Open brief: Kiezen de nieuwe regeringen eindelijk voor geïntegreerd openbaar vervoer?

Al jaren vragen mobiliteitsexperts en sociale organisaties om het openbaar vervoer in België te verbeteren. De nieuwe regeringen moeten samen werk maken van aantrekkelijk openbaar vervoer door treinen, trams en bussen naadloos op elkaar te laten aansluiten en dat met één geïntegreerd en betaalbaar tarief. Want ons land staat op een keerpunt. Sinds juni 2023 was iedere maand wereldwijd de warmste ooit. Klimaatprofessor Wim Thiery (VUB) spreekt van een
“klimaatnoodtoestand”. We breken ook voortdurend filerecords. Tegelijkertijd bevindt het openbaar vervoer zich in woelig vaarwater. De stiptheid bij de NMBS blijft ondermaats. De Lijn worstelt in alle hevigheid met de gevolgen van jarenlange besparingen. Een aantal personen en organisaties, waaronder het Netwerk tegen Armoede, trekt aan de alarmbel en schreef een open brief aan de nieuwe regeringen van ons land.

Sociaal beleid WERKT, afbouwbeleid zal armoede doen stijgen

Op vraag van Decenniumdoelen en de Denktank Minerva heeft Wim Van Lancker (KU Leuven) verder gebouwd op een eerder rapport over ‘de lage middenklasse in België’, waarin we de periode 1985-2016 beschouwden. Toen moesten we nog vaststellen dat de verschillende inkomensklassen in België steeds verder uit elkaar groeien, en dat de inkomenskloof tussen mensen in armoede en de rest van de samenleving steeds dieper werd. De centrale dynamiek was er één van toenemende polarisatie. We konden toen ook vaststellen dat het tweeverdienersmodel duidelijk de norm is geworden om een voldoende inkomen te waarborgen. In dit nieuwe rapport kijken we meer in het bijzonder naar de periode 2018-2022: we vergelijken dus de situatie in België na de impact van de corona- en energiecrisis met de situatie voordien. Vanuit de analyse van de cijfers doen we enkele opvallende vaststellingen.

Zes principes voor sterke regeerakkoorden

De Verenigde Verenigingen, het netwerk en de spreekbuis van middenveldorganisaties in Vlaanderen, komt naar buiten met zes principes voor de politici die aan zet zijn om nieuwe regeringen te vormen. Als middenveldorganisaties vinden we het belangrijk om in deze fase van de regeringsonderhandelingen met verenigde stem op te komen voor de honderdduizenden mensen die we vertegenwoordigen.

Sterk Vrouwenwerk: richting een duurzame job voor vrouwen in armoede

Op 3/7/2024 hebben het Netwerk tegen Armoede en de progressieve vrouwenbeweging ZIJkant een toolkit en een podcast van Sterk Vrouwenwerk voorgesteld. Daarin formuleren ze aanbevelingen voor beleidsmakers, werkgevers en trajectbegeleiders om vrouwen in armoede aan een duurzame job te helpen. Met het project Sterk Vrouwenwerk begeleidden beide organisaties gedurende anderhalf jaar twee groepen vrouwen uit Antwerpen en Gent in het vinden én houden van een job bij Colruyt Group. Tijdens dit traject brachten ze drempels in kaart en zochten samen met het retailbedrijf naar oplossingen.

Wordt onderwijs een luxe?

Vlaanderen is een van de rijkste regio’s ter wereld. Maar dat betekent niet meteen dat we een uitstekend onderwijssysteem hebben met gelijke kansen voor iedereen. Al te vaak bepaalt de plaats waar je wieg staat je toekomst. Heel wat gezinnen ondervinden dagelijks stress door ontelbare financiële drempels en structurele uitsluiting. Daarom dringt een kostenbewust schoolbeleid zich op. Zo weten ouders waaraan zich te verwachten als de schoolfactuur komt. Aan het eind van dit schooljaar lopen al facturen binnen voor de start van het volgende. Daarom roepen we alle scholen op om deel te nemen aan de Boekencheck in september zodat elke leerling op 1/9 kan starten met het nodige leermateriaal. Elke leerling verdient het recht op kansrijk en betaalbaar onderwijs. Onderwijs is geen luxe!

