Brugfiguren terug aan de schoolpoort op 1/9?
De strijd voor gelijke kansen voor ieder kind woedt nog steeds volop. Scholen hebben te maken met vragen en uitdagingen waarvoor zij niet altijd de oplossing in huis hebben. Brugfiguren vormen een belangrijk deel van de oplossing. Ze ondersteunen gezinnen, helpen scholen in hun beleid rond schoolkosten of betrokkenheid van ouders en nemen de signalen van ouders en scholen mee naar het lokale en Vlaamse beleid om structurele oplossingen te zoeken. De vraag naar brugfiguren is groot. Maar liefst 138 gemeenten tekenden in op de projectsubsidie in het kader van het Plan Samenleven. “Van de 48 projecten met lokale bondgenoten werkt het overgrote deel rond brugfiguren. En daarnaast zijn er nog tal van lokale besturen die zelf beslist hebben te investeren in brugfiguren. Omdat ze belangrijk zijn en impact hebben. Toch is het onzeker of ze in september nog wel met zoveel zullen zijn. De Vlaamse Regering zal de projectsubsidies mogelijk niet verlengen tegen 1/9”, zegt algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Netwerk tegen Armoede.
“Ik stap gewoon af op de brugfiguur. Ze is heel toegankelijk, staat gewoon aan de schoolpoort, net als ons. Ik zal sneller naar haar toestappen dan naar de leerkracht of directie. Tegen haar durf ik te zeggen dat ik ergens een probleem mee heb of iets niet begrepen heb. Het grote voordeel is dat ze ons als gezin kan voorthelpen en niet enkel mijn kind.”
Zien we brugfiguur Marijke in september terug?
De bel rinkelt vandaag voor de laatste keer dit schooljaar. Enthousiast pakt iedereen zijn of haar boekentas en loopt richting de poort. Ook Marijke zal aan de schoolpoort staan. Ze zal met een aantal ouders spreken over de aankomende zomervakantie en enkele vragen beantwoorden over de zomerschool. De kinderen zullen haar uitwuiven voor de vakantie. Iedereen kent haar, en zij kent iedereen. Ze is hier graag, voelt dat haar werk impact heeft. De ouders en het schoolteam voelen dat ook. De directeur geeft haar nog een doosje chocolaatjes en spreekt de hoop uit dat ze er in september opnieuw zal zijn. Het knaagt aan haar. Marijke werkt als brugfiguur en weet op dit moment niet of er in september nog wel financiële middelen zijn. Ze hoopt dat er alsnog een oplossing uit de bus valt.
Zes cruciale basisvoorwaarden voor brugfiguren met impact
Het Netwerk tegen Armoede heeft in dialoog met betrokken gezinnen uit de verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen zes cruciale basisvoorwaarden opgesteld voor een impactvolle werking met brugfiguren.
Projecten met brugfiguren die voldoen aan die basisvoorwaarden, hebben een enorme impact in de strijd voor gelijke onderwijskansen voor ieder kind. Door hun expertise in armoedebestrijding zijn zij de ideale partner om zowel naast ouders als leerkrachten te staan en zo de kloof te verkleinen en beide te ondersteunen. Door tijd te nemen om een vertrouwensrelatie op te bouwen, laagdrempelig te werken, rekening te houden met meertaligheid en betrokken te zijn, voelt iedere partner zich erkend in zijn of haar rol.
Een brugfiguur legt op een laagdrempelige manier contact met ouders en het schoolteam en is beschikbaar voor iedereen. Dat kan aan de schoolpoort zijn, in de school, tijdens een ouderavond of in een lokale armoedevereniging. Het is een bekend gezicht voor iedereen.
Brugfiguren zijn ‘gewoon mens’. In een maatschappij waar iedereen het druk heeft, is het belangrijk dat er iemand is die naast je komt staan en samen op zoek gaat naar oplossingen.
Een vertrouwensband bouw je niet zomaar op. Brugfiguren kunnen er door hun tijd en persoonlijke betrokkenheid voor zorgen dat iedereen zich gezien en gehoord voelt, zowel de schoolteams als de kinderen en ouders in kwetsbare situaties.
Het samenspel van verschillende andere elementen, zoals laagdrempeligheid, tijd, betrokkenheid … zijn belangrijke voorwaarden voor het gevoel van erkenning. Niet enkel voor ouders, maar ook voor schoolteams is erkenning belangrijk. In sommige gevallen zijn leerkrachten of directies al op zoek naar manieren om beter om te gaan met kwetsbare leerlingen of hoe ze ouders goed kunnen bereiken. De brugfiguur kan hen erkenning geven voor de moeilijke zoektocht door te tonen dat er niet één pasklare oplossing is en samen te zoeken naar mogelijkheden.
Ouders ontvangen veel informatie via de school over bijvoorbeeld de digitale inschrijving voor een oudercontact via Smartschool, een brief van de Vlaamse overheid over de Vlaamse toetsen of een mededeling van het CLB over een vaccinatie. Zowel het communicatiemiddel als de inhoud zijn niet altijd duidelijk voor ouders. Brugfiguren nemen de tijd om het op een begrijpelijke manier uit te leggen aan ouders, scholen te ondersteunen om dat te vermijden en de signalen mee te nemen naar verschillende beleidsniveaus.
Brugfiguren maken de brug tussen ouders en de school, maar ook tussen ouders en andere (zorg)instellingen, zoals een OCMW of CLB. Brugfiguren hebben ook specifieke kennis nodig van het leven in kwetsbare situaties en (kans)armoede. Een samenwerking met een lokale partner die kennis heeft over armoede, is dan ook onontbeerlijk.
Zet brugfiguren structureel in op het lokale niveau
“Projectsubsidies hebben het grote voordeel dat ze proeftuinen mogelijk maken om te kijken wat wel of niet werkt. De brugfiguren hebben zich intussen bewezen. Dat vraagt om een perspectief op lange termijn met structurele ondersteuning door lokale besturen en de Vlaamse overheid en lokale verankering. Hun meerwaarde en impact is duidelijk,” aldus Degerickx. De kloof tussen onderwijs en welzijn overbruggen vraagt een langdurig traject en is een blijvend proces. Er zullen altijd maatschappelijke uitdagingen zijn waarbij ieders expertise noodzakelijk is. We pleiten ervoor om werkingen met brugfiguren financieel te blijven ondersteunen op structurele basis. De basis van die werking moet minstens rekening houden met de zes kernelementen en kan variëren naargelang lokale noden.
