Mensen uit armoedeverenigingen gaan in dialoog met minister Lalieux

Op initiatief van BAPN (Belgisch Netwerk Armoedebestrijding) ging federaal minister Karine Lalieux, bevoegd voor armoedebestrijding, op 31 januari 2023 in gesprek met mensen met armoede-ervaring uit Brusselse, Vlaamse en Waalse verenigingen. Ze bespraken de implementatie van het federaal plan tegen armoede en ongelijkheid. Dit plan is essentieel voor de armoedestrijd in België, gezien het richting geeft en de maatregelen omvat voor het beleid op het federaal niveau.

De Robin-pas verlaagt de drempel niet

Uit onderzoek bleek dat de Robin-pas, een initiatief dat moet helpen bij het betalen van de schoolrekening van kwetsbare gezinnen, amper gebruikt wordt. De drempel om zo'n pas aan te vragen en te gebruiken is dan ook hoog. Het Netwerk tegen Armoede reageert.

Startdag 2023: Met een toekomstblik het nieuwe jaar in

Maar liefst 145 mensen uit 32 verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen, kwamen samen om het nieuwe jaar goed in te zetten op onze Startdag 24 januari. Dat we dit jaar 20 jaar zullen bestaan, lieten we niet onbesproken. De Startdag was de ideale manier om naar de toekomst en naar onszelf te kijken. Aan de hand van verschillende originele workshops kwamen we meer te weten over elkaars toekomstdromen. Daarnaast gingen we in gesprek over wat een vereniging betekent voor ons en hoe we de leefwereld van iemand in armoede zichtbaar kunnen maken op een creatieve manier. Het was een inspirerende dag die veel energie gaf om te blijven strijden tegen armoede. 

Taalachterstand koalatest: Geef een podium aan experts

De taalachterstand van onze kleuters blijft de gemoederen beroeren. Uit de koala-taalscreening blijkt dat 14% van de kleuters nood heeft aan extra taalondersteuning en 4% aan een intensieve begeleiding. Die cijfers zijn niet nieuw. Vorig jaar, bij de eerste afname van deze test, bleek dat 15% van de kleuters een taalachterstand voor Nederlands had. Er wordt met de vinger gewezen naar wie de schuldige zou zijn: de ouders, de scholen of de maatschappij. Met het Netwerk tegen Armoede opteren we ervoor om een podium te geven aan experten die met positieve oplossingen komen. Er zijn inspirerende voorbeelden door onze eigen verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen.

Vlaams minister Benjamin Dalle erkent 7 bijkomende verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen

Vlaanderen kent al sinds het armoededecreet in 2003 een structureel kader om de participatie van mensen in armoede aan het beleid te verzekeren. In 2009 werd hier uitvoering aan gegeven met onder meer de erkenning en subsidiëring van verenigingen waar armen het woord nemen. Sinds de laatste uitbreiding in 2013 werden er 52 van deze verenigingen erkend en gesubsidieerd. Dit voorjaar besliste de Vlaamse Regering om dit aantal op te trekken tot 58. Op 5/12/2022 maakte minister Dalle bij Doucheflux bekend welke 7 verenigingen vanaf 2023 een erkenning en bijhorende subsidiëring ontvangen: Compagnie & Co uit Lommel, Uit het Niets uit Vilvoorde, Kinderfonds De Tondeldoos uit Dendermonde, Doucheflux uit Anderlecht, Het Vonkje uit Beringen, Jong Gent in Actie uit Gent en VLOS uit Sint-Niklaas.

Onderwijs voor alle lagen van de samenleving

Afgelopen week kopten de Vlaamse kranten dat het lerarentekort scholen met kwetsbare kinderen het hardst treft. Dit bleek uit een analyserapport dat KU Leuven maakte op basis van de niet-ingevulde schoolopdrachten voor de 1.500 basisscholen van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. Het lerarentekort vormt vast en zeker een bedreiging voor het onderwijs van alle leerlingen. Het is echter nóg een groter gevaar voor de onderwijskansen en toekomst van de meest kwetsbaren, namelijk kinderen met laaggeschoolde moeders of waarvan de thuistaal niet het Nederlands is. Openstaande vacatures voor leerkrachten geraken immers het moeilijkst ingevuld in scholen met veel kwetsbare leerlingen. LEVL en Netwerk tegen Armoede pleiten daarom voor een beleid dat daadkrachtig en ambitieus wil inzetten op effectieve gelijke onderwijskansen, los van crisissen.

