Laat de digitale sneltrein te veel mensen achter?

De voorbije 2 jaar werd ons leven digitaler dan ooit. Heeft de digitale sneltrein ook voldoende haltes en zitjes voor mensen in armoede, nieuwkomers, ouderen, anderstaligen en laaggeletterden? Sociaal.net vroeg het aan een aantal organisaties en experts, waaronder onze vereniging De Lage Drempel in Mechelen.

Van krapte naar kansen op de Vlaamse arbeidsmarkt

Op 19/4/2022 vertegenwoordigde beleidsmedewerker Tine Claes het Netwerk tegen Armoede op de conferentie over de Vlaamse arbeidsmarkt van Hilde Crevits, het Departement Werk en Sociale Economie en VDAB. Vol verwachting kijken we nu uit naar het vervolg van de interessante gesprekken en denken we graag mee over de uitdagingen op de Vlaamse arbeidsmarkt, een resultaatgericht activeringsbeleid, een doorgedreven opleidingsbeleid en werkbaar werk. Onze klemtoon ligt daarbij, zoals steeds, op kansen voor duurzame tewerkstelling voor mensen in armoede.

Dossier 20 jaar leefloon: een evaluatie

Op 18 april 2002 werd het leefloon ingevoerd. Het moest een positiever beeld geven dan het verguisde bestaansminimum, zoals de uitkering tot dan heette. Het moest ook meer perspectief bieden aan steuntrekkers én voor meer jobs zorgen, zeker bij jongeren. Twintig jaar later maakt Het Nieuwsblad de balans op. Drie mensen met leefloon delen hun ervaringen. Het Netwerk tegen Armoede geeft zijn standpunt mee.

Hoe ‘Blind gesprongen’ de vinger op de wonden van de arbeidsmarkt legt

De arbeidsmarkt schreeuwt om extra werknemers. Om het doel van een werkgelegenheidsgraad van 80 procent te bereiken in 2030, moeten 670.000 extra mensen aan de slag. Dat blijkt geen fluitje van een cent te zijn. Nochtans is 9 % van de beroepsactieve bevolking ook op zoek naar een job, of loopt tegen hoge drempels aan om toegang te krijgen tot de arbeidsmarkt. Hoe komt het dat deze mensen en de jobs elkaar niet vinden? Het VTM-programma ‘Blind gesprongen’ legt enkele pijnpunten bloot die wij maar al te goed kennen bij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Lessen en aanbevelingen 2 jaar Activate Together ESF Vlaanderen

Op 22/3/2022 ging het Netwerk tegen Armoede in gesprek met de partners van het lerend netwerk Activate Together over het belang van integrale trajectbegeleiding op maat van mensen in armoede, die rekening houdt met uitdagingen op de verschillende levensdomeinen. Vandaag zijn de lessen en aanbevelingen vanuit 2 jaar ervaring met outreach en activering beschikbaar, die ook wij onderschrijven.

Goednieuwsshow over dalende armoedecijfers tijdens coronacrisis is misplaatst

Het Netwerk tegen Armoede zag voor, tijdens en ook nu in de naweeën van de coronacrisis stijgende problemen bij mensen in armoede. Er komt ook een steeds grotere groep in de problemen. “Dat de armoedecijfers niet substantieel gestegen zijn, kan geen aanleiding geven tot een goednieuwsshow. De cijfers waren al hoog voor de coronacrisis”, zegt algemeen coördinator Heidi Degerickx. “Vandaag leeft nog altijd 1 op de 10 Vlamingen en 1 op de 7 Belgen met een verhoogd armoederisico. Dat is simpelweg onaanvaardbaar in een welvarend land als het onze. Wij trekken vooral de conclusie dat de kloof niet groter geworden is omdat meer mensen, ook werkenden, het moeilijk kregen." Daarmee reageert ze op uitspraken van econoom Ive Marx, die suggereert dat mensen in armoede het nu beter hebben dan voor de coronacrisis. “Dat de huidige energiesteun voor mensen in armoede hen zou weerhouden om te gaan werken, is van de pot gerukt.” De indexering van hun uitkeringen is al lang en meermaals verdampt door duurdere energie en stijgende voedselprijzen, die veel zwaarder wegen in het budget van gezinnen met een laag inkomen.

Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp neemt deel aan panelgesprek over energietransitie

De eerste stap richting energietransitie voor mensen in armoede is werken aan de kwaliteit en de betaalbaarheid van de woning, nog vóór investeringen in hernieuwbare energie. Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp tijdens de talks over energietransitie van Greenpeace Belgium op 27/3/2022 voor hun 50e verjaardag: "Het heeft geen zin om zonnepanelen te leggen op een dak dat niet geïsoleerd is." Om de huurmarkt toegankelijk te maken voor energiezuinige renovaties en hernieuwbare energie moeten we sociale en private verhuurders meekrijgen. Er is nood aan strengere energienormen voor private huurwoningen, maar gekoppeld aan steun voor verhuurders. Het Netwerk tegen Armoede roept op om verhuurders te motiveren en ondersteunen om investeringen te doen in het energiezuinig maken van huurwoningen.

Netwerk tegen Armoede zoekt een beleidsmedewerker Onderwijs

Het Vlaams Netwerk tegen Armoede zoekt een beleidsmedewerker Onderwijs en armoede (80% tot 100%). Als beleidsmedewerker voor het thema Onderwijs lever je een directe bijdrage aan het garanderen van gelijke onderwijskansen voor alle kinderen en het doorbreken of voorkomen van de armoedecirkel bij gezinnen die op of onder de armoedegrens leven. Onderwijs kan een cruciale hefboom zijn in het doorbreken van armoede en het verhogen van de kansen van kinderen om een menswaardig en vervullend bestaan te leiden. Je werkt nauw samen met andere collega’s van het Netwerk tegen Armoede en onze 57 verenigingen. Deadline: 11 april 2022

Een warme schoolmaaltijd voor elk kind: een goed idee?

Het Netwerk tegen Armoede stelt een grote nood aan betaalbare warme maaltijden op school vast. Die nood is altijd al groot geweest bij kwetsbare gezinnen maar evenzeer bij gezinnen met voltijds werkende ouders. Het gezinsbudget staat alsmaar meer onder druk door de stijgende levensduurte, woon- en energieprijzen, en dat heeft helaas ook gevolgen voor wat er in de brooddoos van de kinderen zit. Door de coronacrisis beslisten scholen tijdelijk warme maaltijden te schrappen. Maar nu het weer mag, kiezen er ineens tientallen voor een definitieve stop. Dat is jammer, want voor kinderen in kansarmoede zijn zulke warme maaltijden noodzakelijk.

Investeer massaal in sociaal-rechtvaardig klimaatbeleid

De oorlog in Oekraïne, de astronomische energie- en brandstofprijzen, de alarmerende IPCC-rapporten: de crisis van vandaag is geopolitiek, sociaal en ecologisch tegelijk. De federale regering komt vrijdag samen om nieuwe energie- en klimaatmaatregelen te beslissen. Tijd voor een Marshallplan met massale investeringen voor energiebesparing, hernieuwbare energie en duurzame mobiliteit op een sociaal-rechtvaardige manier, zo stelt een brede coalitie van 16 sociale en milieuorganisaties.

Netwerk tegen Armoede in gesprek met minister van Wonen Diependaele

Het Netwerk tegen Armoede ging op 17/3/2022 in gesprek met Vlaams minister van Wonen Diependaele. Betonne Jeugd en Vagevuur brachten twee indrukwekkende verhalen mee van jongeren die worstelen met de zoektocht naar een kwaliteitsvolle woning op de private huurmarkt. De lange wachtlijsten voor een sociale woning, de lokale binding die hen parten speelt omdat ze vaak noodgedwongen verhuizen, en het schrijnende gebrek aan kwaliteit op de private huurmarkt en aan begeleiding en ondersteuning op de sociale huurmarkt. Het kwam allemaal aan bod.

Armoedenetwerken vinden maatregelen van energieakkoord noodzakelijke boei, maar zee blijft woelig

De regionale armoedenetwerken, verenigd binnen het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN), verwelkomen dat de overheid in de nacht van 14 op 15/3/2022 een akkoord heeft gesloten om de energiefacturen betaalbaarder te maken. De verlenging van de uitbreiding van het sociaal tarief voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming zorgt voor een beetje ademruimte voor een miljoen gezinnen die in energiearmoede leven. De armoedenetwerken betreuren echter dat de maatregel niet structureel is verankerd en dat de bedragen niet zijn bevroren. Bovendien werd geen enkele gerichte maatregel getroffen voor mensen van de lagere middenklasse en worden ze aan hun lot overgelaten. De federale overheid reikt een boei aan, maar de storm van de prijsverhogingen blijft woelig, zowel voor de meest kwetsbaren als voor de lagere middenklasse.

