Open nieuwjaarsbrief Vlaams Netwerk tegen Armoede 2025

Beste wijzen van dit land
Bouwen we in 2025 samen aan een herberg waar plaats is voor élke mens?
Het is weer de tijd van de goede voornemens. Brengt u samen de blijde boodschap aan de Koning op Driekoningen? Gezinnen en kinderen in armoede verwachten geen goud, wierook en mirre. Samen met hen vragen we niet veel. Wel hopen ze op een minimuminkomen boven de armoedegrens, een betaalbare woonst en werkbaar werk. Dat zijn de drie cruciale hefbomen om de armoedecirkel te doorbreken van 2 miljoen Belgen die 2025 starten in moeilijke, soms onmenselijke omstandigheden. Laat u daarbij adviseren door mensen met armoede-ervaring.

Armoede is een kwestie van overleven, soms een leven lang

Op 13/12/2024 stelt USAB van UAntwerpen het Jaarboek Armoede en Ongelijkheid 2024 over thema levensloop en de link met armoede en ongelijkheid voor. Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp zal er samen met algemeen coördinator Heidi Degerickx gastspreker zijn om politiek debat in te leiden. Cindy vertelde op 7/12 op Radio 1 dat armoede zijn littekens nalaat, soms een leven lang. Jill Coene van Universiteit Antwerpen gaf verdere toelichting over het Jaarboek Armoede. Ze pleitte voor de verhoging van de laagste inkomens als perspectief om uit armoede te geraken. Mieke van Centrum Kauwenberg in Antwerpen getuigde op 13/12 op radio en tv over hoe ze als alleenstaande moeder van 3 kinderen de eindjes aan elkaar moet knopen. Het Netwerk tegen Armoede schreef mee aan het Jaarboek Armoede door het perspectief van de levensloop van mensen in armoede in te brengen.

Slechte woonkwaliteit zorgt voor ongelijke onderwijskansen en onderwijsachterstelling

Woonzaak, waar het Netwerk tegen Armoede deel van uitmaakt, en een coalitie van leerkrachten, gezondheidszorgprofessionals en werkers in de sociale sector, schrijven gezamenlijk een open brief om de aandacht en actie te vragen voor een urgente kwestie: de impact van kwaliteitsvol wonen op de studies en de algehele ontwikkeling van kinderen en jongeren.

Armoedeverenigingen zetten aanbevelingen op agenda van lokale verkiezingen

De lokale verkiezingen van 13 oktober vallen net voor de Werelddag van Verzet tegen Armoede op 17/10. Daarom zetten het Netwerk tegen Armoede en de 61 lokale verenigingen hun aanbevelingen voor een lokaal armoedebeleid op de politieke agenda. De stem van mensen in armoede wordt helaas te weinig gehoord. “Wie beter dan mensen in armoede zelf kunnen oplossingen aanbrengen die écht werken. De lokale besturen nemen vaak beslissingen die invloed hebben op hun dagelijks leven, zonder hen te raadplegen. Daarom nemen ze het woord als raadgever voor het lokaal (armoede)beleid. Ze trekken de burgemeesterssjerp aan en geven aanbevelingen voor als zij het voor het zeggen zouden hebben,” zegt ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp. Met de campagne ‘Als ik burgemeester ben …’ laten ze de stem van mensen in armoede horen. De lokale verenigingen organiseren politieke debatten en acties om hun eisen en aanbevelingen kenbaar te maken.

Warm en welvarend Vlaanderen, maar niet voor iedereen?

Het regeerakkoord 2024-2029 van de nieuwe Vlaamse Regering heeft de ambitie om een warm en welvarend Vlaanderen uit te bouwen. Maar geldt dat wel voor iedereen? “We hebben het Vlaamse regeerakkoord gescreend op het vlak van armoedebestrijding voor de prioritaire thema’s werk, inkomen, onderwijs, wonen en vrijetijdsbesteding. We zien helaas een toenemende nadruk op individuele verantwoordelijkheid waarbij er meer en meer voorwaarden komen voor mensen om hun grondrechten te laten gelden. Het regeerakkoord verheft werk en activering terecht tot een cruciale hefboom in de strijd tegen armoede. Maar de sociale bescherming voor wie ziek is of niet kan werken, blijft vaag of onderbelicht”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx. Het Netwerk tegen Armoede nodigt de nieuwe Vlaamse Regering uit om de structurele dialoog met mensen in armoede aan te gaan om armoede écht te herkennen en erkennen. “Samen willen we structurele oplossingen uitwerken om armoede te bestrijden.”

Een menswaardig bestaan is geen luxe!

Over exact een week weten we hoe de kaarten zijn geschud van de regionale, federale en Europese verkiezingen. Het Netwerk tegen Armoede volgt op de voet welk effect de verkiezingsuitslagen kunnen hebben op het leven van gezinnen in armoede. Hun rechten staan immers steeds meer onder druk. De koopkracht aan de onderkant van de samenleving is de voorbije maanden gekelderd, dat hebben recente onderzoeken aangetoond. “We lezen hoeraberichten over de dalende armoedecijfers. Helaas is de realiteit dat vandaag nog steeds een half miljoen Vlamingen in armoede leven, waaronder steeds meer kinderen en jongeren. (bron: Statbel) Dat is een zeer zorgwekkende evolutie. Dak- en thuisloosheid wordt een groeiend probleem. Kortom, een menswaardig bestaan is geen luxe, het is een basisrecht. De menselijkheid van een samenleving kunnen we afmeten aan hoe ze met de meest kwetsbare burgers omgaat”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx.

Antwerpse armoedeverenigingen trekken aan alarmbel over drempels digitaal inschrijvingsregister sociale woningen

De helft van de kandidaat-huurders van Woonhaven dreigt van de wachtlijst voor een sociale woning geschrapt te worden. Daarom trekken de Antwerpse armoedeverenigingen van STA-AN vzw aan de alarmbel over de drempels van het digitaal Centraal Inschrijvingsregister (CIR) voor mensen in een kwetsbare positie. Bart Van Eeckhoven van PSC Open Huis reageerde in verschillende media op 6/5/2024.

Zo'n 20.000 mensen in dak- en thuisloosheid in Vlaanderen in 2023

Vlaanderen telt ongeveer 20.000 dak- en thuislozen, waarvan zo’n 30 procent kinderen. Een krachtig signaal naar het beleid is nodig om dit aan te pakken! Aandacht voor huisvesting en een aangepast zorg- en welzijnsaanbod is cruciaal in de strijd tegen dak- en thuisloosheid. Er is niet alleen een stijging, maar ook een grote diversiteit binnen de groep die zich in een dak- en thuisloze situatie bevindt. Bovendien gaat dak- en thuisloosheid samen met andere (mentale) problemen. Dat leert een onderzoeksrapport van LUCAS KU Leuven en UCLouvain CIRTES in opdracht van de Koning Boudewijnstichting.

Vijfde Interministeriële Conferentie Maatschappelijke integratie, Wonen en Grootstedenbeleid

Op 15/3/2024 vond de vijfde bijeenkomst van de Interministeriële Conferentie ‘Maatschappelijke integratie, Wonen en Grootstedenbeleid’ plaats. Het overleg tussen ministers van de verschillende beleidsdomeinen en bevoegdheidsniveaus heeft tot doel een sterk transversaal en structureel armoedebeleid te faciliteren. Onder leiding van het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) brachten alle regionale armoedenetwerken hun gemeenschappelijke aanbevelingen en speerpunten voor de komende verkiezingen. We schoven specifiek 6 actiedomeinen naar voor: het belang van participatie van mensen in armoede, het recht op werk en een inkomen boven de armoedegrens, een sociaal rechtvaardige klimaattransitie door het pact wonen-energie, specifieke maatregelen voor mensen zonder wettig verblijf, het aanpakken van de digitale kloof en ten slotte het belang van de Europese Kindgarantie als hefboom voor de preventie van armoede bij kinderen en hun gezinnen.