Effen de weg naar de stembus: leidraad voor lokale besturen

Effen de weg naar de stembus. Hoe maak je stemmen voor mensen in armoede toegankelijk? Een leidraad voor lokale besturen.

Leo stapt Te voet dwars door België in strijd tegen armoede

Op 13/6/2024 is Leo Vercauteren (70) vertrokken voor een wandeltocht dwars door België ten voordele van de strijd tegen armoede. Hij heeft zo'n 4.600 km voor de boeg door 581 steden en gemeenten van ons land. Plaats van vertrek was de armoedevereniging Erm 'n Erm in Tienen. Met zijn tocht wil hij mensen oproepen om organisaties te steunen die pleiten voor structurele oplossingen om armoede aan te pakken. Voor Vlaanderen en Brussel zijn dat het Netwerk tegen Armoede en de 61 lokale verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen. Voor Wallonië is dat Réseau Wallon de Lutte contre la Pauvreté. Wat een mooi gebaar van verbinding en solidariteit!

Hoe het recht op wonen in Vlaanderen werd uitgehold

Kwetsbare huurders geraken steeds moeilijker aan een sociale woning. Ze krijgen het ook steeds moeilijker om die woning te houden. Bevoegd Vlaams minister Matthias Diependaele heeft gekozen voor een harde aanpak, in woord en daad. Maar daarmee neemt de woonnood niet af en geraakt de wooncrisis in Vlaanderen niet opgelost. Het magazine Apache publiceerde op 7/6/2024 een onderzoek naar 10 jaar woonbeleid in Vlaanderen en vulde het aan met interviews met sociale huurders.

Gratis schoolmaaltijden zijn onvoldoende hefboom in strijd tegen armoede

Onderwijs kan een belangrijke hefboom zijn om de armoedecirkel te doorbreken. Schoolteams kunnen namelijk echt het verschil maken voor gezinnen in armoede. Leerkrachten en schooladministraties vangen enorm veel signalen op, bijvoorbeeld onbetaalde schoolfacturen, steeds dezelfde leerlingen die niet mee op uitstap gaan of zonder boeken in de klas zitten en huiswerk dat niet gemaakt wordt. Een van de vele signalen die schoolteams opvangen zijn ongezonde lunchboxen op school. Het Netwerk tegen Armoede is van oordeel dat het belangrijk is na te gaan wat er achter de signalen zit. Er gaat namelijk al heel veel aan vooraf vooraleer een ouder de schoolrekening niet betaalt of zijn/haar kind met ongezonde voeding naar school laat gaan. De mogelijkheid tot maaltijden op school biedt een belangrijke kans binnen het algemeen welzijnsbeleid. De positieve effecten voor gezinnen mogen niet onderschat worden, maar de randvoorwaarden ook niet. Maaltijden op school mogen echter niet herleid worden tot armoedebeleid. Daarvoor zijn er structurele maatregelen nodig die gezinnen in staat stellen de armoedecirkel te doorbreken. De 24 speerpunten uit ons memorandum bieden hiertoe een goede start.

Een menswaardig bestaan is geen luxe!

Over exact een week weten we hoe de kaarten zijn geschud van de regionale, federale en Europese verkiezingen. Het Netwerk tegen Armoede volgt op de voet welk effect de verkiezingsuitslagen kunnen hebben op het leven van gezinnen in armoede. Hun rechten staan immers steeds meer onder druk. De koopkracht aan de onderkant van de samenleving is de voorbije maanden gekelderd, dat hebben recente onderzoeken aangetoond. “We lezen hoeraberichten over de dalende armoedecijfers. Helaas is de realiteit dat vandaag nog steeds een half miljoen Vlamingen in armoede leven, waaronder steeds meer kinderen en jongeren. (bron: Statbel) Dat is een zeer zorgwekkende evolutie. Dak- en thuisloosheid wordt een groeiend probleem. Kortom, een menswaardig bestaan is geen luxe, het is een basisrecht. De menselijkheid van een samenleving kunnen we afmeten aan hoe ze met de meest kwetsbare burgers omgaat”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx.

Betonne Jeugd wint Prijs Armoede Uitsluiten 2024

Betonne Jeugd heeft op 30/5/2024 de Prijs Armoede Uitsluiten 2024 van Welzijnszorg in de wacht gesleept. De vereniging werkt met jongeren in dak- en thuisloosheid en begeleidt hen in de zoektocht naar een woning. De prijs werd dit jaar voorbehouden voor een organisatie die werkt rond dak- en thuisloosheid en zich inzet voor het recht op wonen voor iedereen. VRT NWS maakte een reportage over Betonne Jeugd.

