Stad Oostende onderschreef op woensdag 12 maart als eerste het engagement Insamenspraak, die ijveren voor kwaliteitsvolle beleidsparticipatie. Het initiatief komt van de Verenigde Verenigingen, 11.11.11, Netwerk tegen Armoede, Beweging.net en De Federatie. Via hun website insamenspraak.be willen ze steden en gemeenten stimuleren om op een duurzame manier het middenveld en de inwoners te betrekken bij het beleid. Centraal staan 8 waarden voor participatie. Elk lokaal bestuur kan door ondertekening zijn ambities duidelijk maken.

Participatieschepen Judith Ooms, stad Oostende “Door gebruik te maken van de ervaring en kennis van inwoners en verenigingen, wordt beleid breed gedragen en sluit het aan bij de noden van de stad.”

Verenigingen met een maatschappelijk doel wéten wat leeft in de maatschappij. Zij vangen kleine en grote noden op. Omdat deze organisaties zo dicht bij de bevolking staan, zijn ze de uitgelezen partner voor de overheid die politieke beslissingen neemt of bijstuurt.

“Bij het Netwerk tegen Armoede en de 61 lokale verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen, staat participatie centraal. De kloof tussen mensen in armoede en lokale besturen is zeer groot, terwijl mensen in armoede wel de impact van beleidsbeslissingen ervaren. Participatie is de manier om deze kloof te overbruggen.” - Cindy van Geldorp, Netwerk tegen Armoede

Insamenspraak biedt een kader waartoe een gemeente zich kan verhouden en voor wil inzetten. Het benadert beleidsparticipatie op een brede manier, over de muurtjes van sectoren en domeinen heen, maar steeds door de bril van het middenveld. Het vertrekt van het idee dat bestuurskrachtige gemeenten in staat zijn inwoners, verenigingen en adviesraden inspraak te geven bij beleidsbeslissingen. Inspraak maakt beleidsprocessen zoveel sterker en getuigt van een volwassen, respectvolle relatie tussen alle actoren binnen de stad of gemeente.

Acht basisprincipes

Beleidsparticipatie is er in allerlei geuren en kleuren, maar aan de basis liggen acht basisprincipes die kwaliteitsvolle participatieprocessen garanderen. Lokale besturen kunnen er een engagementsverklaring ondertekenen waarmee ze zowel intern als extern kenbaar maken open te staan voor inspraak tijdens het beleidsproces.

Onze acht basisprincipes:

1. We nemen tijd voor inspraak en verandering.
2. We werken in volle transparantie.
3. We luisteren écht naar iedereen.
4. We maken middelen vrij om participatie te doen slagen.
5. We engageren ons via duurzame relaties.
6. We gaan aan de slag met de resultaten.
7. We communiceren verbindend over het proces.
8. We nemen geleerde lessen mee richting toekomst.

Maar insamenspraak.be is er ook voor de inwoners en het middenveld. Participatie is immers een work in progress. Sommige besturen staan al wat verder dan andere. Soms kan wat extra inspiratie of een duwtje in de rug vanuit het middenveld of de inwoners helpen om de volgende stap te zetten. Daarom ontwikkelden we een stappenplan waarmee organisaties aan de slag kunnen om lokale besturen aan te sporen. Ook inspirerende voorbeelden zijn op de website te vinden.

Ivy Goutsmit, FMDO: “Voor ons is het belangrijk om de stem van onze superdiverse achterban sterk te laten weerklinken. Niet alleen rond diversiteitsthema’s, maar voor alle beleidsdomeinen. Samen met de stad Oostende blijven we graag zoeken naar werkbare formules.”

“Samen Divers vzw en de Beweging van Mensen met een Laag Inkomen en Kinderen Oostende maken sinds 2020 deel uit van het structureel armoedeoverleg van de stad Oostende. Vanuit dit overleg werden enkele mooie trajecten gerealiseerd. De implementatie van de armoedetoets was en blijft een hele uitdaging. De 2 proefprojecten met de stedelijke Bibliotheek en rond de UitPas brachten waardevolle informatie naar boven. Mensen in armoede waren nauw betrokken in het proces.” - vult Els Plovie, Coördinator van Samen DiVers aan.

Zo is het startschot gegeven voor een levend platform waar middenveld en lokale besturen terechtkunnen voor allerlei informatie over beleidsparticipatie en waar ze (succes)ervaringen kunnen delen.

Participatieschepen Judith Ooms: “Het charter zal niet enkel richtinggevend zijn, maar ook dienen als evaluatietool om op regelmatige basis terug te koppelen met het middenveld en de adviesraden. Zo krijgt participatie binnen het bestuursakkoord van de Stad een prominente plaats.”