Armoedebarometer 2024

Decenniumdoelen analyseert elk jaar de armoedecijfers. Veldwerkers, armoedeverenigingen, vrijwilligers van de voedselbanken en mensen in armoede vullen de cijfers aan met verhalen over het leven in armoedesituaties. Vandaag staan we voor een cruciale keuze. Een keuze voor meer of minder gelijkheid, voor meer of minder armoede, voor de erkenning van sociale grondrechten. De nasleep van corona, de energiecrisis, de sociale en economische onzekerheid en de klimaatcrisis verplichten de samenleving te kiezen voor solidariteit en herverdeling, als de enige juiste antwoorden voor een leefbare samenleving. Met deze 17e Armoedebarometer geeft Decenniumdoelen een actualisatie van de armoedecijfers en presenteert ook “twaalf werken voor een moedig beleid” in aanloop van de verkiezingen in juni. Armoede in Vlaanderen stabiliseert 3e jaar op rij. Gericht armoedebeleid kan werken, maar moet versterkt verder gezet worden. Tegelijk dringen fundamentele beleidskeuzes zich op.

Pano legt schrijnend tekort aan sociale woningen bloot

Sterke reportage van Pano op VRT 1 over de wachtlijsten voor sociale woningen op 5/3/2024. De reportage legt het schrijnende tekort een sociale woningen bloot. 176.000 gezinnen staan op de wachtlijst. Dat zijn er meer dan dat er sociale woningen zijn. Wat betekent het voor de mensen die wachten en waarom staan er zo veel sociale woningen leeg? Wat is het beleid van de Vlaamse overheid? Deze reportage toont dat er een grote nood is aan meer en betere sociale woningen, een jarenlange eis van het Netwerk tegen Armoede. We leggen onze eisen voor een beter woonbeleid nog eens op tafel in aanloop naar de Vlaamse verkiezingen van 2024.

Digitalisering en strengere voorwaarden zetten druk op sociale rechtvaardigheid

“De druk op de sociale rechtvaardigheid in onze samenleving is hoog. Mensen in armoede worden geconfronteerd met steeds meer digitale drempels én strengere voorwaarden om basisrechten voor een menswaardig leven op te nemen. De World Social Justice Day van vandaag 20 februari lijkt ons de ideale dag om de signalen uit onze armoedeverenigingen onder de aandacht te brengen”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx. Jaarlijks bevraagt het Netwerk tegen Armoede de 61 lokale verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen. Met een aantal pertinente vragen krijgt het Netwerk een beeld van de werking van de verenigingen en de noden van mensen in armoede. Met die signalen stapt het Netwerk naar het beleid, zeker in dit belangrijke verkiezingsjaar. Opvallend: mensen krijgen moeilijker toegang tot dienstverlening door de toenemende digitalisering en strengere voorwaarden. Bovendien is er een stijgende groep mensen in dak- en thuisloosheid.

Minister Lalieux in gesprek met armoedenetwerken over Europees voorzitterschap België in 2024

Op 24/1/2024 ging federaal minister Karine Lalieux in gesprek met mensen in kwetsbare positie uit de Belgische armoedenetwerken in kader van Europees voorzitterschap van België in het voorjaar 2024. Het was een verhelderend gesprek met getuigenissen van De Knoop over het thema inkomen, A'kzie en Betonne Jeugd over het thema dak- en thuisloosheid en van Maxim van De Vrolijke Kring over zijn deelname aan de PEP-meeting in Madrid in november 2023.

Open nieuwjaarsbrief aan de Vlaamse Regering voor 2024

Beste Vlaamse Regering, 2024 wordt een topjaar voor u en de Vlaamse politiek. Een heel jaar campagne voeren, eerst voor de Vlaamse en nadien voor de lokale verkiezingen. U moet wel in topconditie zijn met zo’n druk en belangrijk jaar voor de boeg om Vlaanderen te laten excelleren. Een uitgebreid feestdiner zal daar zeker bij helpen. Helaas is dergelijk feestdiner steeds minder weggelegd voor financieel kwetsbare gezinnen. Met de sprankelende Mateus die u serveert (het Mattheuseffect, weet u wel), geeft u steeds meer aan hen die al veel hebben, en neemt u steeds meer af van hen die sowieso al niet rijkelijk bediend zijn. Ook al denkt u het tegendeel. De ‘tafelschuimers’ moet u niet aan de onderkant van de maatschappij zoeken. Daar troosten ze zich met de kruimels die van uw tafel vallen.

Sociale woning is een fundament om armoedecirkel te doorbreken

Een sociale woning is geen activeringsmaatregel, wel het fundament om de armoedecirkel van gezinnen te kunnen doorbreken. “De klopjacht op mensen in een sociale woning om de wachtlijsten te verminderen, moet stoppen. Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele leidt de aandacht af van het echte probleem, namelijk dat er te weinig sociale woningen zijn en dat er 176.000 gezinnen op een wachtlijst staan. Zijn beleid van grote hervormingen heeft tot nu toe alleen maar geleid tot stilstand en stigmatisering van sociale huurders of kandidaat huurders.” Zo klonk de reactie van algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Netwerk tegen Armoede op 26/12/2023 op een aankondiging van minister Diependaele om tegen 2025 voorrang te geven aan sociale huurders die werken en levenslange huurcontracten te laten verdwijnen.

Mensen zonder papieren verdienen goede woon- en werkomstandigheden

Tussen 5.000 en 12.000 mensen zonder papieren leven in Antwerpen. Bij onze Antwerpse vereniging BZN Kansenhuis Filet Divers komen er ook vaak mensen zonder papieren over de vloer. Van de 600 dossiers die zij in 2022 behandelden, waren er 190 voor iemand zonder wettig verblijf. Coördinator Yves Bocklandt aan het woord op de website van VRT NWS.

Dossier Dak- en thuisloosheid

Dé dakloze persoon bestaat niet. Het gaat evengoed over mensen die gedurende korte periodes bij vrienden slapen om dan weer verder te trekken, de zogenaamde sofaslapers. Het gaat over jongeren die uit huis gezet zijn, in kraakpanden, garages of caravans wonen. Het gaat bijvoorbeeld ook om gezinnen met precair verblijfsrecht, of jonge mensen op de drempel van volwassenheid die zelf een precair verblijfsrecht hebben. Dak- en thuis is een complexe problematiek die een geïntegreerde aanpak vraagt op verschillende beleidsniveaus.

Wooncrisis neemt toe, ook voor mensen in dak- en thuisloosheid

10 oktober 2023 is de Internationale Dag tegen Dak- en Thuisloosheid. De problematiek van dak- en thuisloosheid is groot, niet alleen in steden, maar ook in kleinere gemeenten. Het is geen recente problematiek, maar toch wordt de situatie steeds erger. De problematiek neemt in heel Europa alarmerend toe. Volgens een rapport van FEANTSA hebben ongeveer 895.000 mensen in Europa geen veilige plek waar ze zich thuis voelen. Bovendien geven de regionale en lokale dak- en thuislozentellingen in België ons een schat aan informatie die we voorheen niet hadden. “Tijdens de jaarlijkse daklozentelling in oktober 2022 zijn niet alleen méér mensen in dak- en thuisloosheid geteld. Er waren ook opvallend meer alleenstaande moeders en gezinnen met kinderen. Dat baart ons grote zorgen”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Netwerk tegen Armoede.

Stimuleren van energierenovaties op de private huurmarkt: een noodzaak

In oktober 2022 besliste de Vlaamse Regering op voorzet van minister van Wonen Matthias Diependaele tot een tijdelijke indexeringsblokkering voor huurcontracten van energieverslindende panden. De zorgen over de betaalbaarheid van de energiefactuur waren dan ook groot. Die maatregel loopt eind deze maand af. Een diverse groep aan organisaties;, waaronder het Netwerk tegen Armoede, houdt een pleidooi voor het behoud van deze maatregel en wil zelfs nog een stap verder gaan. Willen we een volwaardige private huurmarkt, dan moet de Vlaamse overheid werk maken van een beleid dat energierenovaties op die huurmarkt aanmoedigt.