Tijdelijke noodoplossingen voor Oekraïense vluchtelingen moeten verder reiken dan de korte termijn

Door de oorlog in Oekraïne komt een gigantische uitdaging op ons af om alle oorlogsvluchtelingen op een kwaliteitsvolle, betaalbare en duurzame manier te huisvesten. Ruwe schattingen spreken van 200.000 mensen die een onderkomen zouden zoeken in ons land, waarvan 120.000 in Vlaanderen. Beweging.net, Vlaams Huurdersplatform, Vlaams Netwerk tegen Armoede, Welzijnszorg, ORBITvzw, Vluchtelingenwerk Vlaanderen en Reset Vlaanderen steunen de noodoplossingen die de Vlaamse regering nu uitwerkt, onder andere via snel te bouwen nooddorpen, maar roepen tegelijk op om verder te kijken dan de korte termijn.

Acht organisaties trekken naar Grondwettelijk Hof wegens schending recht op wonen

Afgelopen zomer 2021 besliste de Vlaamse Regering verschillende regels die een ernstige inbreuk vormen op het recht op wonen voor sociale huurders en kandidaat-huurders. Acht organisaties trekken daarom naar het Grondwettelijk Hof. Het gaat om Vlaams Huurdersplatform, Netwerk tegen Armoede, CAW Groep, Welzijnszorg, SAAMO, ATD Vierde Wereld, Uit De Marge en de Liga voor Mensenrechten.

Armoedenetwerken leggen voorstellen om energiearmoede tegen te gaan op tafel bij ministers Van der Straeten en Lalieux

De energieprijzen swingen de pan uit, eerst door de coronacrisis en nu door de oorlog in Oekraïne. Ondanks eerdere maatregelen om de energie voor kwetsbare mensen betaalbaar te houden, worden de prijzen steeds onbetaalbaarder voor hen. Op 10/3/2022 hebben federaal minister van energie Tinne Van der Straeten en federaal minister van Armoedebestrijding Karine Lalieux een aantal organisaties ontvangen om voorstellen en maatregelen te bespreken die energiearmoede kunnen tegengaan. De regionale armoedenetwerken, verenigd in het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN), hebben er vier aanbevelingen op tafel gelegd die ze eerder al geformuleerd hadden. “We vragen aan de federale regering de structurele verankering van de uitbreiding van het sociaal tarief voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming, de uitbreiding van het sociaal tarief naar een grotere groep mensen, de tijdelijke bevriezing van het sociaal tarief en de modulering van de accijnzen volgens het inkomen”, aldus coördinator Caroline Van der Hoeven van het BAPN.

Dossier eenzaamheid: de onzichtbare slachtoffers van de coronacrisis

45 procent van de Vlamingen is eenzamer dan ooit. Humo publiceerde op 8/3/2022 een dossier over eenzaamheid en liet daarin 3 onzichtbare slachtoffers van de coronacrisis aan het woord. Eén van hen is Orenda van Ontmoetingshuis De Moazoart in Lokeren, één van de verenigingen van het Netwerk tegen Armoede.

We zien dat mensen die het al moeilijk hadden voor de energiecrisis het nu nog moeilijker krijgen

Peter Heirman, beleidsmedewerker Wonen bij het Netwerk tegen Armoede was op 8/3/2022 te horen in De Ochtend op Radio 1 en het radionieuws over de gasprijzen die de pan uitswingen: "We zien dat mensen die het al moeilijk hadden voor de energiecrisis het nu nog moeilijker krijgen." Er is een uitbreiding van de groep mensen die recht heeft op een sociaal tarief, maar dat wordt telkens maar met drie maanden verlengd. "Zo creëert men veel onzekerheid: wat na die termijn?"

Armoede gaat om meer dan financiële problemen

In 62% van de bedrijven werken werknemers met financiële problemen, door structurele armoede, scheiding, ziekte of inkomensverlies van een partner. Dat vertaalt zich vaak in problematische afwezigheden en chronische stress. Met een armoedebewust hr-beleid maken bedrijven duurzame tewerkstelling mogelijk voor medewerkers in armoede. Ze krijgen er meer gemotiveerde medewerkers voor in de plaats. Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp en Corporate Partnerships Manager Christine Castille van het Netwerk tegen Armoede geven toelichting in het februarinummer 2022 van MagMetal van ABVV Metaal.

Middenveld verwelkomt voorstel tijdelijke bescherming vluchtelingen

Op donderdag 3 maart 2022 beslist de Raad van de Europese Unie over de activering van EU-richtlijn 2001/55/EG betreffende tijdelijke bescherming. Als de lidstaten deze richtlijn activeren, is dat een historische gebeurtenis, aangezien de richtlijn nooit eerder werd geactiveerd. Dat is volgens 11.11.11, ABVV-FGTB, ACV-CSC, Amnesty International in België, Caritas International, Ciré, Gastvrij Netwerk, Jesuit Refugee Service Belgium, MOC, Netwerk tegen Armoede, Orbit vzw en Vluchtelingenwerk Vlaanderen een positieve stap in de richting van een meer rechtvaardig migratiebeleid. De organisaties roepen België en alle EU-lidstaten op om voor de onmiddellijke activering van de richtlijn te stemmen.

