Het Netwerk tegen Armoede publiceerde in september 2025 een adviesnota met een korte evaluatie van de bestaande instrumenten ‘Vlaamse huurpremie’ en ‘huursubsidie’. Verder bevat de nota aanbevelingen hoe het beter kan vanuit de ervaringskennis van mensen in armoede. De nota is het resultaat van een participatief traject met mensen in armoede van een aantal lokale armoedeverenigingen en onderdeel van een officiële Vlaamse armoedetoets.

Via een armoedetoets wordt nagegaan of wetgeving en dienstverlening geen onbedoelde effecten hebben voor mensen in armoede. Het omvat altijd een participatief proces, waarbij mensen in armoede en medewerkers van armoedeorganisaties ervaringen en aanbevelingen delen die meegenomen worden in de officiële evaluatie en optimalisatie van beleidsmaatregelen.

Het Netwerk tegen Armoede stelt samen met de verenigingen vast dat het voor gezinnen met een beperkt inkomen allesbehalve vanzelfsprekend is om een kwaliteitsvolle en betaalbare woning te vinden. Te duur, onzeker, onveilig en ongezond wonen zorgt bij mensen voor dagelijkse stress. Hoge woonkosten zorgen ervoor dat ze noodgedwongen keuzes moeten maken en bekijken op welke posten ze kunnen besparen: gezondheidszorg, energie en vrije tijd.

“Ik had recht op een huurpremie. Deze was aangevraagd, maar door omstandigheden is mijn huurcontract niet door kunnen gaan. Ik ben mijn recht op een huurpremie, maar ook subsidie op die manier kwijtgespeeld. Momenteel leef ik terug op straat, omdat ik te weinig middelen heb om iets te huren. Alle woningen zijn veel te duur.“

Op 2/10/2025 hadden we een constructief gesprek met Vlaams minister van Wonen Melissa Depraetere over de adviesnota.

We stelden de adviesnota over de samenvoeging van de huurpremie en de huursubsidie tot één systeem voor. We gingen dieper in op de drempels om het recht wonen op te nemen. Voorwaarden, zoals een wachttijd van vier jaar, zorgen voor een beperkt bereik en de maximale huurprijs zorgt ervoor dat velen het recht niet kunnen opnemen. Tot slot stelden we ook oplossingen voor om de non-take-up van de huurtoelagen te verminderen.

• Automatische toekenning van de huurtoelage
• Voorwaarden in verhouding met de nood aan een huurtoelage
• Blijf aandacht hebben voor mensen die net geen recht hebben op een huurtoelage maar wel in een precaire situatie zitten waardoor het recht op wonen moeilijk wordt

"Ik sta al 7,5 jaar op de wachtlijst voor een sociale woning. Op de private huurmarkt maakte ik geen kans. Verhuurders weigerden steeds omdat ik enkel inkomsten vanuit interimcontracten had. Na lang zoeken konden we een starterswoning huren via de gemeente. Maar de huurprijs van die woning is veel te hoog waardoor ik mijn recht op een huurpremie niet kan opnemen."

Een aantal elementen kan een positief effect op de toereikendheid van de huurtoelage voor (kandidaat-)huurders met een laag inkomen hebben: een snellere toekenning, toekenningscriteria die in verhouding staan tot de nood aan een huurtoelage, gekoppeld aan een proactieve opsporing van rechthebbenden en een automatische toekenning om non-take-up te voorkomen. Het Netwerk tegen Armoede vindt het alvast positief dat de Vlaamse Regering beide systemen zal samenvoegen. Dat zal de duidelijkheid en bekendheid vergroten. Om de hervorming te doen slagen, zal er bovendien een serieuze verhoging van de budgetten nodig zijn.

Met dank aan de verenigingen die inzetten op wonen en meewerkten aan de adviesnota: De RuimteVaart, SAAMO Limburg, OnderOns VZW, De Nieuwe Volksbond, Betonne Jeugd, STA-AN vzw, Vzw T Kringske, Ontmoetingshuis De Moazoart, Mensen voor Mensen vzw, Woonclub - Mechelen