Collectieve schuldenregling: dat kan menselijk

Op uitnodiging van de Kamer gaf BAPN vorige week haar advies ter verbetering van de collectieve schuldenregeling tijdens een hoorzitting. Naast het inkorten van de looptijd van de procedure, moeten schuldbemiddelaars voorzien in een menswaardig leefgeld. Christophe, ervaringsdeskundige bij het Netwerk tegen Armoede vertelde over zijn eigen ervaringen

Mensen uit armoedeverenigingen gaan in dialoog met minister Lalieux

Op initiatief van BAPN (Belgisch Netwerk Armoedebestrijding) ging federaal minister Karine Lalieux, bevoegd voor armoedebestrijding, op 31 januari 2023 in gesprek met mensen met armoede-ervaring uit Brusselse, Vlaamse en Waalse verenigingen. Ze bespraken de implementatie van het federaal plan tegen armoede en ongelijkheid. Dit plan is essentieel voor de armoedestrijd in België, gezien het richting geeft en de maatregelen omvat voor het beleid op het federaal niveau.

“Zoek zo snel mogelijk hulp en ondersteuning als je in de problemen komt”

Op 23 januari 2023 verscheen er een artikel in Het Nieuwsblad met de titel "OCMW’s hebben geld genoeg, maar te weinig mensen durven het te vragen". Er wordt verwezen naar de non take-up van de energiepremie. Verschillende OCMW's hebben de gekregen energiesteun niet volledig opgebruikt. Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp van het Vlaams Netwerk tegen Armoede reageert.

Gerichte en sociale maatregelen Septemberverklaring kunnen acute noden helpen lenigen

Met een aantal dagen uitstel heeft minister-president Jan Jambon op 29/9/2022 zijn Septemberverklaring toegelicht in het Vlaams Parlement. “De maatregelen uit de Septemberverklaring kunnen een verschil maken voor mensen in armoede gedurende de komende wintermaanden”, zegt algemeen coördinator Heidi Degerickx. “We blijven verdere maatregelen bepleiten voor de langere termijn, in de eerste plaats om de woon- en energiecrisis een halt toe te roepen."

De gevolgen van de energiecrisis gaan verder dan een koud huis

De energiecrisis heeft een groot effect op het financiële budget van een persoon, maar de gevolgen gaan nog verder dan de portemonnee. Door de hoge rekeningen worden mensen gedwongen ook te besparen op andere levensdomeinen, zoals vrijetijd en kledij. Daarnaast heeft de financiële stress een weerslag op het mentale welzijn. Experts waarschuwen voor een stijging van psychologisch leed. De Morgen en Het Nieuwsblad spraken met algemeen coördinator Heidi Degerickx en evaringsdeskundige Cindy Van Geldorp van het Netwerk tegen Armoede.

Eén tegenslag kan voldoende zijn

Naar aanleiding van de betoging over koopkracht op 20/6/2022 hield ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp een sterke getuigenis in De Tijd in het weekend. Ze getuigde over haar eigen ervaringen: "Als ze weten waar je wieg staat, krijg je een etiket opgeplakt". Maar pleitte ook voor structurele oplossingen om de koopkracht van mensen in armoede te verhogen: "Weinig mensen beseffen dat, maar één tegenslag kan voldoende zijn".

Zorgen voor mama legt vinger op wonde van schuldindustrie

In aflevering 3 van het programma ‘Zorgen voor mama’ op 30/5/2022 kregen kijkers een inkijk in de mistoestanden in de schuldindustrie. De inboedel van een gezin in schulden wordt in beslag genomen om daarna twee jaar te verkommeren in een vochtige loods. Vervolgens wordt deze verkocht om een schuld af te lossen van 3.500 euro. De verkoop brengt een schamele 310 euro op, ver onder de werkelijke waarde. Wat voor zin heeft het om mensen met financiële problemen nog verder in de put te duwen door hun spullen in beslag te nemen en die vervolgens voor een habbekrats te verkopen? Het enige wat je hiermee bereikt is dat mensen met een lege bankrekening ook nog eens achterblijven met een lege woning, en heel veel schaamte.

