Armoedeverenigingen zetten aanbevelingen op agenda van lokale verkiezingen

De lokale verkiezingen van 13 oktober vallen net voor de Werelddag van Verzet tegen Armoede op 17/10. Daarom zetten het Netwerk tegen Armoede en de 61 lokale verenigingen hun aanbevelingen voor een lokaal armoedebeleid op de politieke agenda. De stem van mensen in armoede wordt helaas te weinig gehoord. “Wie beter dan mensen in armoede zelf kunnen oplossingen aanbrengen die écht werken. De lokale besturen nemen vaak beslissingen die invloed hebben op hun dagelijks leven, zonder hen te raadplegen. Daarom nemen ze het woord als raadgever voor het lokaal (armoede)beleid. Ze trekken de burgemeesterssjerp aan en geven aanbevelingen voor als zij het voor het zeggen zouden hebben,” zegt ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp. Met de campagne ‘Als ik burgemeester ben …’ laten ze de stem van mensen in armoede horen. De lokale verenigingen organiseren politieke debatten en acties om hun eisen en aanbevelingen kenbaar te maken.

Warm en welvarend Vlaanderen, maar niet voor iedereen?

Het regeerakkoord 2024-2029 van de nieuwe Vlaamse Regering heeft de ambitie om een warm en welvarend Vlaanderen uit te bouwen. Maar geldt dat wel voor iedereen? “We hebben het Vlaamse regeerakkoord gescreend op het vlak van armoedebestrijding voor de prioritaire thema’s werk, inkomen, onderwijs, wonen en vrijetijdsbesteding. We zien helaas een toenemende nadruk op individuele verantwoordelijkheid waarbij er meer en meer voorwaarden komen voor mensen om hun grondrechten te laten gelden. Het regeerakkoord verheft werk en activering terecht tot een cruciale hefboom in de strijd tegen armoede. Maar de sociale bescherming voor wie ziek is of niet kan werken, blijft vaag of onderbelicht”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx. Het Netwerk tegen Armoede nodigt de nieuwe Vlaamse Regering uit om de structurele dialoog met mensen in armoede aan te gaan om armoede écht te herkennen en erkennen. “Samen willen we structurele oplossingen uitwerken om armoede te bestrijden.”

Advies over verplichte inschrijving bij VDAB van leefloongerechtigden

De vorige Vlaamse regering zette in op de activering van leefloongerechtigden via een decreet dat inschrijving bij VDAB verplichtte voor deze groep. De verplichte inschrijving bij VDAB is onder de huidige Vlaamse Regering een gangbaar basisprincipe voor diverse kwetsbare groepen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zoals sociale huurders, inburgeraars en tijdelijk ontheemden. Ook bij deze groepen is het armoederisico hoog.

Sterk Vrouwenwerk: richting een duurzame job voor vrouwen in armoede

Op 3/7/2024 hebben het Netwerk tegen Armoede en de progressieve vrouwenbeweging ZIJkant een toolkit en een podcast van Sterk Vrouwenwerk voorgesteld. Daarin formuleren ze aanbevelingen voor beleidsmakers, werkgevers en trajectbegeleiders om vrouwen in armoede aan een duurzame job te helpen. Met het project Sterk Vrouwenwerk begeleidden beide organisaties gedurende anderhalf jaar twee groepen vrouwen uit Antwerpen en Gent in het vinden én houden van een job bij Colruyt Group. Tijdens dit traject brachten ze drempels in kaart en zochten samen met het retailbedrijf naar oplossingen.

Een menswaardig bestaan is geen luxe!

Over exact een week weten we hoe de kaarten zijn geschud van de regionale, federale en Europese verkiezingen. Het Netwerk tegen Armoede volgt op de voet welk effect de verkiezingsuitslagen kunnen hebben op het leven van gezinnen in armoede. Hun rechten staan immers steeds meer onder druk. De koopkracht aan de onderkant van de samenleving is de voorbije maanden gekelderd, dat hebben recente onderzoeken aangetoond. “We lezen hoeraberichten over de dalende armoedecijfers. Helaas is de realiteit dat vandaag nog steeds een half miljoen Vlamingen in armoede leven, waaronder steeds meer kinderen en jongeren. (bron: Statbel) Dat is een zeer zorgwekkende evolutie. Dak- en thuisloosheid wordt een groeiend probleem. Kortom, een menswaardig bestaan is geen luxe, het is een basisrecht. De menselijkheid van een samenleving kunnen we afmeten aan hoe ze met de meest kwetsbare burgers omgaat”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx.

WorkOut Poverty, dé corporate community die er werk van maakt.

Volgens de laatste gegevens van Statbel lopen meer dan 2,1 miljoen Belgen het risico op armoede of sociale uitsluiting. 5% van de bevolking met een job leeft ofwel onder de armoedegrens of flirt ermee. Er zijn nog nooit zoveel mensen aan het werk geweest, maar tegelijkertijd is het aantal werkenden met een laag inkomen sterk gestegen. Daarom lanceerde WorkOut Poverty op 18/4/2024 in Utopia Aalst een corporate community om samen met bedrijven de weg te effenen naar duurzame tewerkstelling. Ervaringsdeskundigen Cindy en Maria brachten er hun ervaringen in de zoektocht naar werk. Keynotespreker Elke Jeurissen had het over inclusief leiderschap met als titel “Jij bent niet de norm”. Tot slot getuigde Colruyt Group over hun samenwerking met het Netwerk tegen Armoede rond inclusie op hun werkvloer.

