Op 6/12/2023 zond PANO een heel sterke reportage over 'Arm Vlaanderen 10 jaar later' uit, met respectvolle en moedige portretten van de mensen die Phara de Aguirre al 10 jaar volgt. De reportage geeft een gezicht aan armoede en toont heel goed dat worstelen met armoede een werk van lange adem is en immense volharding vraagt van de mensen. Maar het toont ook hoe een globale aanpak op verschillende levensdomeinen nodig is om armoede structureel te bestrijden: een voldoende hoog inkomen, een goede en betaalbare woning, begeleiding in het onderwijs, een job op maat, goede en betaalbare gezondheidszorg ...

Akira, getuigde 10 jaar geleden als kind in "Arm Vlaanderen": "Tijdens uitstappen nemen we foto's zodat het lijkt of we op vakantie zijn geweest." Tien jaar later zegt ze dat ze blij is met haar jeugd, ook al heeft ze vaak gevloekt. Het heeft haar gemaakt tot wie ze nu is, een sterke jonge vrouw die als eerste in de familie een diploma hoger onderwijs heeft behaald.

Vanessa heeft acht jaar moeten wachten op een sociale woning. Sinds ze daar ingetrokken is, heeft het leven voor haar een nieuwe start genomen. Ze zoekt een job zoeken, met een goede coach die haar zou begeleiden. Het appartement is nieuw, goed geïsoleerd. Ze betaalt een pak minder dan voor het appartement dat ze huurde op de privémarkt. Er staan 170.000 mensen op de wachtlijst voor een sociale woning. Tien jaar geleden waren dat er 107.000.

Els woont nog steeds in de sociale woning waar de keuken met touw aan elkaar hangt en de schimmel op de muren staat. Haar zoon Sean noemt het een "huis" maar geen "thuis". Sean heeft zijn eerste jaar in het secundair moeten overdoen, omdat hij vele maanden ziek is geweest. Kinderen die opgroeien in armoede hebben drie keer meer kans op gezondheidsproblemen.

Ook met Rudi gaat het beter dan tien jaar geleden. Hij werkt als ervaringsdeskundige in armoede en sociale uitsluiting en heeft voor het eerst in zijn leven het gevoel dat hij iets kan betekenen door zijn job.

We mogen mensen in een kwetsbare positie niet in de steek laten. Armoedebeleid vraagt een langetermijnvisie en samenwerking van overheid, beleidsmakers, middenveld, media ... samen met en in dialoog met de mensen zelf.

De avond van de uitzending en de volgende morgen kwamen verschillende experts aan het woord die het opnemen van de structurele strijd tegen armoede, zoals Wim Van Lancker, Tim S'Jongers en Ides Nicaise.

Professor Wim Van Lancker in De Afspraak op VRT 1 op 6/12/2023 over deprivatie bij kinderen: "Kinderarmoede gaat over het missen van heel eenvoudige dingen zoals geen ruimte om huiswerk te maken, geen vriendjes kunnen uitnodigen, niet op vakantie kunnen gaan ... Als minimum 3 van de 17 elementen noodgedwongen ontbreken spreken we over deprivatie. België en Vlaanderen doen het helemaal niet goed als het gaat over die levensomstandigheden, nl 13% en 8,5% in Brussel zelfs 21%. Het grootste risico zit bij alleenstaande moeders."

In Vlaanderen is armoede hardnekkiger dan andere landen omdat we minder ondersteuning geven aan mensen als ze het echt nodig hebben, zoals een sociale woning, een werkloosheidsuitkering, betaalbare kinderopvang ...

Tim S'Jongers deed in Terzake op VRT Canvas op 6/12/2023 dan weer een terechte oproep aan beleidsmakers om in dialoog te gaan met mensen in armoede om samen oplossingen te zoeken die écht werken en niet boven de hoofden te beslissen.

"Als we armoedevraagstuk willen begrijpen, moeten we kijken naar beleidsmakers. Die groep is hoogopgeleid, gezond en bovengemiddeld tevreden. Die zeggen: 'Moest ik in armoede leven, ik zou het 10 keer beter doen.' Terwijl ze er geen beeld van hebben."

Professor Ides Nicaise van het Hoger Instituut voor de Arbeid van de KU Leuven legde op 7/12/2023 op Radio 1 uit waarom het soms heel moeilijk kan zijn om uit de armoede te ontsnappen, naar aanleiding van de PANO-reportage.

"Gezinnen die generaties in armoede leven dragen veel trauma's met zich mee en zijn veel kwetsbaarder, ook financieel. De gezinnen worden veel te weinig ondersteund door onze sociale bescherming."

Armoede raakt verschillende levensdomeinen. Daarom is een globale aanpak nodig en vraagt een visie van het beleid. Er zijn 2 heel belangrijke scharniermomenten in het leven van kinderen.

"Bij de geboorte gaat het vaak al fout. Het Agentschap Opgroeien heeft te weinig middelen om kwetsbare gezinnen intensief en langdurig te kunnen opvolgen, ondanks veel inspanningen. Ook in de kinderopvang zijn er te weinig middelen en personeel om kinderen uit kwetsbare gezinnen goed te begeleiden."

"De tweede periode is die van de jongvolwassenen. Door de sociale bescherming deels af te bouwen zijn kwetsbare jongeren meer op zichzelf aangewezen. Als ze 18 worden en ze krijgen een uitkering, verlaten ze vaak het huis zodat hun ouders geen voordelen verliezen door samen te wonen. Maar daardoor beginnen ze heel kwetsbaar en met weinig financiële middelen aan het volwassenenleven. Er zou veel meer moeten geïnvesteerd worden in de toekomst van deze jongeren. De schuld wordt te veel bij mensen zelf gelegd."