Slechte woonkwaliteit zorgt voor ongelijke onderwijskansen en onderwijsachterstelling

Woonzaak, waar het Netwerk tegen Armoede deel van uitmaakt, en een coalitie van leerkrachten, gezondheidszorgprofessionals en werkers in de sociale sector, schrijven gezamenlijk een open brief om de aandacht en actie te vragen voor een urgente kwestie: de impact van kwaliteitsvol wonen op de studies en de algehele ontwikkeling van kinderen en jongeren.

"Mensen in armoede voelen zich vergeten"

Algemeen coördinator Heidi Degerickx was op 28/5/2024 te gast in De Ochtend op Radio 1 over betaalbare mobiliteit en openbaar vervoer. En ook over hoe klimaatbeleid ook sociaal beleid moet zijn. Ze deed een oproep aan de kandidaten voor de verkiezingen in 2024 om te luisteren naar de stem van mensen in armoede.

Laagste inkomens verloren voorbije jaar bijna 7 procent aan koopkracht

De laagste inkomens hebben het voorbije jaar bijna 7 procent aan koopkracht verloren. Voor wie het financieel niet breed heeft, voelt het hard dat 100 euro nu nog maar 93 euro waard is. Twee mensen uit onze verenigingen getuigden in De Standaard van 17/5/2024 over hoe hun koopkracht is gedaald.

Leestip: 'Armoede uitgelegd aan mensen met geld'

Algemeen coördinator Heidi Degerickx nam het nieuwe boek 'Armoede uitgelegd aan mensen met geld' van Tim 'S Jongers onder de loep, samen met Noël Slangen. Knack publiceerde hun review op 17/5/2024.

Antwerpse armoedeverenigingen trekken aan alarmbel over drempels digitaal inschrijvingsregister sociale woningen

De helft van de kandidaat-huurders van Woonhaven dreigt van de wachtlijst voor een sociale woning geschrapt te worden. Daarom trekken de Antwerpse armoedeverenigingen van STA-AN vzw aan de alarmbel over de drempels van het digitaal Centraal Inschrijvingsregister (CIR) voor mensen in een kwetsbare positie. Bart Van Eeckhoven van PSC Open Huis reageerde in verschillende media op 6/5/2024.

Armoedebestrijding en klimaatrechtvaardigheid op de European Social Work Conference

Het Netwerk tegen Armoede nam op 25 en 26 april deel aan de European Social Work Conference in Brugge. Marlies d'Hertoge van het Netwerk en Stefan Goemaere van SAAMO namen deel aan een panelgesprek over klimaatrechtvaardigheid en armoedebestrijding. Heidi Degerickx hostte het panelgesprek.

één stem voor gelijke kansen

De politieke verkiezingen van 9 juni 2024 beloven een cruciaal moment te worden voor gelijke kansen in Vlaanderen. Daarom sloegen RoSa vzw, Vrouwenraad, çavaria, Kif Kif, GRIP vzw, het Netwerk tegen Armoede en Ella vzw de handen in elkaar. In aanloop naar de verkiezingen zullen de organisaties, elk vanuit onze eigen expertise, de partijprogramma’s van de zeven grootste Vlaamse partijen grondig analyseren. Op basis hiervan schrijven ze vijf thematische gelijkekansendossiers, waarin ze uiteenzetten hoe de thema’s gender, LGBTI+, racisme, handicap en armoede aan bod komen in de verschillende partijprogramma’s. Ze lichten uit welke knelpunten de partijen naar voren schuiven, hoe ze beogen werk te maken van gelijke kansen op deze gebieden en welke hiaten eventueel opvallen.

Lancering campagne Onderwijs is geen luxe, het is een basisrecht!

“Onderwijs is geen luxe, het is een basisrecht!” Dat is de centrale boodschap van de campagne van het Netwerk tegen Armoede en de 61 lokale verenigingen voor de Vlaamse verkiezingen van 9 juni. Onderwijs kan een hefboom uit armoede zijn, maar is dat momenteel niet. Voor 1 op 8 kinderen in Vlaanderen die opgroeien in armoede, biedt ons onderwijs niet de kans tot maximale zelfontplooiing.