Vlaamse Regering katapulteert kinderopvang terug in de tijd door nieuwe voorrangsregels

De Kinderopvangzaak, een coalitie van 18 middenveldorganisaties, stapt naar het Grondwettelijk Hof tegen de nieuwe voorrangsregels in de kinderopvang van de Vlaamse Regering. Onze Vlaamse kinderopvang zal vanaf 1 april 2024 veel minder toegankelijk worden. Ongeveer 76% van onze kindjes gaan naar een kinderopvanginitiatief in de zogenaamde trap 2. Daar betalen ouders naargelang hun inkomen. De nieuwe voorrangsregels willen in deze trap vanaf nu absolute voorrang aan gezinnen die 4/5de werken of dagopleiding volgen. Intussen is ook het historische tekort aan kinderopvangplaatsen zo opgelopen dat tal van kinderen simpelweg in de steek gelaten worden. Toegankelijke, kwalitatieve kinderopvang is een kinderrecht.

Vijfde Interministeriële Conferentie Maatschappelijke integratie, Wonen en Grootstedenbeleid

Op 15/3/2024 vond de vijfde bijeenkomst van de Interministeriële Conferentie ‘Maatschappelijke integratie, Wonen en Grootstedenbeleid’ plaats. Het overleg tussen ministers van de verschillende beleidsdomeinen en bevoegdheidsniveaus heeft tot doel een sterk transversaal en structureel armoedebeleid te faciliteren. Onder leiding van het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) brachten alle regionale armoedenetwerken hun gemeenschappelijke aanbevelingen en speerpunten voor de komende verkiezingen. We schoven specifiek 6 actiedomeinen naar voor: het belang van participatie van mensen in armoede, het recht op werk en een inkomen boven de armoedegrens, een sociaal rechtvaardige klimaattransitie door het pact wonen-energie, specifieke maatregelen voor mensen zonder wettig verblijf, het aanpakken van de digitale kloof en ten slotte het belang van de Europese Kindgarantie als hefboom voor de preventie van armoede bij kinderen en hun gezinnen.

Armoedebarometer 2024

Decenniumdoelen analyseert elk jaar de armoedecijfers. Veldwerkers, armoedeverenigingen, vrijwilligers van de voedselbanken en mensen in armoede vullen de cijfers aan met verhalen over het leven in armoedesituaties. Vandaag staan we voor een cruciale keuze. Een keuze voor meer of minder gelijkheid, voor meer of minder armoede, voor de erkenning van sociale grondrechten. De nasleep van corona, de energiecrisis, de sociale en economische onzekerheid en de klimaatcrisis verplichten de samenleving te kiezen voor solidariteit en herverdeling, als de enige juiste antwoorden voor een leefbare samenleving. Met deze 17e Armoedebarometer geeft Decenniumdoelen een actualisatie van de armoedecijfers en presenteert ook “twaalf werken voor een moedig beleid” in aanloop van de verkiezingen in juni. Armoede in Vlaanderen stabiliseert 3e jaar op rij. Gericht armoedebeleid kan werken, maar moet versterkt verder gezet worden. Tegelijk dringen fundamentele beleidskeuzes zich op.

Open nieuwjaarsbrief aan de Vlaamse Regering voor 2024

Beste Vlaamse Regering, 2024 wordt een topjaar voor u en de Vlaamse politiek. Een heel jaar campagne voeren, eerst voor de Vlaamse en nadien voor de lokale verkiezingen. U moet wel in topconditie zijn met zo’n druk en belangrijk jaar voor de boeg om Vlaanderen te laten excelleren. Een uitgebreid feestdiner zal daar zeker bij helpen. Helaas is dergelijk feestdiner steeds minder weggelegd voor financieel kwetsbare gezinnen. Met de sprankelende Mateus die u serveert (het Mattheuseffect, weet u wel), geeft u steeds meer aan hen die al veel hebben, en neemt u steeds meer af van hen die sowieso al niet rijkelijk bediend zijn. Ook al denkt u het tegendeel. De ‘tafelschuimers’ moet u niet aan de onderkant van de maatschappij zoeken. Daar troosten ze zich met de kruimels die van uw tafel vallen.

Sociale woning is een fundament om armoedecirkel te doorbreken

Een sociale woning is geen activeringsmaatregel, wel het fundament om de armoedecirkel van gezinnen te kunnen doorbreken. “De klopjacht op mensen in een sociale woning om de wachtlijsten te verminderen, moet stoppen. Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele leidt de aandacht af van het echte probleem, namelijk dat er te weinig sociale woningen zijn en dat er 176.000 gezinnen op een wachtlijst staan. Zijn beleid van grote hervormingen heeft tot nu toe alleen maar geleid tot stilstand en stigmatisering van sociale huurders of kandidaat huurders.” Zo klonk de reactie van algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Netwerk tegen Armoede op 26/12/2023 op een aankondiging van minister Diependaele om tegen 2025 voorrang te geven aan sociale huurders die werken en levenslange huurcontracten te laten verdwijnen.

Nieuwe voorrang in de kinderopvang is een achteruitgang

Een 70-tal organisaties en personen slaat alarm over het voorstel tot wijziging van de voorrangsregeling in de kinderopvang, dat in de Vlaamse begroting 2024 sloop. Het nieuwe decreet wil bij het verdelen van de schaarse Vlaamse plaatsjes absolute voorrang voorzien voor ouders die minstens viervijfde werken of een vier vijfde opleiding volgen. Gezinnen zullen de optelsom moeten maken. Wanneer de ene partner voltijds werkt en de andere halftijds komen ze niet aan de vereiste vier vijfde. Ook alleenstaanden die de lat niet halen, vallen uit de boot. Een duurzame kinderopvang biedt vooral vrouwen de kans op een vaste job en financiële autonomie. Deze maatregelen zouden een directe impact hebben op de 41% van de beroepsactieve vrouwen die volgens Statbel deeltijds werken. Vaak doen ze dat om onbetaalde zorgtaken thuis op te nemen.