Onderwijs en armoede

Er is een groeiende aandacht voor armoede binnen het onderwijs. En terecht, want maar liefst 1 op de 8 Vlamingen wordt in kansarmoede geboren. Leerlingen in een kwetsbare situatie ondervinden meer moeilijkheden op school. Een te hoge boekenfactuur, stress waardoor ze zich moeilijk kunnen concentreren en geen stille plekken om huiswerk te maken zorgen voor slechte punten. Wanneer leerkrachten niet verder kijken dan hun prestaties, komen ze al snel in het watervalsysteem terecht of stoppen ze met school. Hoewel er gesproken wordt over gelijke onderwijskansen, zien we dit niet wanneer de bel gaat. Onderwijs kan armoede niet oplossen, maar wel het verschil maken. Directeurs merken steeds vaker op dat leerlingen met niet aangepaste kledij of ongezonde voeding op school komen. Ze gaan vaak zelf op zoek te gaan naar oplossingen, maar even vaak weten ze niet waar te beginnen, welke maatregelen het verschil maken en hoe ze armoede kunnen herkennen. Het Netwerk tegen Armoede ondersteunt scholen in hun zoektocht naar hoe zij het verschil kunnen maken in de strijd tegen armoede.

Netwerk tegen Armoede en Vlaamse Scholierenkoepel vragen betaalbaar secundair onderwijs

De Vlaamse Scholierenkoepel stelde een adviesrapport op om meer gelijke kansen te creëren in het onderwijs. Een onmiddellijke bevriezing van de schoolkosten, gratis openbaar vervoer en een maximumfactuur zijn enkele standpunten. Het Netwerk tegen Armoede is blij dat er aandacht is voor het recht op onderwijs. Algemeen coördinator Heidi Degerickx gaf in De Ochtend van Radio1 op 21 november een reactie. Op 22 november was Ingrid, ervaringsdeskundigde uit één van onze verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen, te zien op VTM nieuws over de hoge schoolkosten.

Kinderarmoede vraagt structurele aanpak op verschillende domeinen

In het weekend van 22 en 23/10 waren algemeen coördinator Heidi Degerickx en ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp te zien op Vlaamsparlement.tv in het programma Het Gesprek, naar aanleiding van het actuadebat over kinderarmoede op 19/10/2022.

Armoede is als een spinnenweb waarin alles met elkaar verweven is

Op de Werelddag van Verzet tegen Armoede op 17 oktober lanceerde de VRT een video met Linde Merckpoel en ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp. Ze vergelijken er armoede met een spinnenweb waarin alles met elkaar verweven is. Een probleem komt nooit alleen, maar gaat vaak gepaard met problemen op andere vlakken. Zo is het voor mensen in armoede vaak moeilijk uit het spinnenweb te geraken. Cindy getuigt in de video wat dat voor haar betekende en hoe ze er is uitgeraakt.

Kwaliteitsalliantie voor toegankelijk lesmateriaal

10 oktober 2022 was het Netwerk tegen Armoede aanwezig tijdens de voorstelling van de langverwachte Kwaliteitsalliantie door Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts in Don Bosco in Halle. Het Netwerk tegen Armoede ondertekende - als een van de educatieve partners in het proces - de 12 engagementen en oproepen tot engagementen (acties die op middellange termijn de kwaliteit van de lespraktijk kunnen optimaliseren). Kwaliteit verliest echter haar betekenis wanneer je zonder boeken in de klas moet zitten. Het Netwerk tegen Armoede is dan ook blij dat de educatieve partners in de Kwaliteitsalliantie een oproep doen aan de rechtstreeks verantwoordelijken om ervoor te zorgen dat alle leerlingen op 1 september beschikken over de nodige leermiddelen. We hopen dan ook dat de boekendistributeurs ingaan op deze oproep en mee aan tafel komen zitten.

Iedereen een laptop op school, en toch blijft boekenfactuur even hoog: in elke klas zit leerling die schoolboeken niet kan betalen

De resultaten van de #Boekencheck 2022 zijn binnen en tonen alarmerende cijfers: 5,12% van de gescreende leerlingen zit momenteel zonder boeken in de klas (los van leveringsproblemen). Dit is maar liefst 2,17% meer dan vorig jaar. Laat dit een signaal zijn naar de overheid dat er nog werk is aan gelijke onderwijskansen.

Klaar voor de start op 1/9! Of toch niet helemaal?

