1 op 5 Belgen maakt zich financiële zorgen over zorg

Deze week is Dokters van de Wereld met de steun van het Netwerk tegen Armoede van start gegaan met een campagne die de aandacht vestigt op de groeiende zorgkloof en zorguitstel in ons land. De campagne wijst op de pijnpunten op het vlak van zorguitstel en ongelijkheden en formuleert 6 urgente kernaanbevelingen naar de toekomstige federale regering.

Indra, alleenstaande moeder van drie: "Schoolkosten bezorgen mij soms slapeloze nachten

“Ik lig er soms nachten wakker van, van die schoolfacturen.” Dat zegt Indra uit Erpe-Mere, werkende alleenstaande moeder van drie kinderen. “Het zijn natuurlijk niet de enige facturen die ik op mijn bord krijg, maar het zijn wel de facturen die je absoluut niet wil laten liggen. Je kinderen gaan toch voor?”

Jongeren doen voorstellen voor toegankelijker CLB

Jongeren in armoede kijken niet alleen aan tegen hoe schoolkosten. Ze ondervinden nog heel wat andere drempels. Ze voelen zich vaak slecht op school, worden sociaal geïsoleerd en zijn vaker dan gemiddeld het slachtoffer van pestgedrag. Normaal gezien zou je dan bij het CLB van je school terecht moeten kunnen. “Maar vaak botsen jongeren ook daar op een muur”, zegt Jurgen van JongGentinActie, de jongerenwerking van onze drie Gentse verenigingen waar armen het woord nemen (Beweging van Mensen met Laag Inkomen en Kinderen, De Zuidpoort en Sivi).

Katja, moeder van twee: "Tweedehandsboeken staan in een verborgen hoekje op de site

Katja heeft twee kinderen. Haar oudste dochter Mandy zet nu haar eerste stappen in het middelbaar onderwijs. “Ze wil dierenverzorging doen. Voor de schoolboeken heb ik alvast een factuur gekregen van €133,80, exclusief turnkleren en overall. En welke bijkomende kosten er tijdens het schooljaar nog gaan bijkomen, daar heb ik het raden naar. Wat ik wel al weet, is dat ik vier facturen per schooljaar mag verwachten. Ik ben nu al begonnen met geld opzij zetten. Ik wil niet voor onaangename verrassingen komen te staan.”

Rasha, brugfiguur: "Ouders moeten voor 1 september weten wat een schooljaar hen zal kosten

“Je houdt het niet voor mogelijk hoeveel kopbrekens de schoolfactuur gezinnen bezorgt. En niet alleen de kosten op zich, die inderdaad vaak te hoog zijn om in één keer te betalen, maar ook de onduidelijkheid over wat men wanneer moet betalen. Een school zou toch voor 1 september aan ouders moeten kunnen vertellen wat een schooljaar hen zal kosten. Dat zou al veel stress en onzekerheid wegnemen. Maar dan nog blijft de betaalbaarheid een groot probleem.”

Sofie Vercoutere, directrice Atheneum Gentbrugge: "Maximumfactuur krijgt veel steun bij ouders, met of zonder financiële problemen

Waar in de politiek de dooddoeners vaak vooraf al klaar liggen om een maximumfactuur in het secundair onderwijs af te schieten, passen ze die in het Atheneum van Gentbrugge al jaren toe. “Mijn voorganger heeft die ingevoerd”, legt directrice Sofie Vercoutere uit. “Maar ik steun ze volmondig. We hebben hier wel wat leerlingen uit gezinnen die het niet breed hebben, maar zij moeten en zullen aan alle activiteiten meedoen, binnen- en buitenschools. En wij staan er ook op dat elke leerling van bij het begin van het schooljaar over alle lesmateriaal beschikt. Dat lukt, en wij hebben maar weinig onbetaalde facturen. Net dankzij de maximumfactuur. Die daagt ons uit om creatief te zijn.”

Inspiratie voor hulpverleners op www.samenwijzer.be

De samenleving slaagt er niet in om de rechten van alle mensen te verzekeren en de meest kwetsbare groepen dragen hiervan de grootste gevolgen. Ook (toekomstige) hulpverleners botsen op deze grondrechten die niet gewaarborgd zijn. Met een oprechte basishouding kan je toch het verschil maken.

Wie nu geen werk maakt van armoedebestrijding, pleegt schuldig verzuim

De verkiezingsuitslag van 26 mei doet de alarmbellen afgaan. Dat zoveel mensen hun toevlucht zoeken tot extreemrechts heeft verschillende redenen. Dit is geen resultaat om vrolijk van te worden, wel een alarmsignaal om te kijken waarom mensen zich afkeren van de politiek, waarvan ze niet meer geloven dat die een oplossing kan bieden voor hun problemen.