Mensen zonder papieren verdienen goede woon- en werkomstandigheden

Tussen 5.000 en 12.000 mensen zonder papieren leven in Antwerpen. Bij onze Antwerpse vereniging BZN Kansenhuis Filet Divers komen er ook vaak mensen zonder papieren over de vloer. Van de 600 dossiers die zij in 2022 behandelden, waren er 190 voor iemand zonder wettig verblijf. Coördinator Yves Bocklandt aan het woord op de website van VRT NWS.

5 aanbevelingen voor meer inclusief werk! Teken de petitie!

Mensen in armoede stoten op veel drempels en omwegen op weg naar duurzaam werk. Toch hoeft dat geen uitzichtloze 'werkomlegging' te zijn. We nemen samen barrières weg. Steun onze eisen voor trajectbegeleiding op maat, eerlijke arbeidsvoorwaarden, menswaardige jobs en inkomens boven de armoedegrens. Teken de petitie met onze 5 aanbevelingen voor inclusief werk!

Ik wil zo graag werken en bijdragen aan de maatschappij

Mensen in armoede willen wél werken, maar de zoektocht naar werk of de praktijk op de werkvloer zijn niet voor iedereen evident. Dat blijkt uit een artikel in De Morgen op 16/10/2023 aan de vooravond van de Werelddag van Verzet tegen Armoede op 17 oktober. Een aantal mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt getuigt over de drempels en obstakels in hun zoektocht naar werk of op de werkvloer. Het recht op werk voor iedereen staat centraal in de campagne Werkomlegging van het Netwerk tegen Armoede.

Gebrek aan kinderopvang als drempel naar werk voor vrouwen in armoede met migratieachtergrond

"Vrouwen op het kruispunt van armoede en migratie stuiten op een reeks hindernissen als ze economisch onafhankelijk willen zijn. Een gebrek aan betaalbare, betrouwbare, bereikbare, beschikbare en bruikbare kinderopvang maakt werken voor deze moeders bijna onmogelijk. Dat hindert hun carrièrekansen en verzwakt hun financiële positie." Dat staat te lezen op Sociaal.Net aan de vooravond van de Werelddag van Verzet tegen Armoede op 16/10/2023.

Acht oplossingen om het dienstenchequesysteem fundamenteel bij te sturen

Opnieuw heeft de Vlaamse Regering een kans gemist om het dienstenchequesysteem fundamenteel bij te sturen. Er wordt nu wel een extra budget vrijgemaakt, maar voorlopig blijft het onduidelijk wat daarmee zal gebeuren. Het ACV, het Vlaams, Brussels en Belgisch Netwerk tegen Armoede, Femma, Furia, Ella, Vrouwenraad en Vluchtelingenwerk Vlaanderen en LEVL hebben 8 concrete voorstellen om de situatie van de 90.000 huishoudhulpen in Vlaanderen fundamenteel te verbeteren.

Beste antigifpil tegen armoede is ongelijkheid verkleinen

Op 25/9/2023 heeft minister-president Jan Jambon zijn Septemberverklaring toegelicht in het Vlaams Parlement. “Goed dat de minister-president stelt dat een job een antigifpil is tegen armoede. Helaas stellen wij vast dat een stabiele en lonende job vaak onbereikbaar is voor werkzoekenden in armoede. Eén van de cruciale redenen is dat ouders in armoede amper toegang hebben tot kinderopvang”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx. “Verder dreigt nog een grotere ongelijkheid door de verdieping en verbreding van armoede bij Vlamingen die niet in staat zijn om te werken door ziekte of andere omstandigheden.” Drempels wegnemen naar werk is cruciaal, wat centraal staat in de campagne Werkomlegging rond de Werelddag van Verzet tegen Armoede van 17 oktober.

24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid in '24

Aan de vooravond van heel belangrijke verkiezingen in 2024 heeft het Netwerk tegen Armoede 24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid opgesteld. De eisen en aanbevelingen kwamen tot stand in samenwerking met de 61 lokale verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen. Ze zijn gebaseerd op onze standpunten van de voorbije jaren, die we hebben verdiept via kennisopbouw in de verenigingen en gevoed vanuit de ervaringskennis van mensen in armoede. We gaan met de speerpunten in gesprek met lokale, Vlaamse en federale beleidsmakers.

Internationale dag voor Veiligheid en Gezondheid: nog winst te boeken

Op 28 april is het Internationale dag voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk. Helaas valt er op dat vlak nog veel winst te boeken. De algemene werkzaamheidsgraad gaat er nog steeds op achteruit. Een sector waarin dat overduidelijk is, is die van de dienstencheques. De fysieke en mentale belasting van een job als huishoudhulp zijn groot.

Trajectbegeleiding op maat van mensen in armoede

Vanaf 2024 zet Europa WSE versterkt in op de sociale inclusie van niet-beroepsactieve mensen in - veelal - maatschappelijk kwetsbare situaties. Omdat het bestaande aanbod deze groep niet voldoende bereikt of ‘activeert’, zetten ze in op de uitbouw van lokale netwerken of partnerschappen. Daarmee willen ze effectiever inspelen op de noden deze groep. De zogenaamde capacity building voor deze lokale partnerschappen wordt momenteel vormgegeven door VVSG en VDAB, met ondersteuning van Europa WSE. Het Netwerk tegen Armoede maakt zich zorgen over deze samenstelling. Beide partners kampen namelijk met heel wat administratieve en institutionele drempels, waardoor het effectief bereiken en vasthouden van werkzoekenden in kwetsbare situaties een uitdaging is. Een lokale inbedding met samenwerkingen op vlak van werk en welzijn zijn daarbij - zoals voorzien in de partnerschappen - nodig. Maar om de lokale partnerschappen zo goed mogelijk af te stemmen op de noden van de doelgroep, is het cruciaal om niet enkel bij de uitvoering, maar ook bij de uitwerking ervan te luisteren naar de stem van de doelgroep zelf.