Het einde van de vakantie nadert. Op veel plaatsen staan de boekentassen al klaar, geheel volgens de trends voor het nieuwe schooljaar: een fluffy pennenzak, een herbruikbare drinkbus en netjes gekafte boeken (liefst een neutrale kleur met een streepje goud).
Laten we aan de vooravond van het schooljaar 2022-2023 eens stilstaan bij al die leerlingen van wie de boeken nog niet gekaft zijn. Niet omdat ze goud geen mooie kleur vinden of omdat ze hun boeken niet willen kaften, maar simpelweg omdat ze geen boeken hebben. Voor het Netwerk tegen Armoede moeten alle kinderen en jongeren gelijk aan de start kunnen komen.
Knack publiceerde ons standpunt op de website aan de vooravond van de start van het schooljaar op 31/8.

Meer gezinnen maken zich zorgen nu 1 september dichterbij komt

Meer gezinnen maken zich zorgen nu 1 september dichterbij komt. Er is een toenemende trend bij middelbare scholen om de boekenverkoop uit handen te geven. Drie op de vier leerlingen krijgen hun schoolboeken vandaag al rechtstreeks via een commerciële boekenleverancier. Die bedrijven hebben commerciële belangen en hebben geen enkele band met de ouders. Het Netwerk tegen Armoede waarschuwde voor oplopende schoolfacturen in Het Nieuwsblad op 26/8/2022.

Leerachterstand inhalen moet tijdens lessen gebeuren, niet in zomerscholen

Tijd voor twee lange maanden vakantie! Of toch niet? Zomerscholen zijn een blijver volgens minister Weyts. Nieuw dit jaar is dat ook kleuters vanaf 5 jaar welkom zijn. Het Netwerk tegen Armoede hoopt dat de jongeren niet vergeten worden want leerlingen uit het secundair onderwijs worden moeilijker bereikt. Een samenwerking met bestaande initiatieven die voor een brede groep bereikbaar zijn (bv speelpleinwerking), kan hiervoor een oplossing bieden. Deze samenwerking zou ook het recht op vrije tijd kunnen onderstrepen. De organisatie van een zomerschool moet daarnaast een realistische kijk hebben op het inhalen van een leerachterstand. Het vermijden of verbeteren van een leerachterstand moet tijdens de lessen gebeuren. Zeker gezien het feit dat een grote groep leerlingen niet bereikt wordt, kan het niet de bedoeling zijn om zomerscholen te gaan beschouwen als een structurele remediëring.

Vervroegd uitbetalen schooltoelage goed nieuws voor mensen met beperkt budget

Het vervroegd uitbetalen van de schooltoelage is goed nieuws voor gezinnen met een beperkt budget. September is altijd een kritieke maand met hoge schoolkosten terwijl de schooltoelage op zich laat wachten. Het Netwerk tegen Armoede is dan ook blij met deze beslissing. De kostprijs van een opleiding mag geen drempel zijn voor kinderen en jongeren om hun droom(job) na te jagen.

Steeds meer meisjes thuis van school omdat ze hun maandverband niet meer kunnen betalen

Er dreigt een nieuwe groep ‘armen’ te ontstaan onder jonge meisjes. Armoedeorganisaties en scholen zien steeds meer jongvolwassenen die hun menstruatieproducten niet meer kunnen kopen en daardoor geregeld wegblijven van school.

Wat na de pandemie? Signalen en aanbevelingen na 2 jaar corona

Twee jaar coronacrisis weegt zwaar op de samenleving, op elke mens. Voor mensen die al in armoede leefden of kwetsbaar waren, heeft de crisis er extra zwaar op ingehakt. Van begin 2020 verzamelde het Netwerk tegen Armoede signalen en getuigenissen over de impact op het leven van mensen in armoede. Na twee jaar is de crisis helaas nog niet helemaal bezworen. Intussen komen daar de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne bovenop en worden de gevolgen op middellange en langere termijn duidelijk. De structurele problemen die de coronacrisis op scherp stelde verdienen ook structurele oplossingen en maatregelen. De signalenbundel beschrijft de situatie na twee jaar coronacrisis en bevat signalen en ervaringen van mensen in armoede uit de verenigingen, maar ook aanbevelingen rond zeven thema’s: inkomen, sociaal isolement en vrije tijd, communicatie en toegankelijkheid van diensten, zorg en gezondheid, onderwijs, wonen en lokaal sociaal beleid.

Netwerk tegen Armoede zoekt een beleidsmedewerker Onderwijs

Het Vlaams Netwerk tegen Armoede zoekt een beleidsmedewerker Onderwijs en armoede (80% tot 100%). Als beleidsmedewerker voor het thema Onderwijs lever je een directe bijdrage aan het garanderen van gelijke onderwijskansen voor alle kinderen en het doorbreken of voorkomen van de armoedecirkel bij gezinnen die op of onder de armoedegrens leven. Onderwijs kan een cruciale hefboom zijn in het doorbreken van armoede en het verhogen van de kansen van kinderen om een menswaardig en vervullend bestaan te leiden. Je werkt nauw samen met andere collega’s van het Netwerk tegen Armoede en onze 57 verenigingen. Deadline: 11 april 2022

Een warme schoolmaaltijd voor elk kind: een goed idee?