Knack.be publiceerde onze reactie op 2/6/2022 op de opiniepagina's.

Wat na de pandemie? Signalen en aanbevelingen na 2 jaar corona

Twee jaar coronacrisis weegt zwaar op de samenleving, op elke mens. Voor mensen die al in armoede leefden of kwetsbaar waren, heeft de crisis er extra zwaar op ingehakt. Van begin 2020 verzamelde het Netwerk tegen Armoede signalen en getuigenissen over de impact op het leven van mensen in armoede. Na twee jaar is de crisis helaas nog niet helemaal bezworen. Intussen komen daar de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne bovenop en worden de gevolgen op middellange en langere termijn duidelijk. De structurele problemen die de coronacrisis op scherp stelde verdienen ook structurele oplossingen en maatregelen. De signalenbundel beschrijft de situatie na twee jaar coronacrisis en bevat signalen en ervaringen van mensen in armoede uit de verenigingen, maar ook aanbevelingen rond zeven thema’s: inkomen, sociaal isolement en vrije tijd, communicatie en toegankelijkheid van diensten, zorg en gezondheid, onderwijs, wonen en lokaal sociaal beleid.

4 op 10 gezinnen heeft het moeilijker, vooral eenoudergezinnen

Naar aanleiding van de Dag van het Gezin op 15 mei hield de Gezinsbond een enquête bij haar leden naar de impact van de stijgende (energie)prijzen op de gezinsportemonnee. Daaruit blijkt dat bijna 4 op 10 gezinnen niet rondkomt. Bij eenoudergezinnen is dat zelfs 7 op 10. Het Netwerk tegen Armoede trekt mee aan de alarmbel.

Dossier 20 jaar leefloon: een evaluatie

Op 18 april 2002 werd het leefloon ingevoerd. Het moest een positiever beeld geven dan het verguisde bestaansminimum, zoals de uitkering tot dan heette. Het moest ook meer perspectief bieden aan steuntrekkers én voor meer jobs zorgen, zeker bij jongeren. Twintig jaar later maakt Het Nieuwsblad de balans op. Drie mensen met leefloon delen hun ervaringen. Het Netwerk tegen Armoede geeft zijn standpunt mee.

Een warme schoolmaaltijd voor elk kind: een goed idee?

Het Netwerk tegen Armoede stelt een grote nood aan betaalbare warme maaltijden op school vast. Die nood is altijd al groot geweest bij kwetsbare gezinnen maar evenzeer bij gezinnen met voltijds werkende ouders. Het gezinsbudget staat alsmaar meer onder druk door de stijgende levensduurte, woon- en energieprijzen, en dat heeft helaas ook gevolgen voor wat er in de brooddoos van de kinderen zit. Door de coronacrisis beslisten scholen tijdelijk warme maaltijden te schrappen. Maar nu het weer mag, kiezen er ineens tientallen voor een definitieve stop. Dat is jammer, want voor kinderen in kansarmoede zijn zulke warme maaltijden noodzakelijk.

Rechten van mensen in armoede steeds meer onder druk

Het Netwerk tegen Armoede blikt jaarlijks terug op de opvallendste ontwikkelingen en trends in de verenigingen waar armen het woord nemen. 33 van de 57 verenigingen in Vlaanderen en Brussel namen deel aan de bevraging over 2021. Het was opnieuw een uitdagend jaar. Ook in 2021 bleven de hulpvragen pieken bij de verenigingen, en die waren al veel hoger in 2020. Voor 2021 zegt nog eens de helft van de respondenten meer hulpvragen te krijgen. De vragen gingen vooral over de coronacrisis, noodhulp, psychische hulpverlening, huisvesting, energie … Gelukkig konden de verenigingen hun deuren terug meer openen en werkten ze ook meer outreachend. Mensen in armoede maakten zich het meeste zorgen over hun huisvesting, energiefactuur, gebrek aan inkomen, eenzaamheid en bereikbaarheid van (online) diensten.