Bespaar niet op kap van mensen met laagste inkomens

Het begrotingsakkoord is uitgedraaid op besparingen op de kap van mensen met de laagste inkomens. De laatste schijf van de verhoging van de van de laagste uitkeringen is helemaal geschrapt en de minimumpensioenen stijgen ook minder dan voorzien. Daardoor breekt de federale regering haar belofte om de laagste inkomens boven de armoedegrens te brengen. Ook zal er strenger toegekeken worden op tijdelijke werkloosheid. Dat kunnen we als Netwerk tegen Armoede niet aanvaarden in een welvarend land als België. De opeenvolgende crisissen en stijgende kosten voor basisbehoeften, wonen en energie zorgen ervoor dat het water nog meer aan de lippen staat van kwetsbare mensen. Het tast hun koopkracht enorm aan en ze dreigen zo volledig kopje-onder te gaan.

Zorgcoalitie roept op voor meer waardering voor zorgarbeid

Het aantal openstaande vacatures in kinderopvang, woonzorgcentra en dienstencheques is torenhoog. Sectoren met een hoofdzakelijk vrouwelijke tewerkstelling maar ook met specifieke taken gelinkt aan zorg en huishoudelijk werk (de zogenaamd typisch vrouwelijke taken). De lonen zijn er (te) laag, de statuten ondermaats en de arbeidsomstandigheden zwaar. De wantoestanden in de kinderopvang en woonzorgcentra zijn voldoende gekend. Uit een verslag van de gezondheidsinspectie bleek dat 90% van de dienstencheque-ondernemingen niet in orde zijn met de wetgeving inzake gezondheid.

Mensen uit armoedeverenigingen gaan in dialoog met minister Lalieux

Op initiatief van BAPN (Belgisch Netwerk Armoedebestrijding) ging federaal minister Karine Lalieux, bevoegd voor armoedebestrijding, op 31 januari 2023 in gesprek met mensen met armoede-ervaring uit Brusselse, Vlaamse en Waalse verenigingen. Ze bespraken de implementatie van het federaal plan tegen armoede en ongelijkheid. Dit plan is essentieel voor de armoedestrijd in België, gezien het richting geeft en de maatregelen omvat voor het beleid op het federaal niveau.

Onze nieuwjaarswensen? “Recht op wonen voor iedereen, ook voor kwetsbare groepen."

‘Deze regering wil naar eigen zeggen sociale huisvesting voor zij die het wérkelijk nodig hebben. Met strengere voorwaarden bereikt ze net het tegenovergestelde’, schrijven organisaties Netwerk tegen Armoede, LEVL en Orbit.

Waarom werkloosheidsuitkeringen beperken in de tijd niet zal leiden tot snellere uitstroom naar werk bij mensen in armoede

In 2012 kende België een grote hervorming van haar werkloosheidsstelsel. Sindsdien zijn de uitkeringen versterkt degressief: na een periode van drie maanden werkloosheid neemt het bedrag geleidelijk af. Op die manier wil de overheid werklozen stimuleren om zo snel mogelijk terug aan het werk te gaan, en voorkomen dat ze blijven steken in de zogenaamde werkloosheidsval. Een recent onderzoek van de RVA bevestigt nu wat mensen in armoede al jaren zeggen: deze degressiviteit leidt niet tot meer uitstroom naar werk. Het blijken vooral de conjunctuur of de economische omstandigheden die bepalen in welke mate (langdurig) werkzoekenden de stap naar werk kunnen zetten.

Jongeren in kwetsbare situaties: Een moeizame transitie naar de arbeidsmarkt

De ambitie van de Vlaamse Regering op het vlak van arbeidsmarktparticipatie is groot: de algemene werkzaamheidsgraad van de bevolking op beroepsactieve leeftijd opkrikken tot 80%. Om dit te realiseren, zet het beleid extra in op het activeren van de niet-beroepsactieve bevolking. Een van de groepen die hieronder valt, zijn de zogenaamde NEET-jongeren. Dit zijn jongeren die niet aan het werk zijn en geen onderwijs, opleiding of training volgen. In 2021 viel 7,4 % van de jongeren onder de noemer ‘NEET-jongeren’. 6,7 % van de jongeren (15-24 jaar) verliet de schoolbanken zonder een diploma van het secundair onderwijs. Zij worden gezien als kwetsbare groep met een grote afstand tot de arbeidsmarkt(1). Het Netwerk tegen Armoede ging in dialoog en formuleerde aanbevelingen om de arbeidsmarktpositie van deze jongeren te versterken.

Netwerk tegen Armoede leert werkgevers signalen herkennen

Algemeen coördinator van het Netwerk tegen Armoede Heidi Degerickx en ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp spraken met Rekto:Verso over armoede op de werkvloer. Dat is ook nodig, want maar liefst 62 procent van de ondernemingen heeft werknemers met financiële problemen. Hun slechte situatie blijft vaak onder de radar. Dat is jammer, want werkgevers kunnen een win-win situatie creëren waar er een betere werkomgeving is voor kwetsbare werknemers met gevolg van een hogere productiviteit en minder uitval op de werkvloer. Het Netwerk tegen Armoede help bedrijven met een audit en een actieplan om bewuster te worden en structurele maatregelen te nemen.

Gerichte en sociale maatregelen Septemberverklaring kunnen acute noden helpen lenigen

Met een aantal dagen uitstel heeft minister-president Jan Jambon op 29/9/2022 zijn Septemberverklaring toegelicht in het Vlaams Parlement. “De maatregelen uit de Septemberverklaring kunnen een verschil maken voor mensen in armoede gedurende de komende wintermaanden”, zegt algemeen coördinator Heidi Degerickx. “We blijven verdere maatregelen bepleiten voor de langere termijn, in de eerste plaats om de woon- en energiecrisis een halt toe te roepen."

