Het achterhouden van het rapport omwille van onbetaalde schoolfacturen kan voor het Netwerk tegen Armoede niet door de beugel. Voor kinderen komt die boodschap over alsof ze minderwaardig zijn en dat hun inspanningen er niet toe doen omdat er een openstaande factuur is. Je zou voor minder afhaken als jongere, en daardoor de school beëindigen zonder kwalificaties. “Elk kind heeft volgens de Belgische Grondwet nochtans recht op kosteloos onderwijs. Kinderen mogen niet gestraft worden omdat ouders de schoolfactuur niet kunnen betalen", aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx. "We pleiten al langer voor structurele maatregelen om het probleem aan te pakken, zoals een verhoging van de schooltoeslag en een uitbetaling ervan vóór de facturen komen in augustus."

Het Netwerk tegen Armoede reageert in Het Nieuwsblad van 22/6/2023 op een eerder bericht over een school die geen diploma zou uitreiken als ouders de schoolfacturen niet betalen. Ingrid van de vereniging Mensen voor Mensen in Aalst getuigt over de hoge schoolfacturen.

"Vijftien jaar geleden heb ikzelf hiervoor al aan de alarmbel getrokken toen ik in Aalst bij de lokale vereniging van het Netwerk tegen Armoede werkte. Intussen hebben scholenkoepels en sociale organisaties al heel wat werk verzet om de problematiek constructief en vooral ook preventief aan te pakken. Het is schrijnend dat vandaag opnieuw dergelijke chantage opduikt,” aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx.

Onderwijs is een belangrijke hefboom in de strijd tegen armoede. We moeten versterkt inzetten op het vermijden van schulden op school door de invoering van een maximumfactuur, ook in het secundair onderwijs, én door sommige praktijken van commerciële boekenleveranciers aan banden te leggen. Het is ook duidelijk dat het onderwijs meer middelen nodig heeft om het voor iedereen betaalbaar te houden.

Om gelijke onderwijskansen te garanderen is samenwerking belangrijk tussen scholen, ouders, ondersteunende diensten, middenveldorganisaties, overheid … Scholen moeten werk maken van een kostenbewust beleid en daarover in gesprek gaan met ouders en armoedeorganisaties. Zo kan de schoolfactuur betaalbaar blijven voor iedereen door bijvoorbeeld kosten te drukken of betalingen te spreiden.

Verder is de schooltoeslag in het Groeipakket van de Vlaamse overheid een belangrijk instrument. Die schooltoeslag moet kostendekkend zijn voor de laagste inkomens en de uitbetaling moet vóór de start van het nieuwe schooljaar gebeuren voordat ouders de eerste schoolfacturen krijgen. We roepen de Vlaamse Regering op om in dialoog te gaan met alle belangrijke partners en effectief werk te maken van gelijke onderwijskansen.

Ingrid van de vereniging Vierdewereldgroep Aalst Mensen voor Mensen vzw getuigt: “We moesten de schoolboeken kopen via een externe firma. In één klap kregen we een factuur van 400 euro. Dat konden wij onmogelijk betalen. Ik dacht dat ze het op school wel konden oplossen, maar mijn zoon is toen moeten starten zonder boeken. Ze hebben dan van alle boeken kopieën gemaakt. Het resultaat: ik moest betalen voor die kopieën én de schoolboeken. Ik kon niet anders dan te vragen aan mijn oudste dochter of zij het bedrag kon voorschieten. Het is heel vernederend om bij je dochter te moeten lenen.”

“Meerdaagse uitstappen waren ook verschrikkelijk. Een schoolreis naar Londen kostte 600 euro. Ze zeggen dan twee maanden op voorhand dat je in stukken kan betalen, maar de rekening moest wel voor het vertrek betaald zijn. 300 euro per maand dus. En dan had mijn zoon nog geen zakgeld voor ter plaatse. We konden het ook niet maken om hem niet mee te sturen, als enige. Het is ons uiteindelijk gelukt, maar die periode is het heel flauwkes geweest op ons bord. Het heeft vier maanden geduurd om er weer wat bovenop te komen.”

“Mijn kinderen hebben gelukkig nooit negatieve gevolgen ondervonden. Slechts één keer is mijn zoon op onze financiële situatie aangesproken. Toen hij in de derde kleuterklas zat, zei de directeur in het bijzijn van alle andere kinderen dat hij water moest nemen en geen chocomelk omdat ik de factuur nog niet had betaald. Toen ben ik wel kwaad naar de directeur gestapt. Ik heb er altijd alles aan gedaan om mijn kinderen aan een diploma te helpen. Ik heb zelf geen diploma en heb altijd zwaar werk gedaan tot ik in 2013 op invaliditeit ben gezet. Mijn kinderen hebben nu wél een diploma.”