Geen pauzeknop voor sociaal energietarief voor half miljoen gezinnen

OPEN BRIEF: Vanaf 1 juli, over één week dus, stopt de uitbreiding van het sociaal tarief voor elektriciteit en aardgas voor een grotere groep mensen. U had die uitbreiding met de federale regering ingevoerd als maatregel tijdens de coronacrisis en verlengd aan het begin van de oorlog in Oekraïne om het hoofd te bieden aan de daaropvolgende energiecrisis. Die maatregel was broodnodig voor heel wat mensen om het hoofd boven water te houden. 500.000 elektriciteitsverbruikers en 300.000 gasverbruikers kregen eind mei of begin juni echter de boodschap van hun energieleverancier dat ze niet langer in aanmerking komen voor het sociaal energietarief. Er heerst heel wat onduidelijkheid over het alternatief. We vragen dus dat u de pauzeknop voor het sociaal energietarief niet induwt, zoals voor het klimaatbeleid.

Hervorming van het sociaal energietarief

De vele nieuwsberichten rond de afschaffing van het uitgebreid sociaal tarief, de verhoging van het sociaal tarief, etc. zorgen voor veel onduidelijkheden bij gezinnen in armoede en mensen met een laag inkomen. Ze zijn al kampioen in bezuinigen en moeten nu op zoek naar nog extremere manieren om te besparen op hun energieverbruik en andere essentiële zaken om te kunnen overleven. Het is kiezen tussen eten of zich verwarmen. Mensen dragen niet één, maar twee extra truien en verwarmen slechts één ruimte in de woning. Mensen sluiten zichzelf de facto af door nulverbruik met ongezonde en onmenselijke woonomstandigheden tot gevolg. Dit staat een menswaardig leven in de weg.

24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid in '24

Aan de vooravond van heel belangrijke verkiezingen in 2024 heeft het Netwerk tegen Armoede 24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid opgesteld. De eisen en aanbevelingen kwamen tot stand in samenwerking met de 61 lokale verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen. Ze zijn gebaseerd op onze standpunten van de voorbije jaren, die we hebben verdiept via kennisopbouw in de verenigingen en gevoed vanuit de ervaringskennis van mensen in armoede. We gaan met de speerpunten in gesprek met lokale, Vlaamse en federale beleidsmakers.

Bespaar niet op kap van mensen met laagste inkomens

Het begrotingsakkoord is uitgedraaid op besparingen op de kap van mensen met de laagste inkomens. De laatste schijf van de verhoging van de van de laagste uitkeringen is helemaal geschrapt en de minimumpensioenen stijgen ook minder dan voorzien. Daardoor breekt de federale regering haar belofte om de laagste inkomens boven de armoedegrens te brengen. Ook zal er strenger toegekeken worden op tijdelijke werkloosheid. Dat kunnen we als Netwerk tegen Armoede niet aanvaarden in een welvarend land als België. De opeenvolgende crisissen en stijgende kosten voor basisbehoeften, wonen en energie zorgen ervoor dat het water nog meer aan de lippen staat van kwetsbare mensen. Het tast hun koopkracht enorm aan en ze dreigen zo volledig kopje-onder te gaan.

Wonen, een basisrecht voor iedereen: een bevraging bij nieuwkomers

Wonen is een basisrecht voor iedereen. Om zicht te hebben op de ervaringen en perceptie van nieuwkomers en hun woonnoden organiseerden LEVL in samenwerking met het Netwerk tegen Armoede, SAM, steunpunt Mens en Samenleving, ORBIT vzw, het Vlaams Huurdersplatform en Welzijnszorg vzw een algemene bevraging.

“Hervorming energiefactuur is besparing op mensen die reeds onder armoedegrens leven”

De federale regering heeft op 6/2/2023 een beslissing genomen over de hervorming van de energiefactuur. De btw op gas en elektriciteit blijft permanent op 6 procent, het sociaal tarief is enkel voor personen met bepaalde uitkeringen of tegemoetkomingen, zoals een leefloon, een tegemoetkoming voor personen met een handicap of de inkomensgarantie voor ouderen. Over het algemeen zullen we de factuur met 20 euro zien stijgen. “Het Netwerk tegen Armoede is bezorgd over de vele gezinnen die nu al onder de armoedegrens leven en in de kou blijven staan”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx.

Mensen uit armoedeverenigingen gaan in dialoog met minister Lalieux

Op initiatief van BAPN (Belgisch Netwerk Armoedebestrijding) ging federaal minister Karine Lalieux, bevoegd voor armoedebestrijding, op 31 januari 2023 in gesprek met mensen met armoede-ervaring uit Brusselse, Vlaamse en Waalse verenigingen. Ze bespraken de implementatie van het federaal plan tegen armoede en ongelijkheid. Dit plan is essentieel voor de armoedestrijd in België, gezien het richting geeft en de maatregelen omvat voor het beleid op het federaal niveau.

Hoe communiceren over klimaat in tijden van (energie)crisis?

Op 25 januari trokken ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp en communicatieverantwoordelijke Gert Van Tittelboom van het Netwerk tegen Armoede naar het inspiratiefestival: “Meer mensen engageren voor het klimaat: op zoek naar verbindende praktijken”.

Eén reden waarom het geconventioneerd verhuren een goede zaak is en tien redenen waarom het dat niet is

Jarenlang stond de huurdersbeweging op de barricades om, naast meer sociale huurwoningen en meer huurtoelages voor kwetsbare huurders, ook een systeem van geconventioneerd verhuren in te voeren. Zelfs de Vlaamse Woonraad schreef er in 2019 nog een uitgebreid advies over. Nu de Vlaamse Regering besliste om het geconventioneerd verhuren effectief in te voeren, zou je verwachten dat er applaus klinkt op alle banken. Dat is echter helemaal niet het geval. Hoewel het systeem dezelfde naam heeft gekregen, krijgt het een volledig andere lading dan wat de Vlaamse Woonraad voorstelde. Dit artikel is geschreven door het Vlaams Huurdersplatform.

“Zoek zo snel mogelijk hulp en ondersteuning als je in de problemen komt”

Op 23 januari 2023 verscheen er een artikel in Het Nieuwsblad met de titel "OCMW’s hebben geld genoeg, maar te weinig mensen durven het te vragen". Er wordt verwezen naar de non take-up van de energiepremie. Verschillende OCMW's hebben de gekregen energiesteun niet volledig opgebruikt. Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp van het Vlaams Netwerk tegen Armoede reageert.

Onze nieuwjaarswensen? “Recht op wonen voor iedereen, ook voor kwetsbare groepen."

‘Deze regering wil naar eigen zeggen sociale huisvesting voor zij die het wérkelijk nodig hebben. Met strengere voorwaarden bereikt ze net het tegenovergestelde’, schrijven organisaties Netwerk tegen Armoede, LEVL en Orbit.

Armoedenetwerken voorop in Klimaatmars op 23/10

Op zondag 23/10/2022 vond de Klimaatmars plaats in Brussel. De armoedenetwerken liepen voorop in de stoet met een duidelijke boodschap: KLIMAATBELEID JA - KLIMAATARMOEDE NEEN. Daarmee willen ze duidelijk maken dat niemand mag achterblijven in de klimaattransitie.

Achter de energiecrisis schuilt een veel grotere wooncrisis

Op 17 oktober vindt de Werelddag van het Verzet tegen Armoede plaats. In december volgt De Warmste Week met steun voor initiatieven rond kansarmoede, waar het Netwerk tegen Armoede nauw bij betrokken is. "Door de energiecrisis staat armoede meer dan ooit in de schijnwerpers. Maar achter die energiecrisis schuilt een veel grotere wooncrisis", zeggen algemeen coördinator Heidi Degerickx en ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp in een interview met Sociaal.Net op 13/10/2022.