Netwerk tegen Armoede in gesprek met kabinet Vlaams minister van Werk Jo Brouns

Op 6/7/2022 ging het Netwerk tegen Armoede in gesprek met het kabinet van Vlaams minister van Werk en Sociale Economie Jo Brouns, samen met de verenigingen De Moazoart en De RuimteVaart. We brachten er onze belangrijkste bedenkingen bij de aspecten over het thema Werk van het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding en gingen in gesprek over de fiches die voor ons prioritair zijn.

Eén tegenslag kan voldoende zijn

Naar aanleiding van de betoging over koopkracht op 20/6/2022 hield ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp een sterke getuigenis in De Tijd in het weekend. Ze getuigde over haar eigen ervaringen: "Als ze weten waar je wieg staat, krijg je een etiket opgeplakt". Maar pleitte ook voor structurele oplossingen om de koopkracht van mensen in armoede te verhogen: "Weinig mensen beseffen dat, maar één tegenslag kan voldoende zijn".

Sociaal akkoord dienstencheques beschermt huishoudhulpen onvoldoende tegen armoede

Ook de sociale partners van de dienstenchequesector zetten met het sociaal akkoord een eerste stap richting de verbetering van het statuut, na maanden kibbelen over de arbeidsvoorwaarden van huishoudhulpen. Die ommekeer was broodnodig en ruimschoots te laat, maar zelfs nu zijn we er nog lang niet. Op het vlak van duurzaam en werkbaar werk blijft het Vlaams Netwerk tegen Armoede op zijn honger zitten bij het ontwerpakkoord. De werkbaarheid van een job als huishoudhulp laat vandaag sterk te wensen over. Sterker nog, steeds meer huishoudhulpen vallen onder de categorie ‘werkende armen’. Dat mag je gerust beschouwen als een alarmsignaal. Heel vaak gaat het over alleenstaande ouders die door de zorg voor hun gezin niet in staat zijn om de job voltijds te doen.

Vlaanderen hinkt achterop op vlak van tewerkstelling mensen met migratieachtergrond

Op 14 en 15 juni 2022 vond de Federale Werkgelegenheidsconferentie plaats. Die boog zich over de bevordering van de werkzaamheidsgraad van mensen met een migratieachtergrond. Gezien de krapte en de ongelijke toegang van mensen met een migratieachtergrond op de arbeidsmarkt, is deze focus broodnodig. De cijfers tonen aan dat we achterop hinken wat betreft de werkzaamheidsgraad van personen geboren buiten de Europese Unie. Om het debat over de ongelijke arbeidsmarktparticipatie te voeden legde het Vlaams Netwerk tegen Armoede samen met enkele Verenigingen Waar Armen het Woord Nemen de knelpunten bloot die bijdragen aan deze participatiekloof.

Wat na de pandemie? Signalen en aanbevelingen na 2 jaar corona

Twee jaar coronacrisis weegt zwaar op de samenleving, op elke mens. Voor mensen die al in armoede leefden of kwetsbaar waren, heeft de crisis er extra zwaar op ingehakt. Van begin 2020 verzamelde het Netwerk tegen Armoede signalen en getuigenissen over de impact op het leven van mensen in armoede. Na twee jaar is de crisis helaas nog niet helemaal bezworen. Intussen komen daar de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne bovenop en worden de gevolgen op middellange en langere termijn duidelijk. De structurele problemen die de coronacrisis op scherp stelde verdienen ook structurele oplossingen en maatregelen. De signalenbundel beschrijft de situatie na twee jaar coronacrisis en bevat signalen en ervaringen van mensen in armoede uit de verenigingen, maar ook aanbevelingen rond zeven thema’s: inkomen, sociaal isolement en vrije tijd, communicatie en toegankelijkheid van diensten, zorg en gezondheid, onderwijs, wonen en lokaal sociaal beleid.

Dossier Dienstencheques: voordelig en efficiënt - Ook voor de huishoudhulp?

Het systeem van de dienstencheques trad begin 2004 in voege om de combinatie werk en gezin te ondersteunen, zwartwerk tegen te gaan en jobs te creëren voor kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt. Vlaanderen investeert sindsdien fors in dit systeem. Volgens een evaluatie door het Departement Werk en Sociale economie in 2021 slaagt het stelsel grotendeels in het bereiken van de doelstellingen. Evaluaties van het systeem beperken zich echter voornamelijk tot onderzoek naar tevredenheid van klanten en kosten-batenanalyses voor de overheid. Het Vlaams Netwerk tegen Armoede vraagt meer aandacht voor het perspectief van de werknemer in dit verhaal. Het stelde samen met mensen in armoede een dossier op met ervaringen en aanbevelingen. Daarmee hopen we de kwaliteit en werkbaarheid van het dienstenchequesysteem ook voor de werknemers zelf te verhogen.

Van krapte naar kansen op de Vlaamse arbeidsmarkt

Op 19/4/2022 vertegenwoordigde beleidsmedewerker Tine Claes het Netwerk tegen Armoede op de conferentie over de Vlaamse arbeidsmarkt van Hilde Crevits, het Departement Werk en Sociale Economie en VDAB. Vol verwachting kijken we nu uit naar het vervolg van de interessante gesprekken en denken we graag mee over de uitdagingen op de Vlaamse arbeidsmarkt, een resultaatgericht activeringsbeleid, een doorgedreven opleidingsbeleid en werkbaar werk. Onze klemtoon ligt daarbij, zoals steeds, op kansen voor duurzame tewerkstelling voor mensen in armoede.

