Wooncrisis neemt toe, ook voor mensen in dak- en thuisloosheid
10 oktober 2023 is de Internationale Dag tegen Dak- en Thuisloosheid. De problematiek van dak- en thuisloosheid is groot, niet alleen in steden, maar ook in kleinere gemeenten. Het is geen recente problematiek, maar toch wordt de situatie steeds erger. De problematiek neemt in heel Europa alarmerend toe. Volgens een rapport van FEANTSA hebben ongeveer 895.000 mensen in Europa geen veilige plek waar ze zich thuis voelen. Bovendien geven de regionale en lokale dak- en thuislozentellingen in België ons een schat aan informatie die we voorheen niet hadden. “Tijdens de jaarlijkse daklozentelling in oktober 2022 zijn niet alleen méér mensen in dak- en thuisloosheid geteld. Er waren ook opvallend meer alleenstaande moeders en gezinnen met kinderen. Dat baart ons grote zorgen”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Netwerk tegen Armoede.
(foto: Eveline van Egdom voor Straat Consulaat)
Armoedeverenigingen nemen het op voor dak- en thuislozen
Dak- en thuisloosheid is bij het Netwerk tegen Armoede en de 61 lokale verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen erg actueel. We horen de verhalen achter de cijfers en vangen signalen op. Een greep uit de initiatieven:
- Betonne Jeugd vzw in Antwerpen trekt aan de alarmbel als het gaat over dak- en thuisloosheid bij kinderen en jongeren. Op 10 oktober lanceert de vereniging de film ‘Home street Home’ van regisseur Sinan Tabanli. De film volgt vier verhalen, vier perspectieven, die met elkaar verweven zijn, door de ogen van een sociaal werker. Hij toont de kracht van jongeren, maar ook hoe de maatschappij er niet in slaagt om jongeren in kwetsbare situaties een kwaliteitsvolle thuis te geven.
- Wieder vzw in Brugge organiseert een verbindingsmoment ‘Klokkenluiden tegen dak- en thuisloosheid’ en lanceert de podcast ‘Groeten uit, valt goed mee’. Deze podcast bundelt inspirerende verhalen en diepgaande gesprekken over dak- en thuisloosheid en gaat in op hoe we samen een positieve verandering kunnen bewerkstelligen.
- DoucheFLUX vzw presenteert tot en met 15 oktober het project Intime Estime. Het project ontstond in de gebouwen van DoucheFLUX. De vereniging strijdt voor het einde van de dakloosheid en biedt steun op maat aan mensen met of zonder papieren, met of zonder woning. De tentoonstelling is een intense duik in de wereld van een vijftiental vrouwen die ooit woonproblemen hebben gehad.
Cijfers van dak- en thuislozentellingen, profielkenmerken en verhalen van zij die het ervaren zijn cruciaal in een effectieve aanpak van dak- en thuisloosheid. Het Netwerk tegen Armoede wil garanties om het recht op wonen voor iedereen waar te maken.
“Het is bullshit dat we eerst op straat moeten belanden vooraleer we recht hebben op zaken, zoals bijvoorbeeld installatiepremie”
“Iemand die dakloos is en hulp vraagt, moet direct geholpen worden. Die moet toch geen twee maanden wachten …”
Aanbevelingen om aanhoudende wooncrisis halt toe te roepen
De eerste helft van 2024 zal België het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie opnemen. De verschillende Belgische armoedenetwerken, waaronder het Netwerk tegen Armoede, grijpen dit aan om nog meer in te zetten op een socialer Europa met meer aandacht voor de strijd tegen dak- en thuisloosheid. We willen zowel het federaal als Vlaams niveau op hun verantwoordelijkheid wijzen om zich in te zetten om de Europese doelstelling waar te maken om ‘dak- en thuisloosheid te beëindigen tegen 2030’. Het Netwerk tegen Armoede vindt het goed dat er reeds een Vlaams actieplan ter bestrijding en voorkoming van dak- en thuisloosheid is. Toch is er zowel op het vlak van preventie als bestrijding van dakloosheid nog veel werk aan de winkel.
Elke aanpak van dak- en thuisloosheid is immers dweilen met de kraan open zolang mensen geen inkomen hebben dat een menswaardig leven mogelijk maakt en er geen voldoende kwaliteitsvolle en betaalbare woningen zijn. Er is met andere woorden meer nood aan een woongerichte focus.
Mensen in armoede uit de lokale armoedeverenigingen hebben reeds enkele concrete beleidsaanbevelingen klaarliggen om dak- en thuisloosheid tegen te gaan en om de aanhoudende wooncrisis een halt toe te roepen:
Er is dringend nood aan een ambitieus woonbeleid dat de wachtlijsten voor sociale woningen inkort. Het Netwerk tegen Armoede dringt aan op een verhoogde inspanning voor kwaliteitsvolle sociale woningen met een concreet actieplan.
Een betaalbare en kwaliteitsvolle woning is de beste preventie van uithuiszetting en dreigende dak- en thuisloosheid. Ondersteuning van private verhuurders in ruil voor betaalbare en kwaliteitsvolle woningen voor de 176.000 wachtenden op een sociale woning, zodanig dat ze meer dan een derde van hun inkomen aan huur besteden.
Het Netwerk tegen Armoede vraagt massale investeringen om woningen energiezuinig te maken. Dat is niet alleen goed voor het klimaat, maar bestrijdt ook energiearmoede.
“We zijn ervan overtuigd dat een ambitieus beleid ter bestrijding van dak- en thuisloosheid, op basis van de ervaringen van mensen in dak- en thuisloze situaties, kan bijdragen aan structurele oplossingen”, aldus nog Heidi Degerickx.