Nieuw jaar, nieuwe regels: deze 4 maatregelen kunnen mensen in armoede voelen in hun portemonnee

Algemeen coördinator Heidi Degerickx had het op 2/1/2022 in De Ochtend op Radio 1 over wat er verandert vanaf 1 januari 2022. Sommige wijzigingen zullen mensen in armoede hard treffen.

Verplichte gemeenschapsdienst is géén hefboom voor tewerkstelling

Het Vlaams Netwerk tegen Armoede is opgetogen met de ambitie van de Vlaamse Regering om de werkzaamheidsgraad op te trekken tot 80 procent. Werk is geen garantie om uit armoede te geraken, maar in de meeste gevallen is het een goede start: in België leeft minder dan 5 procent van de werkende mensen in armoede. Bovendien willen mensen in armoede niets liever dan het vinden van duurzaam, werkbaar werk. Er bestaan verschillende benaderingen om mensen naar werk toe te leiden. In het Vlaams regeerakkoord wordt de invoering van een verplichte gemeenschapsdienst aangekondigd. In een beleidsnota kaderen we waarom verplichte gemeenschapsdienst voor langdurig werkloze mensen geen duurzame toeleiding naar werk betekent. Velen zetten zich al actief in en willen graag werken. Verplichte gemeenschapsdienst is daarom een onrechtvaardige, stigmatiserende maatregel die niet tot het gewenste effect zal leiden.

Het GPMI werkt niet. Schaf het af en maak tijd voor kwaliteitsvolle begeleiding

Het Platform GPMI, dat over de taalgrens heen armoedebestrijdingsorganisaties verenigt met vakbonden en beroepsverenigingen van maatschappelijk werkers in OCMW’s, gelooft niet dat kleine aanpassingen in het Geïndividualiseerde Project Maatschappelijke Integratie (GPMI) soelaas bieden. De uitgangspunten achter het GPMI zijn fout. Daarom vragen ze minister Karine Lalieux om het systeem af te schaffen en te investeren in kwaliteitsvolle begeleiding. Het Platform vraagt dat de overheid de structurele oorzaken van armoede aanpakt, niet de mensen die een beroep op het leefloon moeten doen.

Geen blijvende lockdown voor kwetsbare ouderen

47 organisaties, waaronder de armoedenetwerken maken zich zorgen over aanpassingen aan het controlesysteem voor mensen met Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO). Ze reageerden in een opiniestuk in Knack op 19/11/2021 op de plannen i.v.m. de IGO.

Acties van armoedenetwerken op 17 oktober over heel het land vragen aandacht voor groeiende armoedeproblematiek

Op 17 oktober, de Werelddag van Verzet tegen Armoede, stellen de regionale netwerken
armoedebestrijding verenigd binnen het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) het onrecht aan de kaak dat armoede nog steeds is Volgens de laatste armoedecijfers leven in België maar liefst bijna 2 miljoen mensen in armoede of lopen zij een zeer groot armoederisico (18.9% van de ganse bevolking). Dit cijfer houdt nog geen rekening met de impact van de coronacrisis en de overstromingen in juli. Deze crisissen hebben net mensen in armoede het hardst getroffen. De grootste oversterfte door het coronavirus was bij mensen in armoede. Werknemers in precaire jobs waren het minst goed beschermd door de sociale zekerheid, door de grote stijging van de uitgaven voor basisgoederen (voeding, elektriciteit, gas,…) raakten vooral zij in de problemen om hun facturen en huur te betalen. De overstromingen hebben vooral lelijk huisgehouden in de wijken waar mensen in armoede leven. Dit hoeft ons niet te verbazen. Zij wonen immers in goedkope huurhuizen die vaak in minder goede staat zijn en zich bevinden in de wijken die het minst goed gelegen zijn.

Luister ook naar oplossingen van mensen in armoede

Algemeen coördinator Heidi Degerickx en ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp pleiten in Apache voor meer maatschappelijke participatie van mensen in armoede aan de vooravond van de Werelddag tegen Armoede op 17 oktober. Ze pleiten ervoor dat mensen hun stem meer kunnen laten horen. Mensen in armoede kunnen zelf ook mee nadenken over oplossingen voor de problemen waarmee ze te maken hebben.