Hoe ‘Blind gesprongen’ de vinger op de wonden van de arbeidsmarkt legt

De arbeidsmarkt schreeuwt om extra werknemers. Om het doel van een werkgelegenheidsgraad van 80 procent te bereiken in 2030, moeten 670.000 extra mensen aan de slag. Dat blijkt geen fluitje van een cent te zijn. Nochtans is 9 % van de beroepsactieve bevolking ook op zoek naar een job, of loopt tegen hoge drempels aan om toegang te krijgen tot de arbeidsmarkt. Hoe komt het dat deze mensen en de jobs elkaar niet vinden? Het VTM-programma ‘Blind gesprongen’ legt enkele pijnpunten bloot die wij maar al te goed kennen bij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Lessen en aanbevelingen 2 jaar Activate Together ESF Vlaanderen

Op 22/3/2022 ging het Netwerk tegen Armoede in gesprek met de partners van het lerend netwerk Activate Together over het belang van integrale trajectbegeleiding op maat van mensen in armoede, die rekening houdt met uitdagingen op de verschillende levensdomeinen. Vandaag zijn de lessen en aanbevelingen vanuit 2 jaar ervaring met outreach en activering beschikbaar, die ook wij onderschrijven.

Rechten van mensen in armoede steeds meer onder druk

Het Netwerk tegen Armoede blikt jaarlijks terug op de opvallendste ontwikkelingen en trends in de verenigingen waar armen het woord nemen. 33 van de 57 verenigingen in Vlaanderen en Brussel namen deel aan de bevraging over 2021. Het was opnieuw een uitdagend jaar. Ook in 2021 bleven de hulpvragen pieken bij de verenigingen, en die waren al veel hoger in 2020. Voor 2021 zegt nog eens de helft van de respondenten meer hulpvragen te krijgen. De vragen gingen vooral over de coronacrisis, noodhulp, psychische hulpverlening, huisvesting, energie … Gelukkig konden de verenigingen hun deuren terug meer openen en werkten ze ook meer outreachend. Mensen in armoede maakten zich het meeste zorgen over hun huisvesting, energiefactuur, gebrek aan inkomen, eenzaamheid en bereikbaarheid van (online) diensten.

Verplichte gemeenschapsdienst is géén hefboom voor tewerkstelling

Het Vlaams Netwerk tegen Armoede is opgetogen met de ambitie van de Vlaamse Regering om de werkzaamheidsgraad op te trekken tot 80 procent. Werk is geen garantie om uit armoede te geraken, maar in de meeste gevallen is het een goede start: in België leeft minder dan 5 procent van de werkende mensen in armoede. Bovendien willen mensen in armoede niets liever dan het vinden van duurzaam, werkbaar werk. Er bestaan verschillende benaderingen om mensen naar werk toe te leiden. In het Vlaams regeerakkoord wordt de invoering van een verplichte gemeenschapsdienst aangekondigd. In een beleidsnota kaderen we waarom verplichte gemeenschapsdienst voor langdurig werkloze mensen geen duurzame toeleiding naar werk betekent. Velen zetten zich al actief in en willen graag werken. Verplichte gemeenschapsdienst is daarom een onrechtvaardige, stigmatiserende maatregel die niet tot het gewenste effect zal leiden.

Uitzendarbeid blijkt geen opstap naar duurzame tewerkstelling voor mensen in armoede

De zoektocht naar een duurzame job is voor mensen in armoede niet vanzelfsprekend. Hun positie op de arbeidsmarkt is dikwijls verzwakt door allerlei factoren zoals een korte scholing, geringe werkervaring of langdurige werkloosheid, een laag zelfbeeld, gezondheidsklachten, mobiliteitsproblemen, zorg voor kinderen …. Het activeringsbeleid beschouwt uitzendarbeid als een springplank naar de duurzame arbeidsmarkt voor mensen met een kwetsbare positie. Het wordt zo opgenomen in actie- en beleidsplannen om kwetsbare, niet-beroepsactieve groepen te activeren of te re-integreren op de arbeidsmarkt. Een recent voorbeeld hiervan is het Vlaams actieplan re-integratie van langdurig zieken.

Evaluatienota bij ontwerpdecreet individueel maatwerk

Op 9/12/2021 keurde de Commissie Werk en sociale economie van het Vlaams Parlement het ontwerpdecreet individueel maatwerk goed. De parlementsleden konden zich bij de bespreking baseren op beleidsnota’s van het Vlaams Netwerk tegen Armoede. Met onze armoedetoets op het ontwerpdecreet individueel maatwerk pleiten we ervoor dat het individueel maatwerk geen afromingseffect in de hand mag werken, waarbij de meest kwetsbare werknemers uit de boot vallen. Reguliere werkgevers beschikken vaak over onvoldoende kennis, handvaten en ruimte om de nodige integrale begeleiding te bieden aan werknemers in armoede.

Effecten van het “actieplan re-integratie langdurig zieken” op mensen in armoede

De Vlaamse Regering wil tegen het einde van de legislatuur 2019-2024 80 % van de 20-64 jarigen aan het werk om zo de sociale zekerheid betaalbaar te houden. Om meer mensen aan het werk te krijgen, wordt er onder meer gekeken naar langdurig zieke mensen. Het afgelopen jaar trad een actieplan in werking met 15 acties voor de re-integratie van langdurig zieke mensen. Het Vlaams Netwerk tegen Armoede maakte een evaluatie van het actieplan en verzamelde de bijhorende aanbevelingen in een beleidsnota.

Het GPMI werkt niet. Schaf het af en maak tijd voor kwaliteitsvolle begeleiding

Het Platform GPMI, dat over de taalgrens heen armoedebestrijdingsorganisaties verenigt met vakbonden en beroepsverenigingen van maatschappelijk werkers in OCMW’s, gelooft niet dat kleine aanpassingen in het Geïndividualiseerde Project Maatschappelijke Integratie (GPMI) soelaas bieden. De uitgangspunten achter het GPMI zijn fout. Daarom vragen ze minister Karine Lalieux om het systeem af te schaffen en te investeren in kwaliteitsvolle begeleiding. Het Platform vraagt dat de overheid de structurele oorzaken van armoede aanpakt, niet de mensen die een beroep op het leefloon moeten doen.

