30-09-2021

Steeds moeilijker toegang tot leefloon: Armoedenetwerken stellen alternatief voor GPMI voor en lanceren campagnes 17/10

Terug

Voor het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding is het Geïndividualiseerd Project Maatschappelijke Integratie (GPMI) het ultieme voorbeeld van hoe het leefloon, het laatste financiële vangnet voor de meest kwetsbaren in onze samenleving, steeds meer voorwaardelijk wordt. Volgens de overheid moeten mensen die recht hebben op (en dus nood hebben aan!) een leefloon, ‘begeleid worden’. Maar het zwaartepunt ligt steeds meer op voorwaarden en controle in plaats van op begeleiding. Als gevolg daarvan neemt het risico tot non-take up of onderbescherming toe. Mensen in armoede ervaren de begeleiding niet meer als ondersteunend, maar als controlerend. Die ervaring blokkeert hun vooruitgang. Mensen kunnen via sancties zelfs uitgesloten worden van hun leefloon waardoor zij compleet zonder financiële middelen vallen.

In de aanloop van 17 oktober, Werelddag van Verzet tegen Armoede, roepen de netwerken armoedebestrijding verenigd in BAPN op voor een alternatief voor het GPMI, op maat van mensen in armoede, en lanceren zij hun publicatie “GPMI: te veel uitsluiting, te weinig begeleiding.

GPMI: te veel uitsluiting, te weinig begeleiding

De relatie tussen sociaal assistent en leefloongerechtigde, is geen relatie van begeleiding – het is een machtsrelatie. Ze stellen een GPMI op om het dossier in orde te maken, daarna hoor je er niets meer van, en als iets niet in orde is, sanctioneren ze. Dat is geen begeleiding. Dat is ook niet responsabiliserend, dat is infantiliserend.”
(getuigenis van een persoon met een GPMI)

Controle kan uitdraaien op een sanctie: vermindering of zelfs tijdelijke schorsing van het leefloon. Die sanctie snijdt mensen af van hun allerlaatste bron van inkomsten. Bovendien is de dreiging van een sanctie reëel, want er schort heel wat aan het systeem. Mensen weten vaak niet dat ze een contract ondertekenen en wat de gevolgen potentieel zijn. Er worden onhaalbare voorwaarden opgelegd zonder dat daar ondersteuning bij geboden wordt, de voorwaarden houden te weinig rekening met de leefwereld en mogelijkheden van rechthebbenden. De dreiging van een sanctie, die als een zwaard van Damocles boven het hoofd van mensen met een GPMI hangt, is een bron van stress. Het tast de relatie met de sociaal assistent aan en heeft een negatieve impact op het begeleidingstraject.

Ik wist dat als ik niet zou slagen op school, ik mijn leefloon voor een tijdje kwijt kon zijn. Daarom wilde ik een spaarpotje aanleggen, maar ik had zo weinig dat dat enkel kon door mezelf uit te hongeren. En daardoor had ik niet genoeg energie om te studeren.”
(getuigenis van een persoon met een GPMI)

Voor de netwerken armoedebestrijding verenigd in BAPN is het essentieel dat grondrechten van mensen in armoede gegarandeerd worden. Caroline Van der Hoeven, coördinator van BAPN: “Het recht op maatschappelijke integratie vormt de kern van het probleem, want zonder een minimaal inkomen (het leefloon, dus) is dat quasi onmogelijk te realiseren.” Sancties in het kader van begeleiding zouden niet mogen bestaan. De doelstellingen van het integratietraject moeten gebaseerd zijn op de verwachtingen en mogelijkheden van de rechthebbende. Trajecten naar werk moeten duurzaam werk voor ogen houden en mensen moeten sociale bescherming kunnen genieten.

BAPN lanceert vandaag, als startschot voor onze campagne voor 17 oktober, de publicatie ‘Het GPMI: te veel uitsluiting, te weinig begeleiding’. Met deze publicatie geven we een stem aan mensen die als rechthebbende van het leefloon rechtstreeks te maken krijgen met het GPMI. Effectieve oplossingen worden best ontwikkeld samen met de gebruikers zelf. Zij vragen een afschaffing van het GPMI en als alternatief een begeleidingsinstrument gericht op rechtenrealisatie en –toekenning, met betere ondersteuning, op maat van de rechthebbende, vanuit wederzijds vertrouwen en zonder mogelijke sanctie van opschorting van het leefloon.