Tien jaar CEBUD: Een menswaardig inkomen voor iedereen

Op 14 oktober 2021 vierde CEBUD zijn tiende verjaardag met een feestelijke studiedag. Ze stonden plenair stil bij het belang van een menswaardig inkomen voor iedereen en doken in de namiddag in sociaal werkpraktijken van de toekomst. Het Netwerk tegen Armoede nam deel aan de studiedag, zowel aan het panelgesprek in de voormiddag als een workshop in de namiddag.

Teken samen met mensen in armoede de krijtlijnen uit. Maak ruimte voor échte participatie

De Werelddag van Verzet tegen Armoede vindt jaarlijks plaats op 17 oktober. Het is dé gelegenheid bij uitstek om wereldwijd de armoedeproblematiek onder de aandacht te brengen. Het Netwerk tegen Armoede koos dit jaar het ‘recht op maatschappelijke participatie’ als centraal thema. Mensen in armoede hebben vaak met uitsluiting te maken. Dat is tijdens de coronacrisis nog meer op scherp gesteld doordat afstandsonderwijs vaak niet lukte, door een krappe behuizing tijdens de lockdown, door hogere prijzen voor basisproducten ... Mensen in armoede willen gewoon mens kunnen zijn, ze willen graag ergens deel van uitmaken, zichzelf kunnen zijn en ontwikkelen … kortom deel uitmaken van de samenleving. Ze willen gezien en gehoord worden en de armoedecirkel doorbreken.
Het Netwerk tegen Armoede lanceerde de campagne rond 17/10 op maandag 11/10/2021.

Steeds moeilijker toegang tot leefloon: Armoedenetwerken stellen alternatief voor GPMI voor en lanceren campagnes 17/10

Voor het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding is het Geïndividualiseerd Project Maatschappelijke Integratie (GPMI) het ultieme voorbeeld van hoe het leefloon, het laatste financiële vangnet voor de meest kwetsbaren in onze samenleving, steeds meer voorwaardelijk wordt. Volgens de overheid moeten mensen die recht hebben op (en dus nood hebben aan!) een leefloon, ‘begeleid worden’. Maar het zwaartepunt ligt steeds meer op voorwaarden en controle in plaats van op begeleiding. Als gevolg daarvan neemt het risico tot non-take up of onderbescherming toe. Mensen in armoede ervaren de begeleiding niet meer als ondersteunend, maar als controlerend. Die ervaring blokkeert hun vooruitgang. Mensen kunnen via sancties zelfs uitgesloten worden van hun leefloon waardoor zij compleet zonder financiële middelen vallen.

In de aanloop van 17 oktober, Werelddag van Verzet tegen Armoede, roepen de netwerken armoedebestrijding verenigd in BAPN op voor een alternatief voor het GPMI, op maat van mensen in armoede, en lanceren zij hun publicatie “GPMI: te veel uitsluiting, te weinig begeleiding”.

Steeds strengere voorwaarden leefloon zorgen voor uitsluiting

Leefloners hebben steeds vaker te maken met strengere voorwaarden om recht op leefloon te laten gelden. Dat zorgt voor heel veel stress en tast het zelfvertrouwen aan
Onderzoek BAPN toont dat Geïndividualiseerd Project Maatschappelijke Integratie GPMI veeleer sanctionerend werkt dan traject op maat is. Snow getuigt in De Standaard van 29/9/2021.

Investeren in armoedebestrijding is investeren in welzijn én welvaart

In zijn Septemberverklaring sprak minister-president Jan Jambon over investeringen in welvaart om welzijn te bevorderen. Het Netwerk tegen Armoede mist de ambitie van de Vlaamse Regering om echt het verschil te maken op het vlak van armoedebestrijding en draait het graag om: investeer in welzijn en geef meteen ook een boost aan onze welvaart. Elke euro besteed aan mensen in armoede verhoogt hun koopkracht en draagt bij aan onze welvaart.