WorkOut Poverty, dé corporate community die er werk van maakt.

Volgens de laatste gegevens van Statbel lopen meer dan 2,1 miljoen Belgen het risico op armoede of sociale uitsluiting. 5% van de bevolking met een job leeft ofwel onder de armoedegrens of flirt ermee. Er zijn nog nooit zoveel mensen aan het werk geweest, maar tegelijkertijd is het aantal werkenden met een laag inkomen sterk gestegen. Daarom lanceerde WorkOut Poverty op 18/4/2024 in Utopia Aalst een corporate community om samen met bedrijven de weg te effenen naar duurzame tewerkstelling. Ervaringsdeskundigen Cindy en Maria brachten er hun ervaringen in de zoektocht naar werk. Keynotespreker Elke Jeurissen had het over inclusief leiderschap met als titel “Jij bent niet de norm”. Tot slot getuigde Colruyt Group over hun samenwerking met het Netwerk tegen Armoede rond inclusie op hun werkvloer.

De verklaring van Terhulpen door de ogen van mensen in armoede

Op 15 en 16 april 2024 vond in Terhulpen de Conferentie over de Europese Pijler van Sociale Rechtenplaats. Ann Millis, ervaringsdeskundige, en Caroline Van der Hoeven, coördinator van het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) woonden de conferentie bij.

Lokale Bondgenotennetwerken kinderarmoede van start

Tussen 17 en 30 april 2024 vinden de startdagen van de Lokale Bondgenotennetwerken kinderarmoede plaats. Deze kaderen binnen de projectoproep van Vlaams minister van Armoedebestrijding Benjamin Dalle waarbij 45 Lokale Bondgenotennetwerken groen licht kregen. Een ondersteuningsteam, samengesteld uit het Departement Zorg, vzw deLink en het Netwerk tegen Armoede, zorgt voor de coördinatie van deze netwerken.

Tweedaagse vorming: naar een inclusief en armoedesensitief vrijetijdsaanbod

Kunnen deelnemen aan vrije tijd is een grondrecht. Toch kan bijna de helft van de Vlamingen in een kwetsbare positie zich niet veroorloven om wekelijks een klein bedrag uit te geven aan persoonlijke behoeftes van ontspanning of om regelmatig te participeren aan vrijetijdsactiviteiten zoals sport, film, concerten. Dit heeft te maken met tal van financiële, praktische, informatieve, digitale, sociale, én psychologische drempels die mensen in armoede ervaren. In dit opzicht worden lokale besturen, cultuurhuizen, sportclubs, jeugdwerkingen, en vakantieaanbieders de laatste jaren steeds duidelijker aangesproken op hun opdracht naar publieksdiversiteit en het bereik van kansengroepen. Het Netwerk tegen Armoede ontwikkelde daarom een tweedaags vormingstraject.

Zo'n 20.000 mensen in dak- en thuisloosheid in Vlaanderen in 2023

Vlaanderen telt ongeveer 20.000 dak- en thuislozen, waarvan zo’n 30 procent kinderen. Een krachtig signaal naar het beleid is nodig om dit aan te pakken! Aandacht voor huisvesting en een aangepast zorg- en welzijnsaanbod is cruciaal in de strijd tegen dak- en thuisloosheid. Er is niet alleen een stijging, maar ook een grote diversiteit binnen de groep die zich in een dak- en thuisloze situatie bevindt. Bovendien gaat dak- en thuisloosheid samen met andere (mentale) problemen. Dat leert een onderzoeksrapport van LUCAS KU Leuven en UCLouvain CIRTES in opdracht van de Koning Boudewijnstichting.

Een klimaatbeleid dat niemand achterlaat

Actievoerders van Greenpeace België projecteerden op maandag 25 en dinsdag 26 maart getuigenissen van gewone Belgen aan de hoofdkwartieren van politieke partijen en op publieke plaatsen in Brussel. In de video’s vertellen mensen over de uitdagingen waarmee ze in hun dagelijks leven worstelen door het gebrek aan doortastend en inclusief klimaat- en natuurbeleid in ons land. De actie trapt de ‘Ik verdien meer’-campagne af, waarmee de Belgische milieu- en natuurbeweging politici wil aansporen om van klimaat- en natuurbeleid dat niemand achterlaat een topprioriteit te maken in de volgende legislatuur. Ook het Netwerk tegen Armoede pleit voor een rechtvaardig klimaatbeleid en steunt deze campagne.