Het Netwerk tegen Armoede stelt een grote nood aan betaalbare warme maaltijden op school vast. Die nood is altijd al groot geweest bij kwetsbare gezinnen maar evenzeer bij gezinnen met voltijds werkende ouders. Het gezinsbudget staat alsmaar meer onder druk door de stijgende levensduurte, woon- en energieprijzen, en dat heeft helaas ook gevolgen voor wat er in de brooddoos van de kinderen zit. Door de coronacrisis beslisten scholen tijdelijk warme maaltijden te schrappen. Maar nu het weer mag, kiezen er ineens tientallen voor een definitieve stop. Dat is jammer, want voor kinderen in kansarmoede zijn zulke warme maaltijden noodzakelijk.

Mooie samenwerking tussen CLB en De Vrolijke Kring in Ronse

Met het oog op de ‘Dag van de CLB-medewerker’ op 3/2 ging het Vlaams Netwerk tegen Armoede in gesprek met Vrij CLB Zuid-Oost-Vlaanderen en De Vrolijke Kring in Ronse. CLB-medewerkers Jo Bundervoet en Jasper Clepkens, en Lucile Delghust en Leen Vandenhaute van de armoedevereniging vertellen vol vuur over hun geschiedenis samen en hun mooie samenwerking.

Rechten van mensen in armoede steeds meer onder druk

Het Netwerk tegen Armoede blikt jaarlijks terug op de opvallendste ontwikkelingen en trends in de verenigingen waar armen het woord nemen. 33 van de 57 verenigingen in Vlaanderen en Brussel namen deel aan de bevraging over 2021. Het was opnieuw een uitdagend jaar. Ook in 2021 bleven de hulpvragen pieken bij de verenigingen, en die waren al veel hoger in 2020. Voor 2021 zegt nog eens de helft van de respondenten meer hulpvragen te krijgen. De vragen gingen vooral over de coronacrisis, noodhulp, psychische hulpverlening, huisvesting, energie … Gelukkig konden de verenigingen hun deuren terug meer openen en werkten ze ook meer outreachend. Mensen in armoede maakten zich het meeste zorgen over hun huisvesting, energiefactuur, gebrek aan inkomen, eenzaamheid en bereikbaarheid van (online) diensten.

Nieuw coronabeleid wordt aanslag op portemonnee

Door de versoepelde quarantaineregels met meer zelftesten zullen mensen dieper in de buidel moeten tasten. In Vlaanderen leeft 1 op de 10 in armoede. Voor mensen in armoede is elke euro die ze extra moeten uitgeven een euro te veel, ook al betalen mensen met een verhoogde tegemoetkoming maar 1 euro voor een zelftest. Heidi Degerickx, coördinator van het Netwerk tegen Armoede, reageert in Het Nieuwsblad en De Standaard van 6/1/2022.

Koningin Mathilde ontmoet het Brugfigurenproject op Sinterklaasdag

Zoals ieder jaar vieren vele gezinnen In België op 6 december Sinterklaas. Voor gezinnen die in armoede leven, is dit echter vaak een moeilijke en stresserende dag. Zij hebben immers niet de middelen om hun kinderen op deze dag extra te verwennen. Zij willen niets liever dan dat hun kinderen zich op deze dag niet uitgesloten voelen en dat ze net zoals de andere kinderen niet vergeten werden door de Sint. Dit is jammer genoeg niet altijd mogelijk.
Daarom ging Koningin Mathilde vandaag, samen met UNICEF België en de regionale netwerken tegen armoede verenigd in het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN), in gesprek met families en jongeren in armoede. In navolging van dit bezoek roepen BAPN en UNICEF België beleidsmakers op om structurele oplossingen te bieden voor de hoge kinder- en gezinsarmoede in ons land.
(foto: UNICEF België)

Buitenschoolse Opvang en Activiteiten als sterke schakel van geïntegreerd lokaal beleid