Het is te vroeg om een einde te maken aan de coronapremie van 50 euro voor kwetsbare groepen

"Het is moeilijk te begrijpen dat vanaf oktober het inkomen van de meest kwetsbaren met 50 euro verminderd zou worden". Daarom dringen de partners van het Belgisch Minimum Inkomen Netwerk (BMIN) er in Knack op 22/9/2021 op aan dat de regering-De Croo de huidige sociale #coronamaatregelen zou verlengen.

Recordaantal mensen beroept zich op voedselhulp tijdens coronacrisis

De coronapandemie heeft gezorgd voor een recordaantal mensen in armoede die beroep ‎moeten doen op voedselhulp in België. Hoewel meer middelen voor voedselhulp zeer welkom zijn, "mag voedselhulp enkel gezien worden als tijdelijke oplossing", zegt Heidi Degerickx, algemeen coördinator bij Netwerk tegen Armoede in MO Magazine. "Voedselhulp is goed in tijden van nood, maar geen structurele oplossing in de strijd tegen armoede."

BAPN roept federale regering op zo snel mogelijk werk te maken van ambitieus federaal plan armoedebestrijding

Anderhalf jaar na het begin van de coronacrisis en bijna een jaar na de vorming van de federale regering, is er nog steeds geen federale langetermijnstrategie voor armoedebestrijding. De volgende verkiezingen zijn gepland voor mei 2024. Dit betekent dat deze federale regering nog maar de helft van deze legislatuur de tijd heeft om een structureel armoedebeleid te voeren, op voorwaarde dat ze nu de nodige stappen voor de uitwerking ervan zet. De netwerken armoedebestrijding verenigd binnen BAPN dringen erop aan dat de federale regering een prioriteit maakt van een ambitieus en participatief plan armoedebestrijding dat vertrekt vanuit de noden en ervaringen van mensen in armoede zelf.

Netwerk tegen Armoede evalueert Groeipakket

Voor het Netwerk tegen Armoede blijft het Groeipakket één van de belangrijkste hefbomen waarover de Vlaamse Regering beschikt om écht een verschil te maken 'in de portemonnee' van gezinnen met kinderen in armoede. Het Netwerk evalueerde het Groeipakket en hield het tegen het licht tijdens een hoorzitting in het Vlaams Parlement op 5/5/2021.

Sociaal tarief voor mobiele telefoon en internet binnenkort automatisch toegekend?

Ombudsman voor de Telecomsector Luc Tuerlinckx stelde op 26/3/2021 bij De Inspecteur op Radio 2 zijn jaarverslag voor. Daarin stelt hij voor om het sociaal tarief voor telefoon en internet te moderniseren. De tarieven moeten uitgebreid worden en het sociaal tarief zou ook automatisch moeten worden toegekend. Ook het Netwerk tegen Armoede is voorstander van automatische toekenning.

Signalenbundel 2.0 - Corona één jaar later

Van bij het begin van de coronacrisis verzamelde het Netwerk tegen Armoede signalen en getuigenissen over de impact op het leven van mensen in armoede. Wat is de stand van zaken één jaar na de uitbraak van het virus? We vroegen het via de 58 verenigingen waar armen het woord nemen, Welzijnsschakels en ATD Vierde Wereld. De organisaties moesten noodgedwongen hun dagelijkse werking aanpassen. Ze gingen aan de slag met alternatieven om mensen in armoede te blijven bereiken en ondersteunen. De signalen en ervaringen zijn nu verzameld in de Signalenbundel 2.0.

Halve eeuw focus op eigendom verwerven, maakt blind voor mensen die dat niet kunnen

Het beleid van de voorbije halve eeuw heeft Vlamingen zoveel mogelijk aangemoedigd om zelf een eigendom te verwerven. Het had en heeft evenwel te weinig aandacht voor mensen die dat niet kunnen. Zij zijn op huren aangewezen, maar zowel op de private als de sociale markt vallen zij uit de boot. Dat stelt Hugo Beersmans van Woonzaak naar aanleiding van de "Pano"-reportage van 17/2/2021.