Vlaamse Regering katapulteert kinderopvang terug in de tijd door nieuwe voorrangsregels

De Kinderopvangzaak, een coalitie van 18 middenveldorganisaties, stapt naar het Grondwettelijk Hof tegen de nieuwe voorrangsregels in de kinderopvang van de Vlaamse Regering. Onze Vlaamse kinderopvang zal vanaf 1 april 2024 veel minder toegankelijk worden. Ongeveer 76% van onze kindjes gaan naar een kinderopvanginitiatief in de zogenaamde trap 2. Daar betalen ouders naargelang hun inkomen. De nieuwe voorrangsregels willen in deze trap vanaf nu absolute voorrang aan gezinnen die 4/5de werken of dagopleiding volgen. Intussen is ook het historische tekort aan kinderopvangplaatsen zo opgelopen dat tal van kinderen simpelweg in de steek gelaten worden. Toegankelijke, kwalitatieve kinderopvang is een kinderrecht.

Vijfde Interministeriële Conferentie Maatschappelijke integratie, Wonen en Grootstedenbeleid

Op 15/3/2024 vond de vijfde bijeenkomst van de Interministeriële Conferentie ‘Maatschappelijke integratie, Wonen en Grootstedenbeleid’ plaats. Het overleg tussen ministers van de verschillende beleidsdomeinen en bevoegdheidsniveaus heeft tot doel een sterk transversaal en structureel armoedebeleid te faciliteren. Onder leiding van het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) brachten alle regionale armoedenetwerken hun gemeenschappelijke aanbevelingen en speerpunten voor de komende verkiezingen. We schoven specifiek 6 actiedomeinen naar voor: het belang van participatie van mensen in armoede, het recht op werk en een inkomen boven de armoedegrens, een sociaal rechtvaardige klimaattransitie door het pact wonen-energie, specifieke maatregelen voor mensen zonder wettig verblijf, het aanpakken van de digitale kloof en ten slotte het belang van de Europese Kindgarantie als hefboom voor de preventie van armoede bij kinderen en hun gezinnen.

Forumdag: Leve de democratie?!

Leve de democratie?! Zo heette de Forumdag op 13/3/2024 waar we samen aan de slag gingen met het thema verkiezingen. We onderzochten de weg naar de stembus: waar zijn er drempels? We werden zelf woordvoerder of voor even burgemeester. We maakten onze speerpunten bekend en stelden een actieplan op. We weten het zeker: onze stem is cruciaal!

Startevenement corporate community WorkOut Poverty op 18/4/2024

Het Netwerk tegen Armoede is een leidende organisatie in de strijd tegen armoede. Eén van onze doelen is een duurzame job voor iedereen als hefboom uit armoede. Om dit te bereiken, gaan we in dialoog met bedrijven en organisaties. We brengen expertise samen en maken de Vlaamse arbeidsmarkt rond dit thema inclusiever. Op donderdag 18/4/2024 brengen we werkgevers en armoedeverenigingen samen voor de start van WorkOut Poverty, dé corporate community die er werk van maakt, in Utopia Aalst.

Armoedebarometer 2024

Decenniumdoelen analyseert elk jaar de armoedecijfers. Veldwerkers, armoedeverenigingen, vrijwilligers van de voedselbanken en mensen in armoede vullen de cijfers aan met verhalen over het leven in armoedesituaties. Vandaag staan we voor een cruciale keuze. Een keuze voor meer of minder gelijkheid, voor meer of minder armoede, voor de erkenning van sociale grondrechten. De nasleep van corona, de energiecrisis, de sociale en economische onzekerheid en de klimaatcrisis verplichten de samenleving te kiezen voor solidariteit en herverdeling, als de enige juiste antwoorden voor een leefbare samenleving. Met deze 17e Armoedebarometer geeft Decenniumdoelen een actualisatie van de armoedecijfers en presenteert ook “twaalf werken voor een moedig beleid” in aanloop van de verkiezingen in juni. Armoede in Vlaanderen stabiliseert 3e jaar op rij. Gericht armoedebeleid kan werken, maar moet versterkt verder gezet worden. Tegelijk dringen fundamentele beleidskeuzes zich op.