Acties van armoedenetwerken op 17 oktober over heel het land vragen aandacht voor groeiende armoedeproblematiek

Op 17 oktober, de Werelddag van Verzet tegen Armoede, stellen de regionale netwerken
armoedebestrijding verenigd binnen het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) het onrecht aan de kaak dat armoede nog steeds is Volgens de laatste armoedecijfers leven in België maar liefst bijna 2 miljoen mensen in armoede of lopen zij een zeer groot armoederisico (18.9% van de ganse bevolking). Dit cijfer houdt nog geen rekening met de impact van de coronacrisis en de overstromingen in juli. Deze crisissen hebben net mensen in armoede het hardst getroffen. De grootste oversterfte door het coronavirus was bij mensen in armoede. Werknemers in precaire jobs waren het minst goed beschermd door de sociale zekerheid, door de grote stijging van de uitgaven voor basisgoederen (voeding, elektriciteit, gas,…) raakten vooral zij in de problemen om hun facturen en huur te betalen. De overstromingen hebben vooral lelijk huisgehouden in de wijken waar mensen in armoede leven. Dit hoeft ons niet te verbazen. Zij wonen immers in goedkope huurhuizen die vaak in minder goede staat zijn en zich bevinden in de wijken die het minst goed gelegen zijn.

Luister ook naar oplossingen van mensen in armoede

Algemeen coördinator Heidi Degerickx en ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp pleiten in Apache voor meer maatschappelijke participatie van mensen in armoede aan de vooravond van de Werelddag tegen Armoede op 17 oktober. Ze pleiten ervoor dat mensen hun stem meer kunnen laten horen. Mensen in armoede kunnen zelf ook mee nadenken over oplossingen voor de problemen waarmee ze te maken hebben.

Verlenging uitbreiding sociaal tarief voor energie positief maar biedt onvoldoende perspectief voor kwetsbare gezinnen

De regionale netwerken armoedebestrijding verenigd in het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) juichen toe dat de federale regering in de begroting 2022 een prioriteit maakt van de strijd tegen energiearmoede. Het betaalbaar houden van de energiefactuur voor kwetsbare gezinnen door de uitbreiding van het sociaal tarief te verlengen en door de toekenning van de energiecheque is een goede beslissing in de huidige context van immens stijgende aardgasprijzen. Deze maatregelen zijn broodnodig om mensen met een laag inkomen de winter menswaardig te laten doorkomen. Om mensen in armoede na de gezondheids- en sociaal-economische crisis van het voorbije anderhalf jaar opnieuw een perspectief te geven zijn echter meer structurele, langetermijnmaatregelen. We willen dus een lans breken voor het duurzaam verankeren van het sociaal energietarief én de uitbreiding van de groep kwetsbare gezinnen op basis van de inkomensgrens.
Het Netwerk tegen Armoede reageerde op Radio 1 en één op 11 en 12/10/2021. Tessa en Cindy getuigden over hun energiekosten.

Teken samen met mensen in armoede de krijtlijnen uit. Maak ruimte voor échte participatie

De Werelddag van Verzet tegen Armoede vindt jaarlijks plaats op 17 oktober. Het is dé gelegenheid bij uitstek om wereldwijd de armoedeproblematiek onder de aandacht te brengen. Het Netwerk tegen Armoede koos dit jaar het ‘recht op maatschappelijke participatie’ als centraal thema. Mensen in armoede hebben vaak met uitsluiting te maken. Dat is tijdens de coronacrisis nog meer op scherp gesteld doordat afstandsonderwijs vaak niet lukte, door een krappe behuizing tijdens de lockdown, door hogere prijzen voor basisproducten ... Mensen in armoede willen gewoon mens kunnen zijn, ze willen graag ergens deel van uitmaken, zichzelf kunnen zijn en ontwikkelen … kortom deel uitmaken van de samenleving. Ze willen gezien en gehoord worden en de armoedecirkel doorbreken.
Het Netwerk tegen Armoede lanceerde de campagne rond 17/10 op maandag 11/10/2021.

Investeren in armoedebestrijding is investeren in welzijn én welvaart

In zijn Septemberverklaring sprak minister-president Jan Jambon over investeringen in welvaart om welzijn te bevorderen. Het Netwerk tegen Armoede mist de ambitie van de Vlaamse Regering om echt het verschil te maken op het vlak van armoedebestrijding en draait het graag om: investeer in welzijn en geef meteen ook een boost aan onze welvaart. Elke euro besteed aan mensen in armoede verhoogt hun koopkracht en draagt bij aan onze welvaart.

Zet jobbonus gericht in om kwetsbaren toegang te geven tot arbeidsmarkt

De middelen van de jobbonus mogen niet verdwijnen en kunnen beter gericht ingezet worden om een fundamenteel verschil te maken om meer kwetsbare werkzoekenden toegang te geven tot de arbeidsmarkt.

Het Netwerk tegen Armoede stelt een aantal maatregelen voor die het verschil kunnen maken en geen extra belemmering vormen in de richting van de arbeidsmarkt.

BAPN roept federale regering op zo snel mogelijk werk te maken van ambitieus federaal plan armoedebestrijding

Anderhalf jaar na het begin van de coronacrisis en bijna een jaar na de vorming van de federale regering, is er nog steeds geen federale langetermijnstrategie voor armoedebestrijding. De volgende verkiezingen zijn gepland voor mei 2024. Dit betekent dat deze federale regering nog maar de helft van deze legislatuur de tijd heeft om een structureel armoedebeleid te voeren, op voorwaarde dat ze nu de nodige stappen voor de uitwerking ervan zet. De netwerken armoedebestrijding verenigd binnen BAPN dringen erop aan dat de federale regering een prioriteit maakt van een ambitieus en participatief plan armoedebestrijding dat vertrekt vanuit de noden en ervaringen van mensen in armoede zelf.