Het Vlaams Netwerk tegen Armoede, LEVL, de Gezinsbond en Demos hebben een gezamenlijks adviesnota uitgewerkt waar ze lokale besturen en hun partners willen aanmoedigen om buitenschoolse kinderopvang in te zetten als armoedebestrijder. Het nieuwe Decreet op de Buitenschoolse Opvang en Activiteiten (BOA) biedt lokaal kansen om bestaande (en nieuwe) activiteiten en diensten beter op mekaar af te stemmen in functie van optimale ontwikkelingskansen van kinderen en met extra aandacht voor kwetsbare kinderen. De strijd tegen gezinsarmoede lukt het best wanneer BOA een sterk onderdeel vormt van een geïntegreerde werking die de verbinding maakt tussen verschillende levensdomeinen zoals welzijn, werk/inkomen, gezin, vrije tijd, onderwijs en wonen. In de adviesnota, geïnspireerd op praktijken van Verenigingen Waar armen het Woord Nemen en andere basiswerkingen, stellen ze aan de lokale besturen en lokale aanbieders voor om een aantal belangrijke ambities na te streven ter realisatie van zo’n geïntegreerde aanpak voor kwetsbare kinderen en gezinnen.

Over leven in armoede: twee straffe getuigenissen van Tessa en Peter

Op de Werelddag van Verzet tegen Armoede op 17 oktober vragen verschillende organisaties aandacht voor de 2,3 miljoen Belgen die een risico op armoede of sociale uitsluiting lopen. De Morgen interviewde Tessa en Peter over wat dat betekent en welke impact armoede heeft. Lees de twee straffe getuigenissen van Tessa en Peter in de Morgen van 17/10/2021. "Velen denken dat het onze eigen schuld is."

Plak op kinderen in armoede niet al op voorhand een stigma

Naar aanleiding van de Werelddag van Verzet tegen Armoede op 17 oktober 2021 legde ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp in Libelle Mama uit wat kinderarmoede betekent en welk effect het heeft op het leven en de toekomst van kinderen.

Acties van armoedenetwerken op 17 oktober over heel het land vragen aandacht voor groeiende armoedeproblematiek

Op 17 oktober, de Werelddag van Verzet tegen Armoede, stellen de regionale netwerken
armoedebestrijding verenigd binnen het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) het onrecht aan de kaak dat armoede nog steeds is Volgens de laatste armoedecijfers leven in België maar liefst bijna 2 miljoen mensen in armoede of lopen zij een zeer groot armoederisico (18.9% van de ganse bevolking). Dit cijfer houdt nog geen rekening met de impact van de coronacrisis en de overstromingen in juli. Deze crisissen hebben net mensen in armoede het hardst getroffen. De grootste oversterfte door het coronavirus was bij mensen in armoede. Werknemers in precaire jobs waren het minst goed beschermd door de sociale zekerheid, door de grote stijging van de uitgaven voor basisgoederen (voeding, elektriciteit, gas,…) raakten vooral zij in de problemen om hun facturen en huur te betalen. De overstromingen hebben vooral lelijk huisgehouden in de wijken waar mensen in armoede leven. Dit hoeft ons niet te verbazen. Zij wonen immers in goedkope huurhuizen die vaak in minder goede staat zijn en zich bevinden in de wijken die het minst goed gelegen zijn.

Luister ook naar oplossingen van mensen in armoede

Algemeen coördinator Heidi Degerickx en ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp pleiten in Apache voor meer maatschappelijke participatie van mensen in armoede aan de vooravond van de Werelddag tegen Armoede op 17 oktober. Ze pleiten ervoor dat mensen hun stem meer kunnen laten horen. Mensen in armoede kunnen zelf ook mee nadenken over oplossingen voor de problemen waarmee ze te maken hebben.

Teken samen met mensen in armoede de krijtlijnen uit. Maak ruimte voor échte participatie

De Werelddag van Verzet tegen Armoede vindt jaarlijks plaats op 17 oktober. Het is dé gelegenheid bij uitstek om wereldwijd de armoedeproblematiek onder de aandacht te brengen. Het Netwerk tegen Armoede koos dit jaar het ‘recht op maatschappelijke participatie’ als centraal thema. Mensen in armoede hebben vaak met uitsluiting te maken. Dat is tijdens de coronacrisis nog meer op scherp gesteld doordat afstandsonderwijs vaak niet lukte, door een krappe behuizing tijdens de lockdown, door hogere prijzen voor basisproducten ... Mensen in armoede willen gewoon mens kunnen zijn, ze willen graag ergens deel van uitmaken, zichzelf kunnen zijn en ontwikkelen … kortom deel uitmaken van de samenleving. Ze willen gezien en gehoord worden en de armoedecirkel doorbreken.
Het Netwerk tegen Armoede lanceerde de campagne rond 17/10 op maandag 11/10/2021.