01-02-2025

Wat heeft Arizona-coalitie in petto voor mensen in armoede?

Terug

BAPN, het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding, en haar regionale netwerken, zijn bezorgd dat een aantal hervormingen in het nieuwe regeerakkoord de armoede in België zullen verergeren. Daarom roepen we de nieuwe Arizona-coalitie op om de armoedesector te betrekken in de implementatie van een aantal sociaaleconomische kernmaatregelen en zo de ervaringskennis van mensen in armoede in rekening te brengen.

Van de aangekondigde hervormingen is het beperken van de werkloosheid in de tijd er één die BAPN in het bijzonder zorgen baart. “Het lijkt misschien contra-intuïtief, maar je verhoogt de participatie aan de arbeidsmarkt niet door de werkloosheidsuitkering van mensen te verlagen, en al helemaal niet als hun situatie precair is,” zegt Caroline Van der Hoeven, coördinator van BAPN. “Werk zoeken kost geld: je hebt een internetverbinding nodig, je moet vervoer betalen om te solliciteren, je hebt kinderopvang nodig om een opleiding te kunnen volgen... Als je inkomen te laag is, kom je een aantal cruciale drempels (verlies van huisvesting, gezondheidsproblemen, schulden...) tegen die al je tijd en middelen opslokken, zowel financieel als mentaal.”

Opeenstapeling van problemen

Omdat de nieuwe federale regering het beperken van de werkloosheid in de tijd toch in haar akkoord heeft opgenomen, zal zij moeten anticiperen op een opeenstapeling van problemen. Hoe gaat de regering voorkomen dat mensen wiens werkloosheid beperkt wordt niet volledig van de radar verdwijnen? Dat de groep van mensen die noch werk hebben, noch een opleiding volgen of noch begeleid worden, toeneemt zoals al gebeurde toen de inschakelingsuitkeringen voor jongeren ingeperkt werden? En tegelijk zal de besparing die men met deze maatregel voor ogen heeft, verloren gaan aan meer gezondheidskosten, een grotere belasting van sociale diensten, stijging van schulden en gerechtskosten die daaruit voortvloeien voor de gemeenschap.

Verhoging van non-take up van sociale rechten

Daarnaast wijst BAPN op andere risico’s, zoals bijvoorbeeld de toename van de non-take up van sociale rechten. Momenteel ontvangt bijna 40% van de mensen die in aanmerking komen voor een leefloon deze bijstand niet. De federale overheid moet ervoor zorgen dat, waar nodig, mensen waarvan de werkloosheid geschrapt wordt, hun weg vinden naar de sociale bijstand. Zonder deze steun zullen zij anders – nog dieper – in de armoede terechtkomen en zullen hun kansen om terug te keren naar de arbeidsmarkt minimaal zijn. Ook zullen OCMW's, die al overbelast zijn, een nieuwe instroom aanvragers moeten opvangen. Nu al staan de OCMW’s onder druk met kwaliteitsverlies van de dienstverlening en steeds grotere wachtlijsten als gevolg. De vraag moet ook gesteld worden of de OCMW’s het best geplaatst zijn om mensen naar de arbeidsmarkt te begeleiden.

Blinde vlekken in kaart brengen

“Alleen een directe dialoog met mensen in armoede zelf kan de blinde vlekken blootleggen in het beleid dat uitgetekend wordt door mensen die zelf nooit met armoede geconfronteerd werden”, zegt Caroline Van der Hoeven. “Armoede is geen kwestie van individuele verantwoordelijkheid, maar wordt voornamelijk verklaard door structurele drempels die het gevolg zijn van politieke beslissingen. Zonder naar de direct betrokkenen zelf te luisteren, is het moeilijk om deze mechanismen en verbanden achter armoede te begrijpen.”

Nog openstaande vragen

Het nieuwe regeerakkoord roept nog andere vragen op: hoe zullen mensen met een bijstandsuitkering, zoals het leefloon, moeten rondkomen als het geheel aan sociale bijstand en voordelen begrensd wordt? Mensen hebben nu een extra ondersteuning nodig, bijv. voor energie, gezondheid of mobiliteit, omdat hun uitkering onvoldoende is om in hun basisbehoeftes te voldoen. Reeds nu liggen de meeste van deze uitkeringen onder de Europese armoedegrens. Wat zullen de gevolgen zijn voor de erkende vluchtelingen die pas na 5 jaar een beroep zullen kunnen doen op een leefloon? Diepe armoede, slechte werkomstandigheden en uitbuiting zullen hoogstwaarschijnlijk hun deel zijn. Hoe zal de nieuwe regering ervoor zorgen dat mensen die het al moeilijk hebben niet op nog meer achterop zullen hinken door de digitale kloof en de klimaatverstoring? En zullen mensen met een overmatige schuldenlast niet verder in de problemen komen door de invoering van de IOS-procedure, waarbij belangrijke beschermingsmechanismen voor de consument, zoals de tussenkomst door een rechter, omzeild worden?

De nieuwe regering wil grote sociaal-economische hervormingen in gang zetten. Om een nieuwe armoedegolf in België te vermijden, zal de Arizona-coalitie ervoor moeten zorgen dat de meest kwetsbaren niet door de mazen van het sociale vangnet vallen. BAPN neemt de komende weken de tijd om het regeerakkoord in detail te bestuderen en voorstellen te maken in het licht van de ervaringen en expertise van de eerste en belangrijkste betrokkenen, mensen die zelf in armoede leven.

Wat heeft de nieuwe Arizona-coalitie in petto voor mensen in armoede?

Lees de reactie op de website van BAPN

Volg ons


Blijf op de hoogte

Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief

Steun ons nu

Uw steun helpt mensen om een toekomst uit te bouwen en de strijd aan te binden met armoede en sociale uitsluiting. Help mensen in armoede zichzelf te helpen.

Steun ons
Deze website maakt gebruik van cookies om uw gebruikersgemak te verbeteren.
Ik ga akkoord.  Lees meer.