Naar een inclusieve arbeidsmarkt

Aan het einde van het schooljaar komen heel wat schoolverlaters op de arbeidsmarkt. De arbeidsmarkt in België geeft helaas niet voor iedereen dezelfde kansen en staat al jaren bekend voor de achterstelling van kwetsbare werknemers. De eerdere economische hoogconjunctuur tot 2020 heeft niet geleid tot een sterke verbetering. Bovendien heeft de coronacrisis die uitsluiting en achterstelling alleen maar vergroot. Daadkrachtig streven naar inclusie is de enige manier om structurele uitsluiting van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt aan te pakken, zo stellen LEVL, Handicap & Arbeid en het Netwerk tegen Armoede in de nota ‘Naar een inclusieve arbeidsmarkt’.

Signalenbundel 2.0 - Corona één jaar later

Van bij het begin van de coronacrisis verzamelde het Netwerk tegen Armoede signalen en getuigenissen over de impact op het leven van mensen in armoede. Wat is de stand van zaken één jaar na de uitbraak van het virus? We vroegen het via de 58 verenigingen waar armen het woord nemen, Welzijnsschakels en ATD Vierde Wereld. De organisaties moesten noodgedwongen hun dagelijkse werking aanpassen. Ze gingen aan de slag met alternatieven om mensen in armoede te blijven bereiken en ondersteunen. De signalen en ervaringen zijn nu verzameld in de Signalenbundel 2.0.

Nieuw Vlaams Actieplan Armoedebestrijding gemiste kans voor effectieve en structurele aanpak van armoede

De Vlaamse Regering heeft op 25 september 2020 het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding 2020-2024 (VAPA) goedgekeurd. Het Netwerk tegen Armoede is tevreden dat er werk is gemaakt van een VAPA, ondanks de coronacrisis. In volle crisis mensen in armoede betrekken is geen evidente opgave maar doet geen afbreuk aan het belang van een participatief beleid. “Dit actieplan stelt  teleur: er is weinig te merken van structurele maatregelen die een reëel verschil kunnen maken”, aldus waarnemend algemeen coördinator Nicolas Van Praet. “Omgekeerd valt in tal van acties de nadruk op de individuele verantwoordelijkheid van mensen op. We willen nu al aangeven dat er méér zal nodig zijn voor een VAPA dat die naam waardig is.” 

Mensen in armoede: "Vlaamse regering kan werk maken van betere rechtentoekenning."

e Vlaamse regering heeft nog veel marge om rechten beter toe te kennen voor mensen in armoede. Dat laten ze zelf blijken in de jaarlijkse eindejaarsbevraging van het Netwerk tegen Armoede. De automatische toekenning van de schooltoeslag (participatietoeslag) door de vorige Vlaamse regering is alvast een stap vooruit. Maar ook in toekenning van sociale tarieven (energie, water) of sociale abonnementen (openbaar vervoer) kunnen nog belangrijke stappen vooruit gezet worden.

Wie nu geen werk maakt van armoedebestrijding, pleegt schuldig verzuim

De verkiezingsuitslag van 26 mei doet de alarmbellen afgaan. Dat zoveel mensen hun toevlucht zoeken tot extreemrechts heeft verschillende redenen. Dit is geen resultaat om vrolijk van te worden, wel een alarmsignaal om te kijken waarom mensen zich afkeren van de politiek, waarvan ze niet meer geloven dat die een oplossing kan bieden voor hun problemen.

Tien prioriteiten voor de verkiezingen 2019

De Vlaamse, federale en Europese verkiezingen komen steeds dichterbij. Op 26 mei trekken we alweer naar de stembus. Het Netwerk tegen Armoede wil graag tien prioriteiten verwezenlijkt zien in de volgende regeerperiode. de prioriteiten zullen de basisleidraad vormen bij de onderhandelingen voor het regeerakkoord. De tien prioriteiten bestrijken verschillende grondrechten. Zo pleit het Netwerk natuurlijk voor het optrekken van de laagste uitkeringen tot de Europese armoedegrens, maar ook voor een garantie op duurzaam en kwaliteitsvol werk, een veralgemeende derdebetalersregeling, een automatische toekenning van sociale tarieven voor abonnementen van openbaar vervoer, etc.

Onderwijs en werk voor iedereen? Jongeren zien het zo

Hoe realiseer je gelijke onderwijskansen voor elke jongere en hoe zorg je dat ze ook na de schoolbanken hun toekomst kunnen waarmaken? Het is een vraag die al vaak beantwoord is, maar zelden door eerst naar de jongeren zelf te luisteren. De jongerenwerking van Recht-Op ging met dit thema aan de slag en kwam terug met concrete antwoorden. Op een druk bijgewoonde conferentie gingen de jongeren hierover in gesprek, samen met Unicef België, Uit De Marge, Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad, Réseau wallon de lutte contre la pauvreté, Vormen en Stampmedia.

Netwerk tegen Armoede op stage in het Vlaams Parlement

Op 5 en 13/12/2023 waren we met een aantal beleidscollega's te gast in het Vlaams Parlement om kennis te maken met een aantal parlementsleden en de werking van het parlement. We wisselden uit over thema's die een link hebben met armoede. Armoede manifesteert zich vaak op verschillende levensdomeinen tegelijk en komt nooit alleen. Daarom is het belangrijk om ook beleidsmakers op die verschillende domeinen inzicht te geven om armoede structureel aan te pakken. Het waren twee inspirerende dagen met een aantal interessante debatten, zoals over de digitalisering van het statiegeld of de basisbereikbaarheid van het openbaar vervoer van De Lijn. We legden er ook onze 24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid voor uit ons memorandum voor de verkiezingen 2024.