Sociaal bloedbad dreigt door energiecrisis. Armoedenetwerken trekken aan alarmbel op 17/10

Op 17 oktober, Werelddag van Verzet tegen Armoede, voeren de armoedenetwerken samen met mensen in armoede actie over heel het land om het onrecht dat armoede is aan te kaarten. Dat is dit jaar, meer dan ooit te voren, van cruciaal belang. De huidige energiecrisis en stijgende levenskosten storten onze samenleving in een ongeziene verarming. Er dreigt een sociaal bloedbad voor gezinnen in armoede en de lagere middenklasse. De armoedenetwerken trekken daarom aan de alarmbel: Naast crisissteun moet het beleid dringend investeren in structurele maatregelen, te beginnen met kwaliteitsvolle en energiezuinige huisvesting!

Gerichte en sociale maatregelen Septemberverklaring kunnen acute noden helpen lenigen

Met een aantal dagen uitstel heeft minister-president Jan Jambon op 29/9/2022 zijn Septemberverklaring toegelicht in het Vlaams Parlement. “De maatregelen uit de Septemberverklaring kunnen een verschil maken voor mensen in armoede gedurende de komende wintermaanden”, zegt algemeen coördinator Heidi Degerickx. “We blijven verdere maatregelen bepleiten voor de langere termijn, in de eerste plaats om de woon- en energiecrisis een halt toe te roepen."

De armoedenetwerken roepen de federale en regionale regeringen op om dringend een taskforce “wonen-energie” op te richten

De afgelopen maanden en weken hebben de verschillende regeringen in ons land verschillende maatregelen genomen om de impact van de energiecrisis op kwetsbare gezinnen, de middenklasse en zelfstandigen te verminderen. De armoedenetwerken verwelkomen deze inspanningen, maar vrezen dat deze onvoldoende zullen zijn om een sociaal bloedbad te vermijden. Reeds voor de covid-crisis leefden maar liefst één op vijf mensen in België in energiearmoede. De huidige energiecrisis, die bovenop een algemene stijging van de levensduurte en de nasleep van de covid-crisis en de overstromingen van 2021 komt, heeft als gevolg dat de energiefactuur niet enkel onbetaalbaar wordt voor mensen in armoede, maar ook voor de lagere middenklasse.

Koppel tijdelijke plafonnering huur aan energieprestatie woning

Zowel de energie- als de huurprijzen gingen de voorbije maanden door het dak en aan die ongeziene prijsstijgingen lijkt maar geen einde te komen. Dat is een financiële wurggreep voor duizenden gezinnen. Aan de vooravond van de Septemberverklaring van de Vlaamse Regering doet het Vlaams Netwerk tegen Armoede een concreet voorstel om de prijsspiraal voor huur en energie te doorbreken. “Plafonneer tijdelijk de huurprijzen en laat de indexering nadien afhangen van de energieprestatie van de woning. Koppel hogere steun voor verhuurders aan meer woningkwaliteit en een gereguleerde huurprijs. Zo maak je huurwoningen betaalbaar, verlaag je de energiefactuur van kwetsbare gezinnen en boek je enorm veel klimaatwinst”, benadrukt algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Vlaams Netwerk tegen Armoede. Dit opiniestuk werd gepubliceerd in De Wereld Morgen en Het Nieuwsblad.

De gevolgen van de energiecrisis gaan verder dan een koud huis

De energiecrisis heeft een groot effect op het financiële budget van een persoon, maar de gevolgen gaan nog verder dan de portemonnee. Door de hoge rekeningen worden mensen gedwongen ook te besparen op andere levensdomeinen, zoals vrijetijd en kledij. Daarnaast heeft de financiële stress een weerslag op het mentale welzijn. Experts waarschuwen voor een stijging van psychologisch leed. De Morgen en Het Nieuwsblad spraken met algemeen coördinator Heidi Degerickx en evaringsdeskundige Cindy Van Geldorp van het Netwerk tegen Armoede.

Zonder uitbreiding sociaal tarief voor energie zouden veel gezinnen in schuldenspiraal zitten

Volgens een berekening van VRT NWS op basis van cijfers van de VREG is het verschil tussen wel of geen #sociaaltarief voor energie opgelopen tot 7.500 euro per jaar voor een gemiddeld Vlaams gezin. Beleidsmedewerker Peter Heirman was op 6/9/2022 te horen in De Ochtend op Radio 1: "De uitbreiding van het sociaal tarief is een zeer belangrijke maatregel. Als we die niet zouden hebben, zouden zeer veel gezinnen in een schuldenspiraal zitten."

Aanbevelingen energie- en wooncrisis

Het is goed dat de verschillende bevoegdheidsniveaus overleg plegen om tot oplossingen te komen. Alleen samen zullen we uit deze crisis geraken. De verlengde uitbreiding van het sociaal tarief tot en met 31/3 is zonder meer een goede zaak, al blijven wij pleiten voor een structurele uitbreiding en in plaats van telkens een tijdelijke verlenging. Dat is echter onvoldoende om de crisis te bezweren.

Stem op onze advertentie voor De Standaard Publieksprijs 2022!

We zijn geselecteerd voor De Standaard Solidariteitsprijs 2022 door de vakjury. Vanaf nu kan jij ook je stem uitbrengen op onze advertentie voor de Publieksprijs! Stem t.e.m. 4/9 op de website van De Standaard Solidariteitsprijs.
De advertentie bevat het campagnebeeld rond het centrale thema van 17 oktober, de Werelddag van Verzet tegen Armoede. In 2022 klagen we de schending van het recht op wonen aan. Dat 180.000 gezinnen op de wachtlijst voor een sociale woning staan, is een duidelijk signaal dat het Vlaamse woonbeleid faalt. We willen garanties voor het recht op wonen met een eisen­bundel voor betaalbaar en kwaliteitsvol wonen voor iedereen.

Vlaams woonbeleid moet dringend roer omgooien om wachtlijsten in te korten

Het Vlaamse woonbeleid faalt en moet dringend omgegooid worden. Dat is de enig mogelijke conclusie na nieuwe recordcijfers over de wachtlijsten voor sociale woningen. Met 182.000 gezinnen is die nu een stuk langer dan dat er mensen effectief sociaal wonen. Minister Diependaele troost zich met de gedachte dat de stijging aan het dalen is. Voor het Vlaams Netwerk tegen Armoede moet de ambitie veel hoger liggen. Het is dringend nodig en ook mogelijk om een beleid te voeren dat de sociale én private huurmarkt toegankelijk maakt en de wachtlijsten korter maakt in plaats van langer. “We moeten de sociale huurmarkt groter maken en de private huurmarkt socialer”, pleit algemeen coördinator Heidi Degerickx.

Investeringen in private huurmarkt mogen bouw sociale woningen niet vertragen

Het plan van minister Diependaele om 600 miljoen euro versneld in sociale huisvesting te investeren via de private sector is belangrijk als noodmaatregel. Anders dreigde dit budget verloren te gaan en terug te keren naar de algemene middelen. Het bedrag zal geïnvesteerd worden in woningen die verhuurd worden via sociale verhuurkantoren. “Het Netwerk tegen Armoede is al langer vragende partij voor investeringen in de private huurmarkt, zeker via sociale verhuurkantoren. Maar dat mag niet ten koste gaan van de bijkomende bouw van sociale woningen, die via huisvestingsmaatschappijen verhuurd worden aan een huurprijs op basis van het inkomen”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx.

Netwerk tegen Armoede in gesprek met kabinet Demir over strijd tegen energiearmoede

Het Netwerk tegen Armoede wil strenge energie- en isolatienormen koppelen aan gerichte steun voor eigenaars met een laag inkomen en private verhuurders én een ambitieus renovatieprogramma voor sociale woningen. We gingen daarover in gesprek met het kabinet van minister voor Energie Zuhal Demir op 2/6/2022. Het werd een constructief gesprek met een delegatie vanuit onze verenigingen De RuimteVaart en De Fakkel. We deden dit gesprek in samenwerking met de Expertengroep Energie van Saamo. Het kabinet toonde veel begrip voor onze bekommernissen en gaat aan de slag met een aantal van onze aanbevelingen.