Zaadjes planten voor een inclusief toerismebeleid

Op vakantie gaan is allesbehalve vanzelfsprekend voor mensen in armoede. Er is niet alleen de financiële drempel. Je moet ook nog op je bestemming geraken en, eens je er bent, je er thuis voelen.

Tien prioriteiten voor de verkiezingen 2019

De Vlaamse, federale en Europese verkiezingen komen steeds dichterbij. Op 26 mei trekken we alweer naar de stembus. Het Netwerk tegen Armoede wil graag tien prioriteiten verwezenlijkt zien in de volgende regeerperiode. de prioriteiten zullen de basisleidraad vormen bij de onderhandelingen voor het regeerakkoord. De tien prioriteiten bestrijken verschillende grondrechten. Zo pleit het Netwerk natuurlijk voor het optrekken van de laagste uitkeringen tot de Europese armoedegrens, maar ook voor een garantie op duurzaam en kwaliteitsvol werk, een veralgemeende derdebetalersregeling, een automatische toekenning van sociale tarieven voor abonnementen van openbaar vervoer, etc.

Online bankieren is hoge drempel voor veel mensen in armoede

Steeds meer banken verkleinen hun kantorennetwerk en verwijzen hun klanten door naar online bankieren. Praktisch en toegankelijk, behalve als je niet het budget hebt voor een computer of een smartphone of moeilijk kunt omgaan met digitale toepassingen.

Lange wachttijden schuldbemiddeling kunnen schuldensneeuwbal in gang zetten

Diensten schuldbemiddeling van Ocmw's kennen soms lange wachttijden. Een groot probleem voor mensen die met schulden kampen.

Fiscus duwt mensen nog dieper de put in door blinde schuldinvordering

Mensen die door tijdelijke of structurele financiële problemen er niet in slagen om hun belastingen tijdig te betalen, worden door de fiscus nog dieper in de put geduwd, zo blijkt uit een rapport van de Federale Ombudsman.

Hoe doe je aan vrijetijdsparticipatie samen met mensen in armoede?

De lokale verkiezingen zijn achter de rug. Nieuwe (cultuur)beleidsnota's moeten worden geschreven, lokale netwerken evalueren de voorbije bestuursperiode en schrijven een nieuwe afsprakennota. Het beleid en de uitrol van de Uitpas wordt herbekeken en krijgt opnieuw vorm. Wie mensen in armoede mee wil laten nadenken, moet hun eigen ervaring laten spreken: hoe kan ik vanuit die eigen ervaring constructief meepraten en mee nadenken?

Overbruggen richting kwetsbare gezinnen

Vandaag stelde Buurtwerk 't Lampeke de documentaire en het rapport van het project 'Overbruggen' voor, een onderzoek naar de rol van brugfiguren en brugorganisaties om bruggen te slaan naar de buitenwereld.

Het ideale CLB volgens Netwerk tegen Armoede

Op basis van recente dossiers van vier verenigingen waar armen het woord nemen en het overleg onderwijs van het Netwerk tegen Armoede ontstaan de contouren van een ideaal CLB.

De vier dossiers zijn :

• ‘Dossier CLB: Van wantrouwen naar dialoog.’ Van Recht-Op, Anwterpen (2009).
• ‘Ouder, je bent het en blijft het. Onderwijs en ouderbetrokkenheid : aanzet tot
  praktijk voor scholen, brugfiguren, CLB en gezinsbetrokken welzijnsdiensten.’ Van De
  Zuidpoort, Gent (2009).
• ‘Ouders in armoede en het CLB. Een andere kijk.’ Van Vierdewereldgroep Mensen
  voor mensen, Aalst (2014).
• ‘Kansarmoede en Onderwijs. Beleidsdossier : Sociale dienst of Cel
  Schoolmaatschappelijk werk.’ Van Vrienden van het Huizeke, Brussel (2014).

Uit de dossiers en het overleg blijkt dat ouders in armoede het CLB een centralere rol willen geven, als brug tussen leerlingen, ouders en leerkrachten/directies. Een 15-tal aandachtspunten onderstrepen dit ideaal.

Download hier het dossier van Netwerk tegen Armoede.

Leerkansen: formeel en informeel leren als hefboom in verenigingen waar armen het woord nemen en welzijnsschakels

In het voorjaar 2007 hebben verenigingen waar armen het woord nemen de samenwerking met de Centra voor Basiseducatie (CBE) bediscussieerd. Dit resulteerde in een oplijsting van de drempels die mensen in armoede ervaren om naar de CBE te stappen, maar ook drempels die het moeilijk maken om lessen te blijven volgen. In het najaar 2007 is op basis van deze lijst een dialoog aangegaan met de CBE: per drempel werd bekeken “wie” daaraan “wat” kan doen. Wat kan een vereniging waar armen het woord nemen doen? Wat kunnen de CBE doen? Maar ook wat kan de minister van Onderwijs doen?