Kwetsbare ouderen kunnen opnieuw hun huis verlaten

Bijna twee jaar na de opschorting van de controversiële controleprocedure, waarbij IGO-gerechtigden door postbodes werden gecontroleerd en hun huis niet meer durfden verlaten, is er eindelijk een akkoord voor een nieuwe procedure binnen de federale regering. Het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) is verheugd dat een aantal substantiële verbeteringen zijn aangebracht in de procedure. Een heel aantal zeer kwetsbare ouderen zullen automatisch niet meer gecontroleerd worden en de controleprocedure is ook duidelijker en beperkter. Daardoor moeten ouderen niet langer elke dag gekluisterd aan huis op de postbode wachten. Tegelijkertijd blijft BAPN ook bezorgd over een aantal leemtes in de huidige procedure. Daarom vraagt BAPN om na een jaar ook de uitvoering van deze controleprocedure te evalueren op basis van de ervaringen in de praktijk in 2022.

Kansen en uitdagingen voor het project Digibanken

E-inclusie is een hot topic. In het Jaarboek Armoede en Sociale Uitsluiting van 2020 schetste het Vlaams Netwerk tegen Armoede hoe het in Vlaanderen is gesteld met de toegang tot de digitale omgeving voor mensen in armoede. In een maatschappij waarin bijna iedere dienstverlening volop digitaliseert, heeft maar liefst 34% van de huishoudens met een inkomen lager dan 1.200 euro geen breedbandinternet. Bij de huishoudens met een inkomen van minstens 3.000 euro netto is dat slechts bij 2% het geval. Deze cijfers betreffen de periode vóór de coronacrisis.

Vlaams Netwerk tegen Armoede stelt noodplan voor in strijd tegen stijgende huurprijzen

De huurprijzen bereiken nieuwe recordhoogtes, zo blijkt uit de CIB-Huurbarometer. Huurders met een laag inkomen voelen deze crisis het hardst. Net in het goedkoopste marktsegment is de krapte het grootst. Daardoor moeten mensen overleven in slechte woningen, die ook nog eens een torenhoge energiefactuur opleveren. Of hoe wooncrisis en energiecrisis elkaar versterken. “We roepen de Vlaamse Regering op om een noodplan uit te rollen in de strijd tegen de stijgende huurprijzen. Mensen in armoede uit onze 57 verenigingen hebben een aantal voorstellen uitgewerkt op korte en lange termijn voor de sociale én de private huurmarkt”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Vlaams Netwerk tegen Armoede. De wachtlijst van 170.000 gezinnen voor een sociale woning moet dringend korter worden.

De armoedecijfers blijven hardnekkig stabiel

Elk kind droomt ervan te kunnen opgroeien in een warme omgeving met een goed dak boven het hoofd. Helaas is dat voor één op de vijf kinderen in ons land niet de realiteit. "Mensen in armoede worden wel gehoord, maar dat is soms schijnparticipatie", zegt Heidi Degerickx. Als algemeen coördinator van het Vlaams Netwerk tegen Armoede geeft Heidi, samen met ervaringsdeskundige en stafmedewerker Cindy Van Geldorp, een stem aan mensen in armoede. Ze gaven een interview in het februarinummer van De Bond, het magazine van De Gezinsbond.

Mooie samenwerking tussen CLB en De Vrolijke Kring in Ronse

Met het oog op de ‘Dag van de CLB-medewerker’ op 3/2 ging het Vlaams Netwerk tegen Armoede in gesprek met Vrij CLB Zuid-Oost-Vlaanderen en De Vrolijke Kring in Ronse. CLB-medewerkers Jo Bundervoet en Jasper Clepkens, en Lucile Delghust en Leen Vandenhaute van de armoedevereniging vertellen vol vuur over hun geschiedenis samen en hun mooie samenwerking.

Maatregelen om hoge energiefactuur in te dijken zijn goed op korte termijn, maar niet goed genoeg

Dinsdagnacht 1/2/2022 werden de maatregelen bekendgemaakt om de hoge energieprijzen in te dijken. Een goede zaak dat de tijdelijke uitbreiding van het sociaal tarief naar in totaal 1 miljoen gezinnen er komt tot 1 juli. Maar we blijven pleiten voor een structurele verankering. De energieprijzen blijven onbetaalbaar voor mensen onder of net boven de armoedegrens.