Wat na de pandemie? Signalen en aanbevelingen na 2 jaar corona

Twee jaar coronacrisis weegt zwaar op de samenleving, op elke mens. Voor mensen die al in armoede leefden of kwetsbaar waren, heeft de crisis er extra zwaar op ingehakt. Van begin 2020 verzamelde het Netwerk tegen Armoede signalen en getuigenissen over de impact op het leven van mensen in armoede. Na twee jaar is de crisis helaas nog niet helemaal bezworen. Intussen komen daar de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne bovenop en worden de gevolgen op middellange en langere termijn duidelijk. De structurele problemen die de coronacrisis op scherp stelde verdienen ook structurele oplossingen en maatregelen. De signalenbundel beschrijft de situatie na twee jaar coronacrisis en bevat signalen en ervaringen van mensen in armoede uit de verenigingen, maar ook aanbevelingen rond zeven thema’s: inkomen, sociaal isolement en vrije tijd, communicatie en toegankelijkheid van diensten, zorg en gezondheid, onderwijs, wonen en lokaal sociaal beleid.

Ontmoetingsdag in de ZOO op 12/5/2022

Op 12/5/2022 verzamelde het Netwerk tegen Armoede met een 30-tal verenigingen uit Vlaanderen en Brussel in de ZOO van Antwerpen voor een Ontmoetingsdag. Het bracht een 280 mensen op de been. Deze leuke uitstap was een ideale gelegenheid om elkaar terug te zien en beter te leren kennen. Een ontspannende dag met een bezoek aan de dieren, maar we koppelden er ook een inhoudelijk luik aan rond het centrale thema wonen van de campagne voor 17/10. Een heel geslaagde dag, dankzij het mooie weer en ook de sociale tarieven van Iedereen Verdient Vakantie in het kader van vakantieparticipatie.

Nieuw toewijzingssysteem sociale huurwoningen werkt meer dak- en thuisloosheid in de hand

Maar liefst 170.000 gezinnen staan op de wachtlijsten voor een sociale woning. Er is een groot tekort aan sociale woningen, maar ook de manier waarop sociale woningen worden toegewezen dreigt mensen uit te sluiten. Een nieuw toewijzingssysteem dat de Vlaamse regering vanaf 2023 wil invoeren, dreigt de meest kwetsbare kandidaat-huurders met de grootste woonnood uit te sluiten. Verschillende organisaties verzetten zich hiertegen en starten een procedure bij de Raad van State. Het gaat om HUURpunt, Vlaams Huurdersplatform, CAW-groep, Netwerk tegen Armoede, SAAMO, Welzijnszorg, Liga voor Mensenrechten, Uit de Marge, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, LEVL, Vlaams ABVV en SOM.

Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp neemt deel aan panelgesprek over energietransitie

De eerste stap richting energietransitie voor mensen in armoede is werken aan de kwaliteit en de betaalbaarheid van de woning, nog vóór investeringen in hernieuwbare energie. Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp tijdens de talks over energietransitie van Greenpeace Belgium op 27/3/2022 voor hun 50e verjaardag: "Het heeft geen zin om zonnepanelen te leggen op een dak dat niet geïsoleerd is." Om de huurmarkt toegankelijk te maken voor energiezuinige renovaties en hernieuwbare energie moeten we sociale en private verhuurders meekrijgen. Er is nood aan strengere energienormen voor private huurwoningen, maar gekoppeld aan steun voor verhuurders. Het Netwerk tegen Armoede roept op om verhuurders te motiveren en ondersteunen om investeringen te doen in het energiezuinig maken van huurwoningen.

Investeer massaal in sociaal-rechtvaardig klimaatbeleid

De oorlog in Oekraïne, de astronomische energie- en brandstofprijzen, de alarmerende IPCC-rapporten: de crisis van vandaag is geopolitiek, sociaal en ecologisch tegelijk. De federale regering komt vrijdag samen om nieuwe energie- en klimaatmaatregelen te beslissen. Tijd voor een Marshallplan met massale investeringen voor energiebesparing, hernieuwbare energie en duurzame mobiliteit op een sociaal-rechtvaardige manier, zo stelt een brede coalitie van 16 sociale en milieuorganisaties.

Netwerk tegen Armoede in gesprek met minister van Wonen Diependaele

Het Netwerk tegen Armoede ging op 17/3/2022 in gesprek met Vlaams minister van Wonen Diependaele. Betonne Jeugd en Vagevuur brachten twee indrukwekkende verhalen mee van jongeren die worstelen met de zoektocht naar een kwaliteitsvolle woning op de private huurmarkt. De lange wachtlijsten voor een sociale woning, de lokale binding die hen parten speelt omdat ze vaak noodgedwongen verhuizen, en het schrijnende gebrek aan kwaliteit op de private huurmarkt en aan begeleiding en ondersteuning op de sociale huurmarkt. Het kwam allemaal aan bod.

Armoedenetwerken vinden maatregelen van energieakkoord noodzakelijke boei, maar zee blijft woelig

De regionale armoedenetwerken, verenigd binnen het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN), verwelkomen dat de overheid in de nacht van 14 op 15/3/2022 een akkoord heeft gesloten om de energiefacturen betaalbaarder te maken. De verlenging van de uitbreiding van het sociaal tarief voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming zorgt voor een beetje ademruimte voor een miljoen gezinnen die in energiearmoede leven. De armoedenetwerken betreuren echter dat de maatregel niet structureel is verankerd en dat de bedragen niet zijn bevroren. Bovendien werd geen enkele gerichte maatregel getroffen voor mensen van de lagere middenklasse en worden ze aan hun lot overgelaten. De federale overheid reikt een boei aan, maar de storm van de prijsverhogingen blijft woelig, zowel voor de meest kwetsbaren als voor de lagere middenklasse.

Tijdelijke noodoplossingen voor Oekraïense vluchtelingen moeten verder reiken dan de korte termijn

Door de oorlog in Oekraïne komt een gigantische uitdaging op ons af om alle oorlogsvluchtelingen op een kwaliteitsvolle, betaalbare en duurzame manier te huisvesten. Ruwe schattingen spreken van 200.000 mensen die een onderkomen zouden zoeken in ons land, waarvan 120.000 in Vlaanderen. Beweging.net, Vlaams Huurdersplatform, Vlaams Netwerk tegen Armoede, Welzijnszorg, ORBITvzw, Vluchtelingenwerk Vlaanderen en Reset Vlaanderen steunen de noodoplossingen die de Vlaamse regering nu uitwerkt, onder andere via snel te bouwen nooddorpen, maar roepen tegelijk op om verder te kijken dan de korte termijn.

Acht organisaties trekken naar Grondwettelijk Hof wegens schending recht op wonen

Afgelopen zomer 2021 besliste de Vlaamse Regering verschillende regels die een ernstige inbreuk vormen op het recht op wonen voor sociale huurders en kandidaat-huurders. Acht organisaties trekken daarom naar het Grondwettelijk Hof. Het gaat om Vlaams Huurdersplatform, Netwerk tegen Armoede, CAW Groep, Welzijnszorg, SAAMO, ATD Vierde Wereld, Uit De Marge en de Liga voor Mensenrechten.

Armoedenetwerken leggen voorstellen om energiearmoede tegen te gaan op tafel bij ministers Van der Straeten en Lalieux

De energieprijzen swingen de pan uit, eerst door de coronacrisis en nu door de oorlog in Oekraïne. Ondanks eerdere maatregelen om de energie voor kwetsbare mensen betaalbaar te houden, worden de prijzen steeds onbetaalbaarder voor hen. Op 10/3/2022 hebben federaal minister van energie Tinne Van der Straeten en federaal minister van Armoedebestrijding Karine Lalieux een aantal organisaties ontvangen om voorstellen en maatregelen te bespreken die energiearmoede kunnen tegengaan. De regionale armoedenetwerken, verenigd in het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN), hebben er vier aanbevelingen op tafel gelegd die ze eerder al geformuleerd hadden. “We vragen aan de federale regering de structurele verankering van de uitbreiding van het sociaal tarief voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming, de uitbreiding van het sociaal tarief naar een grotere groep mensen, de tijdelijke bevriezing van het sociaal tarief en de modulering van de accijnzen volgens het inkomen”, aldus coördinator Caroline Van der Hoeven van het BAPN.