Ouders in armoede en het CLB. Een andere kijk.

Vierdewereldgroep Mensen voor Mensen uit Aalst stelde vast dat veel kwetsbare ouders moeilijk tot een positief contact kwamen met het CLB. De ouders uit de werkgroep onderwijs gingen hierrond aan de slag. Wat zijn de drempels richting CLB? Waar loopt het fout? Hoe kun je als CLB een vertrouwensband opbouwen met leerlingen en ouders? Het werd een handleiding met 40 concrete tips over hoe het ideale CLB zou kunnen werken.

Download hier het dossier.

Over armoede en geestelijke gezondheidszorg: Oog voor elkaar, ook met elkaar

Een aanzienlijk aantal mensen in ons land wordt vroeg of laat geconfronteerd met psychische problemen. Voor mensen in armoede stelt de uitdaging zich nog scherper. Zij kampen vaker dan gemiddeld met geestelijke gezondheidsproblemen en botsen tegelijk op moeilijk te overwinnen drempels om de gepaste zorg te vinden. Dat zijn financiële drempels, maar even goed drempels op vlak van bereikbaarheid en toegankelijkheid. Cera, de Vlaamse overheid en Netwerk tegen Armoede sloegen de handen in elkaar en gingen in vier pilootprojecten na hoe geestelijke gezondheidszorg toegankelijk kan gemaakt worden voor mensen met een laag inkomen.

Onderwijs en werk voor iedereen? Jongeren zien het zo

Hoe realiseer je gelijke onderwijskansen voor elke jongere en hoe zorg je dat ze ook na de schoolbanken hun toekomst kunnen waarmaken? Het is een vraag die al vaak beantwoord is, maar zelden door eerst naar de jongeren zelf te luisteren. De jongerenwerking van Recht-Op ging met dit thema aan de slag en kwam terug met concrete antwoorden. Op een druk bijgewoonde conferentie gingen de jongeren hierover in gesprek, samen met Unicef België, Uit De Marge, Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad, Réseau wallon de lutte contre la pauvreté, Vormen en Stampmedia.

Charter tussen scholen en verenigingen in Aalst voor gelijke onderwijskansen

Kansarmoede mag niet leiden tot uitsluiting van kinderen op school. Gelijke onderwijskansen vormen een noodzakelijke, maar complexe uitdaging die op veel domeinen tegelijk moet gerealiseerd worden. Daarom sloten scholen, stadsdiensten en armoedeverenigingen, waaronder Vierdewereldgroep Mensen voor Mensen, in Aalst een charter. Dat moet helpen om naar elkaar toe te groeien en de wederzijdse drempels en vooroordelen weg te werken.

Dossier CLB: Van wantrouwen naar dialoog

De relatie tussen CLB en kwetsbare gezinnen gaat niet altijd over rozen. Er is vaak sprake van wederzijds onbegrip. Ouders hebben soms het gevoel niet gehoord te worden of moeilijk toegang te vinden. CLB-medewerkers zoeken naar manieren om kwetsbare gezinnen op een constructieve en productieve manier te bereiken. Recht-Op ging de uitdaging aan, ging met een aantal ouders én CLB-medewerkers rond de tafel te zitten en werkte op basis van die uiteenlopende ervaringen een dossier met aanbevelingen uit.

Ouder, je bent en je blijft het: over onderwijsdrempels voor ouders wiens kinderen elders opgroeien

Ouders bij wie de kinderen niet thuis opgroeien, hebben het bijzonder moeilijk om hun rol als ‘echte’ ouder in de samenwerking met de school van hun kinderen te verkrijgen. Wij denken aan ouders van geplaatste kinderen, maar ook aan partners die niet het hoederecht hebben en hun kinderen heel weinig zien. Er zijn veel extra drempels, zowel in de beleving van de ouders zelf, als van de leerkrachten, directeuren en andere onderwijsmensen die met deze kinderen te maken hebben. Onze Gentse vereniging De Zuidpoort ging hierover in gesprek met verschillende lokale onderwijspartners.

Netwerk tegen Armoede op stage in het Vlaams Parlement

Op 5 en 13/12/2023 waren we met een aantal beleidscollega's te gast in het Vlaams Parlement om kennis te maken met een aantal parlementsleden en de werking van het parlement. We wisselden uit over thema's die een link hebben met armoede. Armoede manifesteert zich vaak op verschillende levensdomeinen tegelijk en komt nooit alleen. Daarom is het belangrijk om ook beleidsmakers op die verschillende domeinen inzicht te geven om armoede structureel aan te pakken. Het waren twee inspirerende dagen met een aantal interessante debatten, zoals over de digitalisering van het statiegeld of de basisbereikbaarheid van het openbaar vervoer van De Lijn. We legden er ook onze 24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid voor uit ons memorandum voor de verkiezingen 2024.