Publicatie: “GPMI: te veel uitsluiting, te weinig begeleiding”

Lees de publicatie

‘Ik moest slagen, anders zou ik mijn leefloon verliezen’

Lees het artikel in De Standaard van 29/9/2021

Pauvreté: le Projet individualisé d’insertion sociale marche de travers

Lees het artikel in Le Soir van 1/10/2021

17 oktober in Vlaanderen en Brussel: Maak ruimte voor échte participatie

Een andere belangrijke voorwaarde voor maatschappelijke integratie is dat mensen in armoede moeten kunnen deelnemen aan alle facetten van het leven. Voor mensen in armoede zijn er helaas veel drempels. Daarom is ‘maatschappelijke participatie’ het centrale thema van Vlaanderen op 17 oktober dit jaar. Iedereen wil zichzelf kunnen zijn, zich ontwikkelen, talenten ontplooien, zich ontspannen, kortom écht deel uit maken van de samenleving. Mensen in armoede willen zelf kunnen bepalen hoe ze hun eigen tijd invullen zonder dat dat door anderen wordt opgelegd. Vaak bestaat nog de idee dat mensen in armoede ‘maar moeten aannemen wat ze kunnen krijgen’. Maar keuzevrijheid, je eigen pad kunnen uitstippelen, is juist een belangrijk onderdeel van volwaardige maatschappelijke participatie. Bovendien vragen mensen in armoede ook om te mogen meebeslissen over hoe hun wijk, hun stad, hun gemeente vorm krijgt. Ook dat is maatschappelijke participatie.

Er is echter nog een weg af te leggen. Mensen in armoede zijn vaak uitgesloten van de maatschappij en worden niet gehoord door anderen. Door de coronacrisis namen isolement en uitsluiting nog toe. Hun al beperkte netwerk viel weg en heel veel gebeurde digitaal. Ze hebben echter niet altijd (voldoende) toegang tot het internet of de nodige digitale kennis of toestellen.

Kwetsbare mensen vragen niet liever dan dat er naar hen geluisterd wordt en dat ze zelf hun noden en behoeften kunnen aangeven. Maar ze willen ook samen sterke oplossingen kunnen bedenken. Alleen zo kunnen ze volwaardig deelnemen én deelhebben aan de samenleving”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Netwerk tegen Armoede.

Teken samen met mensen in armoede de krijtlijnen uit. Maak ruimte voor échte participatie! Neem deel aan de acties en activiteiten van de 58 verenigingen van het Netwerk tegen Armoede op 17 oktober.

Teken samen met mensen in armoede de krijtlijnen uit. Maak ruimte voor échte participatie!

Lees meer op 17oktober.be

17 oktober in Wallonië: schaf het statuut samenwonende af !

17 oktober 2021, Werelddag van Verzet tegen Armoede – Waarop zullen de acties in Wallonië gericht zijn? De AFSCHAFFING van het STATUUT SAMENWONENDE! De Réseau Wallon de Lutte contre la Pauvreté (RWLP) is van mening dat dit statuut zo snel mogelijk op de schop moet. Het statuut samenwonende organiseert bijvoorbeeld fiscaal onrecht, terwijl op dit moment een echte, ambitieuze belastinghervorming in ons land nog steeds op zich laat wachten. Bovendien leidt dit statuut tot een grote sociale onrechtvaardigheid: het zorgt voor verarming, isoleert kwetsbare mensen en staat solidariteit tussen burgers in de weg, ondermijnt relaties tussen generaties, zet familiebanden en vriendschappen onder druk en heeft negatieve gevolgen op de mentale gezondheid van de betrokken. Daarnaast is de impact van het statuut samenwonende op de huisvesting in ons land groot: het vergroot het woningtekort, staat co-housing in de weg en veroorzaakt slechte huisvesting. Dit staat haaks op wat mensen in armoede nodig hebben en vragen en op wat het beleid zou moeten doen om de grote maatschappelijk problemen in onze samenleving aan te pakken.

Op de Werelddag van Verzet tegen Armoede komen we samen om beleidsmakers onder druk te zetten. Er moet een halt komen aan de continue financiële bestraffing van kwetsbare mensen die samenwonen, terwijl de zeer rijken steeds ontzien worden. Afspraak op 17 oktober in Namen!

Het programma kan bekomen worden via: 081/312117 - bureau@rwlp.be

Schaf het statuut samenwonende af !

Lees meer op de website van RWLP

Volg ons


Blijf op de hoogte

Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief

Steun ons nu

Uw steun helpt mensen om een toekomst uit te bouwen en de strijd aan te binden met armoede en sociale uitsluiting. Help mensen in armoede zichzelf te helpen.

Steun ons
Deze website maakt gebruik van cookies om uw gebruikersgemak te verbeteren.
Ik ga akkoord.  Lees meer.