We zien dat mensen die het al moeilijk hadden voor de energiecrisis het nu nog moeilijker krijgen

Peter Heirman, beleidsmedewerker Wonen bij het Netwerk tegen Armoede was op 8/3/2022 te horen in De Ochtend op Radio 1 en het radionieuws over de gasprijzen die de pan uitswingen: "We zien dat mensen die het al moeilijk hadden voor de energiecrisis het nu nog moeilijker krijgen." Er is een uitbreiding van de groep mensen die recht heeft op een sociaal tarief, maar dat wordt telkens maar met drie maanden verlengd. "Zo creëert men veel onzekerheid: wat na die termijn?"

Vlaams Netwerk tegen Armoede stelt noodplan voor in strijd tegen stijgende huurprijzen

De huurprijzen bereiken nieuwe recordhoogtes, zo blijkt uit de CIB-Huurbarometer. Huurders met een laag inkomen voelen deze crisis het hardst. Net in het goedkoopste marktsegment is de krapte het grootst. Daardoor moeten mensen overleven in slechte woningen, die ook nog eens een torenhoge energiefactuur opleveren. Of hoe wooncrisis en energiecrisis elkaar versterken. “We roepen de Vlaamse Regering op om een noodplan uit te rollen in de strijd tegen de stijgende huurprijzen. Mensen in armoede uit onze 57 verenigingen hebben een aantal voorstellen uitgewerkt op korte en lange termijn voor de sociale én de private huurmarkt”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Vlaams Netwerk tegen Armoede. De wachtlijst van 170.000 gezinnen voor een sociale woning moet dringend korter worden.

Maatregelen om hoge energiefactuur in te dijken zijn goed op korte termijn, maar niet goed genoeg

Dinsdagnacht 1/2/2022 werden de maatregelen bekendgemaakt om de hoge energieprijzen in te dijken. Een goede zaak dat de tijdelijke uitbreiding van het sociaal tarief naar in totaal 1 miljoen gezinnen er komt tot 1 juli. Maar we blijven pleiten voor een structurele verankering. De energieprijzen blijven onbetaalbaar voor mensen onder of net boven de armoedegrens.

Rechten van mensen in armoede steeds meer onder druk

Het Netwerk tegen Armoede blikt jaarlijks terug op de opvallendste ontwikkelingen en trends in de verenigingen waar armen het woord nemen. 33 van de 57 verenigingen in Vlaanderen en Brussel namen deel aan de bevraging over 2021. Het was opnieuw een uitdagend jaar. Ook in 2021 bleven de hulpvragen pieken bij de verenigingen, en die waren al veel hoger in 2020. Voor 2021 zegt nog eens de helft van de respondenten meer hulpvragen te krijgen. De vragen gingen vooral over de coronacrisis, noodhulp, psychische hulpverlening, huisvesting, energie … Gelukkig konden de verenigingen hun deuren terug meer openen en werkten ze ook meer outreachend. Mensen in armoede maakten zich het meeste zorgen over hun huisvesting, energiefactuur, gebrek aan inkomen, eenzaamheid en bereikbaarheid van (online) diensten.

Investeren in sociale en private huurmarkt

Begin januari 2022 werd een aantal voorstellen gelanceerd om de wooncrisis in Vlaanderen op te lossen. Het Netwerk tegen Armoede vindt de voorstellen om verschillende redenen problematisch. Om de wooncrisis op te lossen, moet niet minder maar meer in sociale woningen geïnvesteerd worden. En het recht op wonen van sociale huurders beperken zal misschien de wachtlijsten op papier inkorten, maar in de realiteit geen enkel woonprobleem oplossen. De ‘werkbekwame huurder’ die terug naar de private markt wordt gestuurd, beschikt vaak niet over voldoende middelen om een degelijke woning op de private markt te huren. Veel mensen in een kwetsbare situatie zijn afhankelijk van tijdelijke, precaire jobs met een laag loon. De kans is groot dat veel huurders die terug naar de private markt moeten, toch terug in de problemen komen.

We willen de voorstellen aangrijpen als een kans om het debat te voeren over investeringen in sociale en private huurmarkt. Het Netwerk tegen Armoede is al langer vragende partij, samen met andere organisaties, voor meer en ambitieuzere investeringen in de private huurmarkt. We verzamelden een aantal aanbevelingen in de nota "Investeren in sociale en private huurmarkt"

Verlaging BTW-tarief energie geen oplossing op lange termijn

“De verlaging van het btw-tarief kan in het beste geval op korte termijn financiële ademruimte geven aan mensen met een laag inkomen, maar brengt op lange termijn niets bij”, zeggen het Vlaams Netwerk tegen Armoede en SAAMO in een gezamenlijke reactie op 13/1/2022. Die verlaging veroorzaakt een indexsprong doordat de index minder snel stijgt. De energieprijzen worden afgeremd, maar andere prijzen niet, waardoor mensen met een uitkering op termijn zelfs aan koopkracht dreigen te verliezen. De uitbreiding van het sociaal tarief is de enige manier om mensen met een laag inkomen stabiliteit te geven en te beschermen tegen de onbeheersbare energieprijzen.

Structurele verankering van uitgebreid sociaal energietarief dringt zich op

Eind 2021-begin 2022 zijn de energieprijzen enorm gestegen. Gas en elektriciteit zijn basisbehoeften, maar steeds meer gezinnen kunnen hun energiefactuur niet of nauwelijks betalen. Tot en met 31/3 is er een uitbreiding van het sociaal tarief voorzien voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming. Daarna dreigen serieuze problemen. Een structurele verankering van het uitgebreid sociaal energietarief dringt zich op.

Nieuw jaar, nieuwe regels: deze 4 maatregelen kunnen mensen in armoede voelen in hun portemonnee

Algemeen coördinator Heidi Degerickx had het op 2/1/2022 in De Ochtend op Radio 1 over wat er verandert vanaf 1 januari 2022. Sommige wijzigingen zullen mensen in armoede hard treffen.

Woonzaak on tour

Vanaf 13 t/m 17/12/2021 ging Woonzaak de boer op! Met een caravan bezocht Woonzaak on tour een aantal plaatsen doorheen Vlaanderen, om vervolgens op weg te gaan naar Straatsburg om de klacht tegen het Vlaamse woonbeleid neer te leggen. Ze zetten het vergrootglas op de Vlaamse woonproblematiek, en gebruikten de tocht om de verschillende aspecten ervan in beeld te brengen.

Vlaams klimaatplan is stap vooruit, maar ook gemiste kans

De Vlaamse Regering heeft op de valreep een klimaatakkoord gesloten. “Wat daarin staat over de huurmarkt, is een stap vooruit. Maar tegelijk is het klimaatplan een gemiste kans omdat te weinig ambitie aan de dag gelegd wordt. Voor de koopmarkt hopen we dat er een volwaardig noodkoopfonds komt”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx van het Vlaams Netwerk tegen Armoede. Wat mobiliteit betreft, slaat het klimaatplan de bal volledig mis. Er is nauwelijks sprake van openbaar vervoer. Het Netwerk tegen Armoede reageerde op het Vlaams klimaatplan met een persbericht op 4/11/2021.

Netwerk tegen Armoede en De Ruimtevaart gingen in gesprek met kabinet minister Demir over energiecrisis

Het Netwerk tegen Armoede en De Ruimtevaart gingen op 19/10/2021 in gesprek met het kabinet van Vlaams minister van Energie Zuhal Demir. Uiteraard kwam de huidige energiecrisis ruim aan bod. Het werd een constructief gesprek. De minister volgt ons in ons pleidooi om zowel op korte als lange termijn maatregelen te nemen die energie terug betaalbaar moeten maken voor mensen met een laag inkomen. We kijken daarbij in de eerste plaats naar woningkwaliteit, maar ook naar de energiefactuur zelf.

