wurggreep voor duizenden gezinnen. Aan de vooravond van de Septemberverklaring van de Vlaamse Regering doet het Vlaams Netwerk tegen Armoede een concreet voorstel om de prijsspiraal voor huur en energie te doorbreken. “Plafonneer tijdelijk de huurprijzen en laat de indexering nadien afhangen van de energieprestatie van de woning. Koppel hogere steun voor verhuurders aan meer woningkwaliteit en een gereguleerde huurprijs. Zo maak je huurwoningen betaalbaar, verlaag je de energiefactuur van kwetsbare gezinnen en boek je enorm veel klimaatwinst”, benadrukt algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Vlaams Netwerk tegen Armoede. Dit opiniestuk werd gepubliceerd in De Wereld Morgen en Het Nieuwsblad.

De enige manier om de energiefactuur van huurders duurzaam naar beneden te krijgen is betere woningkwaliteit. Net op dat vlak heeft Vlaanderen nog een lange weg af te leggen, maar kan de Vlaamse Regering ook het verschil maken. Een kleine helft van de Vlaamse private huurwoningen voldoet niet aan de Vlaamse wooncode. Vaak betekent dat dat ze slecht geïsoleerd zijn en dat bewoners dus met torenhoge facturen geconfronteerd worden, zelfs al zijn ze spaarzaam op hun energieverbruik.

Bij de Vlaamse Regering ligt nu een voorstel op tafel om huurindexering te laten afhangen van de energieprestatie van de woning. Op zich is dat een goed voorstel, maar in de huidige context moeilijk hard te maken. Veel huurwoningen hebben namelijk nog geen zogenaamd energieprestatiecertificaat. Dat is enkel verplicht bij verkoop van een woning of bij het afsluiten van een nieuw huurcontract. Bij heel wat woningen is er met andere woorden geen zicht op de energieprestatie.

Daarom pleit het Vlaams Netwerk tegen Armoede voor een tijdelijke pauze in de huurindexering, van alle huurwoningen, minstens tot 1 april 2023 om de winter door te komen. Dat geeft verhuurders de tijd om de nodige stappen te ondernemen en zo’n energieprestatiecertificaat aan te vragen. Na de pauze, van 6 maand tot een jaar, kan de huur opnieuw geïndexeerd worden voor die woningen die voldoende energiezuinig zijn. Om echt vat te krijgen op het energieverbruik is energielabel C nodig. Om te voldoen aan de Vlaamse wooncode is minstens energielabel D vereist. Dat laatste label is voor het Vlaams Netwerk tegen Armoede de absolute minimumnorm om de huur nog te kunnen indexeren. Op middellange termijn, maximaal tegen 2030, zouden we er moeten naar streven dat alle huurwoningen energielabel C hebben.

40% van de woningen met energielabel in Vlaanderen hebben E of F en scoren dus slecht tot zeer slecht op het vlak van energiezuinigheid. We hebben dus dringend een grootschalige renovatiegolf nodig op de private huurmarkt. Wij vragen niet dat alle verhuurders dit op eigen kracht doen. Ondersteuning en coaching zijn nodig. Daarom vragen we dat de mijnverbouwpremie verder opengezet wordt voor de private huurmarkt met meer financiële ondersteuning. De MijnVerbouwLening, waarbij mensen tot 60.000 euro renteloos kunnen lenen voor energiezuinige investeringen, is al toegankelijk voor verhuurders, met een zeer beperkte prijsregulering als voorwaarde. “Laten we die instrumenten verder uitbouwen en verfijnen”, stelt Heidi Degerickx voor. “Koppel hogere steun aan meer prijsregulering. Zo maak je huurwoningen betaalbaar, verlaag je de energiefactuur van kwetsbare gezinnen en boek je enorm veel klimaatwinst.”