Netwerk tegen Armoede zoekt een beleidsmedewerker Inkomen

Het Netwerk tegen Armoede zoekt een beleidsmedewerker Inkomen (80% of 100%). Als beleidsmedewerker voor het thema Inkomen lever je een directe bijdrage aan ons streven om iedereen een inkomen boven de armoedegrens te garanderen en dus het recht op een menswaardig bestaan. Je werkt vanuit een gedragenheid van mensen in armoede, de leden van het netwerk, het team en het bestuur. Je bent verantwoordelijk voor netwerking, dossieropbouw, beleidswerk en vorming voor het domein inkomen, sociale bescherming en schulden. Je werkt nauw samen met andere collega’s van het Netwerk tegen Armoede.

Rechten van mensen in armoede steeds meer onder druk

Het Netwerk tegen Armoede blikt jaarlijks terug op de opvallendste ontwikkelingen en trends in de verenigingen waar armen het woord nemen. 33 van de 57 verenigingen in Vlaanderen en Brussel namen deel aan de bevraging over 2021. Het was opnieuw een uitdagend jaar. Ook in 2021 bleven de hulpvragen pieken bij de verenigingen, en die waren al veel hoger in 2020. Voor 2021 zegt nog eens de helft van de respondenten meer hulpvragen te krijgen. De vragen gingen vooral over de coronacrisis, noodhulp, psychische hulpverlening, huisvesting, energie … Gelukkig konden de verenigingen hun deuren terug meer openen en werkten ze ook meer outreachend. Mensen in armoede maakten zich het meeste zorgen over hun huisvesting, energiefactuur, gebrek aan inkomen, eenzaamheid en bereikbaarheid van (online) diensten.

14e Armoedebarometer

De 14de Armoedebarometer, die werd voorgesteld op 20/1/2022, zet armoede terug in de “spotlights”: over armoede mag men niet meer zwijgen. Armoede vraag degelijk beleid en effectieve uitwerking van het armoedebeleid. Armoede blijft in Vlaanderen hangen rond 10%. Ook op Belgisch niveau verandert er amper iets. De 14de Armoedebarometer toont aan dat de samenleving niet gul is, integendeel. Het “tekort hebben” is voor gezinnen in of nabij armoede een dagelijks verhaal. Er is een Vlaanderen/België waar het goed gaat, er is een Vlaanderen/België dat probeert te overleven. Over armoede mag niemand meer zwijgen. Decenniumdoelen vraagt degelijk en effectief beleid.

Investeren in sociale en private huurmarkt

Begin januari 2022 werd een aantal voorstellen gelanceerd om de wooncrisis in Vlaanderen op te lossen. Het Netwerk tegen Armoede vindt de voorstellen om verschillende redenen problematisch. Om de wooncrisis op te lossen, moet niet minder maar meer in sociale woningen geïnvesteerd worden. En het recht op wonen van sociale huurders beperken zal misschien de wachtlijsten op papier inkorten, maar in de realiteit geen enkel woonprobleem oplossen. De ‘werkbekwame huurder’ die terug naar de private markt wordt gestuurd, beschikt vaak niet over voldoende middelen om een degelijke woning op de private markt te huren. Veel mensen in een kwetsbare situatie zijn afhankelijk van tijdelijke, precaire jobs met een laag loon. De kans is groot dat veel huurders die terug naar de private markt moeten, toch terug in de problemen komen.

We willen de voorstellen aangrijpen als een kans om het debat te voeren over investeringen in sociale en private huurmarkt. Het Netwerk tegen Armoede is al langer vragende partij, samen met andere organisaties, voor meer en ambitieuzere investeringen in de private huurmarkt. We verzamelden een aantal aanbevelingen in de nota "Investeren in sociale en private huurmarkt"

Verlaging BTW-tarief energie geen oplossing op lange termijn

“De verlaging van het btw-tarief kan in het beste geval op korte termijn financiële ademruimte geven aan mensen met een laag inkomen, maar brengt op lange termijn niets bij”, zeggen het Vlaams Netwerk tegen Armoede en SAAMO in een gezamenlijke reactie op 13/1/2022. Die verlaging veroorzaakt een indexsprong doordat de index minder snel stijgt. De energieprijzen worden afgeremd, maar andere prijzen niet, waardoor mensen met een uitkering op termijn zelfs aan koopkracht dreigen te verliezen. De uitbreiding van het sociaal tarief is de enige manier om mensen met een laag inkomen stabiliteit te geven en te beschermen tegen de onbeheersbare energieprijzen.