Acties van armoedenetwerken op 17 oktober over heel het land vragen aandacht voor groeiende armoedeproblematiek

Op 17 oktober, de Werelddag van Verzet tegen Armoede, stellen de regionale netwerken
armoedebestrijding verenigd binnen het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) het onrecht aan de kaak dat armoede nog steeds is Volgens de laatste armoedecijfers leven in België maar liefst bijna 2 miljoen mensen in armoede of lopen zij een zeer groot armoederisico (18.9% van de ganse bevolking). Dit cijfer houdt nog geen rekening met de impact van de coronacrisis en de overstromingen in juli. Deze crisissen hebben net mensen in armoede het hardst getroffen. De grootste oversterfte door het coronavirus was bij mensen in armoede. Werknemers in precaire jobs waren het minst goed beschermd door de sociale zekerheid, door de grote stijging van de uitgaven voor basisgoederen (voeding, elektriciteit, gas,…) raakten vooral zij in de problemen om hun facturen en huur te betalen. De overstromingen hebben vooral lelijk huisgehouden in de wijken waar mensen in armoede leven. Dit hoeft ons niet te verbazen. Zij wonen immers in goedkope huurhuizen die vaak in minder goede staat zijn en zich bevinden in de wijken die het minst goed gelegen zijn.

Luister ook naar oplossingen van mensen in armoede

Algemeen coördinator Heidi Degerickx en ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp pleiten in Apache voor meer maatschappelijke participatie van mensen in armoede aan de vooravond van de Werelddag tegen Armoede op 17 oktober. Ze pleiten ervoor dat mensen hun stem meer kunnen laten horen. Mensen in armoede kunnen zelf ook mee nadenken over oplossingen voor de problemen waarmee ze te maken hebben.

Verlenging uitbreiding sociaal tarief voor energie positief maar biedt onvoldoende perspectief voor kwetsbare gezinnen

De regionale netwerken armoedebestrijding verenigd in het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) juichen toe dat de federale regering in de begroting 2022 een prioriteit maakt van de strijd tegen energiearmoede. Het betaalbaar houden van de energiefactuur voor kwetsbare gezinnen door de uitbreiding van het sociaal tarief te verlengen en door de toekenning van de energiecheque is een goede beslissing in de huidige context van immens stijgende aardgasprijzen. Deze maatregelen zijn broodnodig om mensen met een laag inkomen de winter menswaardig te laten doorkomen. Om mensen in armoede na de gezondheids- en sociaal-economische crisis van het voorbije anderhalf jaar opnieuw een perspectief te geven zijn echter meer structurele, langetermijnmaatregelen. We willen dus een lans breken voor het duurzaam verankeren van het sociaal energietarief én de uitbreiding van de groep kwetsbare gezinnen op basis van de inkomensgrens.
Het Netwerk tegen Armoede reageerde op Radio 1 en één op 11 en 12/10/2021. Tessa en Cindy getuigden over hun energiekosten.

Teken samen met mensen in armoede de krijtlijnen uit. Maak ruimte voor échte participatie

De Werelddag van Verzet tegen Armoede vindt jaarlijks plaats op 17 oktober. Het is dé gelegenheid bij uitstek om wereldwijd de armoedeproblematiek onder de aandacht te brengen. Het Netwerk tegen Armoede koos dit jaar het ‘recht op maatschappelijke participatie’ als centraal thema. Mensen in armoede hebben vaak met uitsluiting te maken. Dat is tijdens de coronacrisis nog meer op scherp gesteld doordat afstandsonderwijs vaak niet lukte, door een krappe behuizing tijdens de lockdown, door hogere prijzen voor basisproducten ... Mensen in armoede willen gewoon mens kunnen zijn, ze willen graag ergens deel van uitmaken, zichzelf kunnen zijn en ontwikkelen … kortom deel uitmaken van de samenleving. Ze willen gezien en gehoord worden en de armoedecirkel doorbreken.
Het Netwerk tegen Armoede lanceerde de campagne rond 17/10 op maandag 11/10/2021.

Succesvol klimaatbeleid kan niet zonder ambitieus sociaal beleid

De opwarming van de aarde is niet langer een ver-van-ons-bed-show, ook België deelt in de klappen. Kijk maar naar de overstromingen van half juli, die ook de sterke sociale ongelijkheid pijnlijk duidelijk maken. Duizenden gezinnen waar het water al aan de lippen stond, verloren hun woonst en heel hun hebben en houden en dreigen nu helemaal kopje-onder te gaan. Hoewel ze het minst verantwoordelijk zijn voor de klimaatopwarming, dragen ze wel de grootste gevolgen. Een succesvol klimaatbeleid kan niet zonder een ambitieus en adequaat sociaal beleid. De armoedenetwerken in België roepen de verschillende overheden op tot sociale rechtvaardigheid. Ze vragen om mensen in een kwetsbare positie te begeleiden en ondersteunen in de groene transitie én te investeren in kwalitatieve en energiezuinige (sociale) woningen.

Steeds moeilijker toegang tot leefloon: Armoedenetwerken stellen alternatief voor GPMI voor en lanceren campagnes 17/10

Voor het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding is het Geïndividualiseerd Project Maatschappelijke Integratie (GPMI) het ultieme voorbeeld van hoe het leefloon, het laatste financiële vangnet voor de meest kwetsbaren in onze samenleving, steeds meer voorwaardelijk wordt. Volgens de overheid moeten mensen die recht hebben op (en dus nood hebben aan!) een leefloon, ‘begeleid worden’. Maar het zwaartepunt ligt steeds meer op voorwaarden en controle in plaats van op begeleiding. Als gevolg daarvan neemt het risico tot non-take up of onderbescherming toe. Mensen in armoede ervaren de begeleiding niet meer als ondersteunend, maar als controlerend. Die ervaring blokkeert hun vooruitgang. Mensen kunnen via sancties zelfs uitgesloten worden van hun leefloon waardoor zij compleet zonder financiële middelen vallen.

In de aanloop van 17 oktober, Werelddag van Verzet tegen Armoede, roepen de netwerken armoedebestrijding verenigd in BAPN op voor een alternatief voor het GPMI, op maat van mensen in armoede, en lanceren zij hun publicatie “GPMI: te veel uitsluiting, te weinig begeleiding”.

Investeren in armoedebestrijding is investeren in welzijn én welvaart

In zijn Septemberverklaring sprak minister-president Jan Jambon over investeringen in welvaart om welzijn te bevorderen. Het Netwerk tegen Armoede mist de ambitie van de Vlaamse Regering om echt het verschil te maken op het vlak van armoedebestrijding en draait het graag om: investeer in welzijn en geef meteen ook een boost aan onze welvaart. Elke euro besteed aan mensen in armoede verhoogt hun koopkracht en draagt bij aan onze welvaart.

‘Lokale binding’ stuurt sociale huurmarkt verkeerde kant op

Het is geen goed idee om kandidaten voor een sociale woning af te wegen op basis van de duur van hun verblijf in de gemeente. Dat hebben een aantal organisaties, waaronder het Netwerk tegen Armoede, aan de kaak gesteld in een opiniestuk in De Standaard op 23/8/2021.

Trek eindelijk de laagste inkomens op tot boven de Europese armoedegrens

'Klimaatrampen, gezondheidscrisissen, digitalisering: mensen in armoede zijn het minst beschermd tegen deze externe schokken. Het is hoogdringend dat beleidsmakers de nodige preventieve maatregelen treffen, te beginnen met het optrekken van de laagste inkomens', schrijven de partners van het Belgian Minimum Income Network (BMIN).

Netwerken armoedebestrijding dringen aan op snelle en humane oplossing voor hongerstakers en actievoerders

De regionale netwerken armoedebestrijding, verenigd binnen het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN), strijden allen voor een samenleving waar armoede en sociale uitsluiting verleden tijd zijn. Wij streven naar een samenleving, gebaseerd op mensenrechten, waar iedereen minimaal een menswaardig leven kan leiden. Daarbij is het cruciaal naar ieders stem, ook naar die van de meest kwetsbaren, te luisteren. Ze blijven al te vaak onzichtbaar.

Open brief van de netwerken armoedebestrijding aan staatssecretaris Sammy Mahdi

Signalenbundel 2.0 - Corona één jaar later

Van bij het begin van de coronacrisis verzamelde het Netwerk tegen Armoede signalen en getuigenissen over de impact op het leven van mensen in armoede. Wat is de stand van zaken één jaar na de uitbraak van het virus? We vroegen het via de 58 verenigingen waar armen het woord nemen, Welzijnsschakels en ATD Vierde Wereld. De organisaties moesten noodgedwongen hun dagelijkse werking aanpassen. Ze gingen aan de slag met alternatieven om mensen in armoede te blijven bereiken en ondersteunen. De signalen en ervaringen zijn nu verzameld in de Signalenbundel 2.0.

Halve eeuw focus op eigendom verwerven, maakt blind voor mensen die dat niet kunnen

Het beleid van de voorbije halve eeuw heeft Vlamingen zoveel mogelijk aangemoedigd om zelf een eigendom te verwerven. Het had en heeft evenwel te weinig aandacht voor mensen die dat niet kunnen. Zij zijn op huren aangewezen, maar zowel op de private als de sociale markt vallen zij uit de boot. Dat stelt Hugo Beersmans van Woonzaak naar aanleiding van de "Pano"-reportage van 17/2/2021.

Open brief 'Hoe respecteer je de nachtklok als je dakloos bent?'

Het project #Ikbensolidair is een samenwerkingsverband tussen 11.11.11, Caritas, Amnesty International, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, ACV en vele andere organisaties, waaronder het Netwerk tegen Armoede. Samen komen ze op voor de rechten van migranten, mensen op de vlucht en mensen zonder wettig verblijf. Zij worden bijzonder hard getroffen door de coronacrisis. Met de winter voor de deur schreven ze de open brief 'Hoe respecteer je de nachtklok als je dakloos bent?'

Nieuw Vlaams Actieplan Armoedebestrijding gemiste kans voor effectieve en structurele aanpak van armoede

De Vlaamse Regering heeft op 25 september 2020 het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding 2020-2024 (VAPA) goedgekeurd. Het Netwerk tegen Armoede is tevreden dat er werk is gemaakt van een VAPA, ondanks de coronacrisis. In volle crisis mensen in armoede betrekken is geen evidente opgave maar doet geen afbreuk aan het belang van een participatief beleid. “Dit actieplan stelt  teleur: er is weinig te merken van structurele maatregelen die een reëel verschil kunnen maken”, aldus waarnemend algemeen coördinator Nicolas Van Praet. “Omgekeerd valt in tal van acties de nadruk op de individuele verantwoordelijkheid van mensen op. We willen nu al aangeven dat er méér zal nodig zijn voor een VAPA dat die naam waardig is.” 

Armoede-, vluchtelingen- en mensenrechtenorganisaties bundelen krachten en vragen interfederale taskforce voor mensen in kwetsbare positie

Nu zaterdag komen de partijvoorzitters bijeen om de huidige aanpak van de corona-crisis met de Federale regering te bespreken. Armoede-, vluchtelingen- en mensenrechtenorganisaties en vrijwilligersgroepen dringen erop aan dat alle partijen dit overleg op het hoogste niveau aangrijpen om een interfederale taskforce voor de ‘mensen in een kwetsbare positie’ op te richten. De organisaties, die over de nodige expertise, terreinkennis en netwerk beschikken, vragen hen hierbij te betrekken.

Brusselse en Vlaamse regering schorten uithuiszettingen op

Goed nieuws. Van bij het uitbreken van de coronacrisis en de strenge preventiemaatregelen hebben wij, samen met de andere armoedeorganisaties, gepleit voor een opschorting van uithuiszettingen. Het is onmogelijk om in je kot te blijven als je geen dak boven je hoofd hebt. De Brusselse regering volgde die aanbeveling snel op en nu is ook de Vlaamse regering gevolgd. Een belangrijke bescherming voor kwetsbare mensen die, zelfs zonder uithuiszettingen, hele zware weken tegemoet gaan.

Dringend nood aan meer automatische toekenning van rechten

Televisiemaker Thomas Vanderveken bond de kat de bel aan. Hij is net vader geworden en verbaasde zich over de gigantische papierberg waar hij door moest om een geboortepremie en andere rechten aan te vragen. Terecht punt, en dat geldt nog meer voor mensen in armoede, die vaak nog veel moeilijker hun weg vinden in de administratieve doolhof waar ze in verzeilen. Van aanvraag van een leefloon tot toegang tot sociale huisvesting. Veel mensen lopen verloren of raken verstrikt in de vele administratieve drempels die opgeworpen worden.

Woonzaak voor het recht op wonen van elke Vlaming

Naast inkomen wordt wonen steevast genoemd als grootste bekommernis voor mensen in armoede. Het is voor hen een van de thema’s waar ze zich het meest zorgen over maken. Voor het Netwerk tegen Armoede is het recht op wonen dus prioritair. Omdat de Vlaamse overheid nalaat om een volwaardig woonbeleid te voeren, start het Netwerk tegen Armoede samen met het Vlaams Huurdersplatform, Samenlevingsopbouw, Welzijnszorg en Feantsa de Woonzaak op.

Mensen in armoede: "Vlaamse regering kan werk maken van betere rechtentoekenning."

e Vlaamse regering heeft nog veel marge om rechten beter toe te kennen voor mensen in armoede. Dat laten ze zelf blijken in de jaarlijkse eindejaarsbevraging van het Netwerk tegen Armoede. De automatische toekenning van de schooltoeslag (participatietoeslag) door de vorige Vlaamse regering is alvast een stap vooruit. Maar ook in toekenning van sociale tarieven (energie, water) of sociale abonnementen (openbaar vervoer) kunnen nog belangrijke stappen vooruit gezet worden.

Klimaatbeleid kan niet zonder sociaal beleid

Klimaatbeleid zal sociaal zijn of zal niet zijn. Dat blijkt uit het 10de Tweejaarlijks Verslag van het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting. Het verslag focuste deze keer op de sociale impact van het klimaatbeleid. Een terechte zorg, want terwijl mensen met een laag inkomen (vaak noodgedwongen) een kleine econlogische voetafdruk laten optekenen, dreigen ze wel de rekening te krijgen van een klimaatbeleid zonder sociale component. Denk maar aan de lage emissiezones of de koolstoftaks waar meer en meer over gesproken wordt. Mensen in armoede worden veel harder getroffen door dergelijke maatregelen, terwijl zij lang niet de grootste broeikasgasuitstoters zijn. Nochtans is een sociaal klimaatbeleid perfect mogelijk.

Wie nu geen werk maakt van armoedebestrijding, pleegt schuldig verzuim

De verkiezingsuitslag van 26 mei doet de alarmbellen afgaan. Dat zoveel mensen hun toevlucht zoeken tot extreemrechts heeft verschillende redenen. Dit is geen resultaat om vrolijk van te worden, wel een alarmsignaal om te kijken waarom mensen zich afkeren van de politiek, waarvan ze niet meer geloven dat die een oplossing kan bieden voor hun problemen.

Netwerk tegen Armoede op stage in het Vlaams Parlement

Op 5 en 13/12/2023 waren we met een aantal beleidscollega's te gast in het Vlaams Parlement om kennis te maken met een aantal parlementsleden en de werking van het parlement. We wisselden uit over thema's die een link hebben met armoede. Armoede manifesteert zich vaak op verschillende levensdomeinen tegelijk en komt nooit alleen. Daarom is het belangrijk om ook beleidsmakers op die verschillende domeinen inzicht te geven om armoede structureel aan te pakken. Het waren twee inspirerende dagen met een aantal interessante debatten, zoals over de digitalisering van het statiegeld of de basisbereikbaarheid van het openbaar vervoer van De Lijn. We legden er ook onze 24 speerpunten voor een structureel armoedebeleid voor uit ons memorandum voor de verkiezingen 2024.